De Nederlandse afdeling van PEN, de internationale schrijversvereniging die zich naar eigen zeggen ‘inzet voor de vrijheid van meningsuiting’, trok zich terug uit de organisatie van de debatavond met Kurt Westergaard (80) in het Amsterdamse debatcentrum De Balie, die zaterdagavond wordt gehouden.
Dat meldt het tv-programma Nieuwsuur, nadat eerder vandaag de naam van de bedreigde Deense cartoonist bekend werd gemaakt. De tekenaar van spotprenten kreeg in 2006 bekendheid door een cartoon waarin hij de profeet Mohammed afbeeldde met een bom in zijn tulband.
Dat Westergaard zou komen naar Amsterdam, was voor de Nederlandse PEN-club aanleiding om eind maart uit de organisatie te stappen. PEN vond dat zij als kleine organisatie de verantwoordelijkheid voor de bezoekers en de schrijvers niet kon dragen. ‘De bijeenkomst werd te groot en de gevolgen waren niet te overzien,’ zegt voorzitter Manon Uphoff van PEN Nederland later over de veiligheidsrisico’s.
Knieval
Die beslissing is, meldt het actualiteitenprogramma, zeer tegen de zin van Maartje Duin, die daarop uit het bestuur van PEN Nederland stapt. ‘Ik vond het niet te verteren dat wij een paar maanden geleden met opgeheven potloden op de Dam stonden en wij ons nu terugtrekken uit dit evenement,’ zegt zij tegen de NOS over demonstratie voor de vrijheid van meningsuiting na de aanslag op Charlie Hebdo. Balie-directeur Yoeri Albrecht noemt de actie van PEN Nederland een ‘knieval‘.
De overkoepelende PEN-organisatie besloot eerder om een prestigieuze vrijheidsprijs te geven aan het Franse satirische blad, maar daartegen kwamen 145 Engelstalige schrijvers in verzet.
Zij ondertekenden een brief waarin wordt opgeroepen om de prijs vooral niet toe te kennen. Charlie Hebdo vergroot volgens hen de ‘vernedering en het lijden’ van de ‘al gemarginaliseerde, vernederde en neergeslagen’ moslimgemeenschap in Frankrijk.
Screening
Overigens gaat de bijeenkomst vanavond in De Balie – met Kurt Westergaard dus – gepaard met strenge veiligheidsmaatregelen. Daarom kon zijn naam ook niet eerder bekend worden gemaakt.
Het debatcentrum De Balie is uitverkocht en alle aanwezigen zijn van tevoren gescreend. Niemand wordt meer toegelaten. Binnen in De Balie is volgens Albrecht nog nooit zo veel beveiliging aanwezig geweest.
‘Met de komst van Westergaard zijn we maanden bezig geweest’. De veiligheidsmaatregelen zijn uitgebreid besproken tussen De Balie en de Amsterdamse burgemeester, hoofdofficier van justitie en hoofdcommissaris van politie.
Volgens Albrecht staat het de kopers van een kaartje vrij om af te zien van een bezoek aan de Persvrijheidslezing. In dat geval krijgen zij hun geld terug. ‘Bezoekers moeten wel weten waar ze naar toegaan, want de komst van Westergaard is wel risicoverhogend,’ aldus de directeur.