Spannend! Stemt Europees Parlement in met groen label gas en kernenergie?

Woensdag 6 juli stemt het Europees Parlement over de groene taxonomie. Gaat Straatsburg akkoord met het voorstel van de Europese Commissie om gas en nucleair als ‘groen’ te bestempelen? EU-correspondent René van Rijckevorsel over de spanningen rond de ‘groene taxonomie’.

1. Groene taxonomie, wat is dat ook weer? En was daarover niet allang besloten?

De EU-taxonomie voor duurzame activiteiten (ook wel: groene taxonomie) is een classificatiesysteem dat is opgesteld om te verduidelijken welke investeringen ecologisch duurzaam zijn, in het kader van de Green Deal. Het doel van de taxonomie is het voorkomen van greenwashing en het helpen van beleggers bij het maken van groene keuzes.

De EU steggelt al meer dan een jaar over de vraag of gas en kernenergie bijdragen aan de bestrijding van klimaatverandering en deze energiebronnen dus kunnen worden opgenomen in de taxonomie.

De Europese Commissie gaf begin februari na lang dralen een groen label aan gas- en nucleaire investeringen voor de transitieperiode die nodig is om te komen tot een infrastructuur die draait op volledig hernieuwbare energie. Gas is niet hernieuwbaar omdat het uit moeder aarde wordt opgepompt, kernenergie geldt niet als hernieuwbaar omdat het uranium nodig heeft én afval achterlaat. Wind, zon en water zijn wel hernieuwbaar.

De Commissie ging vooral akkoord met gas en kernenergie als groene investeringen – zij het niet met steun van alle 27 Commissarissen – omdat de machtige lidstaten Frankrijk (kernenergie) en Duitsland (gas) hierop stevig aandrongen.

Gas geldt in het Commissievoorstel voorlopig als groen, net als nucleaire energie. Met dien verstande dat het transitiemiddelen zijn. Gas tot 2035 en kernenergie tot 2045. Als gas in 2035 nog altijd meer CO2 uitstoot dan 100 gram per kilowattuur, verliest het de begeerde plek in de groene taxonomie. En als in 2045 het probleem met kernafval niet is opgelost, mag vanaf dan geen vergunning meer worden afgegeven voor een nieuwe kerncentrale.

De taxonomie geldt vanaf 2023, tenzij een meerderheid van het Europees Parlement tegenstemt. En daar zit hem het addertje.

2. Eerst dit: waarom is zo’n groen label zo belangrijk?

Goede sier maken in groene tijden. Aanbieders van financiële producten in de EU, zoals banken, verzekeraars en pensioenfondsen, moeten openbaar maken welke beleggingen voldoen aan de klimaatcriteria van de taxonomie. Zij moeten per belegging, fonds of portefeuille aangeven welk deel aan de regels voldoet.

Dat geldt evenzeer voor grote ondernemingen en beursgenoteerde ondernemingen. Ook zij moeten bekendmaken welk deel van hun omzet en kapitaaluitgaven in overeenstemming is met de EU-taxonomie.

Dat betekent dat vervuilende bedrijven erkenning kunnen krijgen voor groene investeringen. Als een oliemaatschappij investeert in een windpark, worden die uitgaven als groen bestempeld. Maar als gas ‘groen’ wordt, kan een oliemaatschappij die al flink in gas deed, zich ook op de groene borst slaan. En kunnen pensioenfondsen er met een gerust hart in blijven investeren.