De politie heeft woensdag in Arnhem de 47-jarige Jitse Akse aangehouden die wordt verdacht van betrokkenheid bij het doden van leden van terreurbeweging Islamitische Staat (IS) in Syrië. Het Openbaar Ministerie onderzoekt nu of de man strafrechtelijk vervolgd zal worden.
De arrestatie roept vragen op, te meer omdat premier Mark Rutte in november na de reeks aanslagen in Parijs verklaarde dat Nederland ‘in oorlog’ is met IS. Waarom kan een Nederlander die helpt bij de strijd tegen IS dan vervolgd worden door de Nederlandse staat?
Omstreden
Jitse Akse is een ex-militair en deed eind vorig jaar in de media en op Facebook verslag van zijn deelname aan de strijd tegen IS. Ook was hij betrokken bij de oprichting van een buitenlandse eenheid die tegen IS zou gaan strijden, meldt de Leeuwarder Courant.
Akse werd vrijdag voorgeleid aan de rechter-commissaris in Rotterdam en vastgezet. Vervolgens werd hij op verzoek van het OM vrijgelaten, op voorwaarde dat hij zijn paspoort inlevert, het land niet verlaat en zich elke week meldt bij de politie. Dit om te voorkomen dat hij opnieuw afreist naar Syrië.
Akse was van februari tot en met november in Rojava, in het noorden van Syrië.Hij streed samen met de Koerdische YPG-militie. De YPG is ‘onder mensenrechtenorganisaties niet onomstreden’, zegt het OM in haar persbericht. ‘Volgens Amnesty International zou de YPG vorig jaar in het noorden van Syrië betrokken zijn geweest bij het verdrijven van burgers uit hun woningen, die vervolgens werden vernietigd,’ aldus het OM.
Bij nadere bevraging van het OM, heeft dit echter niet veel te maken met de aanhouding van de man. ‘Het gaat erom dat hij op eigen houtje heeft besloten naar Syrië af te reizen om daar geweld te plegen,’ zegt een woordvoerder van het Landelijk Parket tegen Elsevier.nl.
Geweld
De man zou zelf hebben gezegd dat hij IS-strijders heeft gedood, en zou dan ook voor ‘moord’ worden vervolgd. Het verschil met jihadisten die zich bij IS aansluiten is volgens het OM het aspect van terreur: zij zijn strafbaar wegens affiniteit met een terroristische organisatie.
Burgers die zich bij andere milities aansluiten die tegen IS vechten, zijn eveneens strafbaar omdat zij zich inlaten met geweld. ‘Het is als burger niet toegestaan om geweld te plegen, in Nederland of daarbuiten,’ zegt de woordvoerder. Het doden van IS-strijders kan dus leiden tot een strafrechtelijke vervolging voor een ‘gewone’ moord.
Verzoek
Het OM benadrukt dat er een verschil is tussen ‘individuen die besluiten naar Syrië af te reizen’ en militairen die Iraakse en Koerdische strijdkrachten, zoals de peshmerga, trainen. Dat laatste gebeurt namelijk op verzoek van de Iraakse regering, en heeft daarmee legitimiteit. Hetzelfde geldt voor de Nederlandse luchtaanvallen boven Irak.
Het OM onderzoekt nu in hoeverre de oud-militair betrokken was bij de strijd tegen IS. Na afronding van het politieonderzoek, wordt besloten of hij strafrechtelijk vervolgd zal worden.
Ingelogde abonnees van EWmagazine kunnen reageren
Bij het plaatsen van een reactie geldt een aantal voorwaarden. Klik hier voor de voorwaarden.
Reacties die anoniem worden geplaatst of met een overduidelijke schuilnaam zullen door de moderator worden verwijderd, evenals reacties die niets met het onderwerp van het artikel te maken hebben. Dit geldt evenzeer voor racistische of antisemitische reacties. De moderator handelt in opdracht van de hoofdredacteur.