Terugkeer afgewezen asielzoekers loopt beter met ‘pragmatische’ nationale aanpak dan met EU-brede

Het is bijna een automatisme om te pleiten voor een Europese aanpak in plaats van een nationale. Samen sta je sterk. Het WODC zocht voor het terugkeerbeleid voor afgewezen asielzoekers uit of de aanname klopt. Wat blijkt?

Als Kamerleden of bewindslieden pleiten voor een ‘Europese aanpak’ van een bepaald probleem, krijg je zelden precies te horen waarom. Is het omdat het nu eenmaal moet als je lid bent van de Europese Unie? Of is het ook echt effectiever? Het is vaak moeilijk te beoordelen. Een derde – meer heimelijke – verklaring voor die voorkeur voor Europa is er natuurlijk ook. Doorschuiven naar ‘Brussel’ kan voor een politicus een uitgekookte manier zijn om zich van een lastige kwestie te ontdoen. Die is dan niet meer in zijn of haar handen.

Jaarlijks zouden een half miljoen migranten de EU moeten verlaten en terugkeren

Het terugsturen van uitgeprocedeerde asielzoekers naar het land van herkomst is zo’n ingewikkelde kwestie, niet alleen voor Nederland, maar ook voor veel andere EU-landen. Jaarlijks zouden zo’n half miljoen  migranten de EU, het Verenigd Koninkrijk, Noorwegen en Zwitserland moeten verlaten en terugkeren naar hun land van herkomst omdat ze geen geldige verblijfstitel (meer) hebben. Maar in verreweg de meeste gevallen – meer dan 80 procent als het land van herkomst niet-Europees is – komt daar niks van. De migrant ligt vaak dwars, en anders het land van herkomst wel.

Net als bij veel ander beleid op het gebied van asielmigratie, is het een soort politieke no-brainer om te pleiten voor een Europese aanpak van dit probleem. Om ruimte te maken voor Oekraïners in de opvang, nam nog in april van dit jaar een bijna voltallige Tweede Kamer een motie aan van VVD-Kamerlid Ruben Brekelmans die de regering opriep om ‘zich extra in te spannen om meer terugkeer van uitgeprocedeerde vreemdelingen te realiseren’.