Vrijdag zei gastblogger Peter Riezebos op Elsevier.nl dat studenten vanwege de crisis geen reden hebben om te protesteren tegen een leenstelsel en het afschaffen van de basisbeurs. Hij realiseert zich waarschijnlijk niet dat een leenstelsel de economische crisis helemaal niet oplost.
Voor de heer Riezebos is het afschaffen van de basisbeurs een middel om de crisis te lijf te gaan. Maar de basisbeurs is een groot goed. Nu deze net als de ov-studentenkaart dreigt te verdwijnen, komen studenten in opstand.
Afschaffing
En dat is niet voor niets. Studenten worden middenin hun studie opeens geconfronteerd met het kabinetsvoornemen om de basisbeurs af te schaffen. Een vorm van de regels aanpassen tijdens het spel. Dat kennen we nog uit de tijd dat Rutte-I de langstudeerboete invoerde.
Dat GroenLinks vorige week om een jaar uitstel van het leenstelsel vroeg, is daarom logisch. Studenten maken studieplannen die nu in de war gegooid worden omdat de overheid onvoorspelbaar beleid voert. Bachelorstudenten staan met hun muur tegen de rug omdat zij een leenstelsel niet konden zien aankomen toen zij begonnen met studeren. Uitstel van het leenstelsel is goed, maar afstel is beter.
Inkomsten
Wat Riezebos zich niet realiseert is dat wij de eerste inkomsten van een leenstelsel pas over tientallen jaren terugzien, omdat dan pas de eerste prestatiebeurzen niet meer als gift worden toegekend.
Op dit moment is de basisbeurs namelijk al een lening die pas na het behalen van een diploma wordt veranderd in een gift.
Broekriem
Dat ook studenten de broekriem maar moeten aanhalen, is iets dat daarnaast al lang gebeurt. De Landelijke Studenten Vakbond (LSVb) rekende eerder al eens uit hoeveel men kan kopen met het geld van de basisbeurs.
Waar men in 1986 nog 103 broden kon kopen van het geld uit de basisbeurs dat overbleef na aftrek van collegegeld en huur, moest je er in 2011 zelf 92 bakken en verkopen om überhaupt quitte te spelen.
Dat de basisbeurs geen vetpot is en daarom afgeschaft moet worden is natuurlijk hetzelfde als tegen mensen met een minimuminkomen zeggen dat ze toch al zo weinig krijgen en het daarom prima is als ze voortaan vrijwillig komen werken.
Vergelijking
Om goed te praten dat er op studenten wordt bezuinigd, trekt Riezebos daarnaast een vergelijking met de Verenigde Staten. Daar is het collegegeld vele malen hoger dan in Nederland. Hij heeft gelijk dat we blij mogen zijn dat de collegegelden hier niet zo hoog zijn als daar.
We mogen daar ook blij mee zijn omdat een deel van de crisis in de VS is veroorzaakt door de studieschuldenbubbel die recent de 1 biljoen-grens passeerde. Studeren in Amerika was dermate duur dat er telkens maar geleend moest worden terwijl dat geld vaak niet volledig werd terugbetaald.
Daarnaast studeert in de VS 27 procent van de bevolking tussen de 20 en 29 jaar aan het hoger onderwijs tegenover 35 procent in Nederland. Hierdoor kan de ‘studieschuldbubbel’ in Nederland nog hoger uitvallen. Dit is geen wenselijke situatie voor ons land.
Stimuleren
Met alleen een basisbeurs kunnen studenten de arbeidsmarkt niet op. Juist een basisbeurs zorgt ervoor dat we studenten stimuleren om te blijven leren. Door die beurs is er in Nederland een hoogopgeleide bevolking is die niet alleen zelf profiteert van hun genoten onderwijs maar ook de samenleving mee laat profiteren.
Daarnaast zorgen we ervoor dat studenten van minder rijke ouders ook kunnen studeren en de toegang tot het hoger onderwijs wordt bepaald door talent en motivatie, niet door de dikte van je portefeuille.
Eduard Schmidt is vicevoorzitter van de Landelijke Studentenvakbond.