Er drijft sinds zondag een koperkleurige substantie op het water in de zee tussen Scheveningen en Katwijk. Zwemmers worden gewaarschuwd uit het water te blijven. Wat is er aan de hand?
Rijkswaterstaat heeft de hele nacht van zondag op maandag doorgewerkt om te onderzoeken wat de rode gloed precies heeft veroorzaakt. Zondag was de gloed te zien voor de kust van Scheveningen en Wassenaar. Elsevier.nl zet vier vragen en antwoorden over de rode waas op een rij:
1. Wat veroorzaakt de rode gloed?
De gloed wordt veroorzaakt door zeevonk. Dit is een type ‘plaagalg’, ofwel algen die massaal voorkomen en overlast veroorzaken. Rijkswaterstaat heeft vier monsters afgenomen en verrichte daar maandagochtend onderzoek naar. De uitslagen daarvan zijn inmiddels bekend. Er werd al gedacht dat het om plaagalg ging, maar er was nog niet zeker om welke soort. Het blijkt dus om zeevonk, een relatief ongevaarlijke soort alg te gaan.
2. Wat voor overlast kan plaagalg veroorzaken?
Naast geur- en schuimoverlast en een mogelijk gevaar voor mensen, vormt plaagalg ook problemen voor de productie van onder meer zeevruchten. Zo kunnen ze gifstoffen met zich meebrengen die bijvoorbeeld mosselen ongeschikt maken voor menselijke consumptie. Ook kunnen de stoffen sterfte van bodemdieren of vissen veroorzaken.
3. Zijn er verschillende soorten plaagalg?
Ja. Rijkswaterstaat zet acht soorten plaagalg uiteen, variërend van giftige naar niet-giftige soorten. Sommige soorten komen veel in Nederland voor, en anderen (vrijwel) niet. De meeste niet-giftige soorten plaagalg kunnen wel voor overlast zorgen.
Zo is zeevonk (dinoflagellaat) een relatief ongevaarlijke soort, die bij het afsterven grote oranje-rode drijflagen in de zee veroorzaakt. De zondag waargenomen gloed zou hierdoor te verklaren zijn.
Een ander voorbeeld van een niet-giftige plaagalg is Phaeocystis, die vooral in de lente voorkomt. Bij het afsterven van deze soort plaagalg ontstaan grote hoeveelheden schuim op het water en het strand.
Twee minder onschuldige soorten plaagalg zijn Dynophysis en Alexandrium. Van beide typen komen in de Nederlandse wateren meerdere soorten voor. Dinophysis bestaat ook weer uit meerdere soorten. Bij alle soorten komen bij het afsterven gifstoffen vrij, die bij consumptie maag- en darmstoornissen kunnen veroorzaken. Dit soort plaagalg leidt dan ook regelmatig tot de sluiting van de mosselhandel.
Alexandrium heeft nog gevaarlijkere consequenties: het consumeren van schelpdieren die gifstoffen van deze soort plaagalg bevatten kan leiden tot fatale zenuwverlammingen. Ook veroorzaakt dit type plaagalg regelmatig grootschalige sterfte van zeedieren.
4. Wat nu?
Het zwemverbod dat zondag werd ingesteld blijft van kracht. Hoewel uit het onderzoek blijkt dat het om zeevonk gaat, geeft Rijkswaterstaat gemeenten het advies het verbod te handhaven. Zeevonk kan namelijk irritatie aan de huid en luchtwegen veroorzaken. Een nachtelijke strandwandeling is bij zeevonk wel aan te raden: het diertje licht als het donker is namelijk op en vormt dan blauwe, fluorescerende druppels in de zee. Hierdoor lijkt het alsof het zeewater licht geeft.
De Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) heeft in Wassenaar de vlag gehesen, maar ook in Katwijk en Scheveningen zou het riskant zijn de zee in te gaan. De KNRM probeert maandag zwemmers ook uit de zee te houden, wat met 30 graden in het vooruitzicht geen makkelijke klus zal zijn. ‘Iedereen komt hier voor een mooie stranddag, en dan is dit niet wat je wilt,’ aldus de KNRM.