Frank Judo: ‘De mislukking van het progressieve verhaal is evident’

De Belgische journalist Rik Van Cauwelaert zei het bij de presentatie van het boek Het bewaren waard van Frank Judo gekscherend zo: ‘Ook als kleuter was hij al een diepe denker.’ Deze diepe denker is in België gekend. Als advocaat-partner gespecia­liseerd in staats- en bestuursrecht van Liedekerke, Wolters, Waelbroeck, Kirkpatrick in Brussel, als actief lid van de christen-democratische politieke partij CD&V, als auteur van een reeks boeken. In Nederland geniet hij enige bekendheid door zijn bestuurslidmaatschap van het Algemeen-Nederlands Verbond (ANV).

Dat ANV werkt sinds 1895 aan het verbinden van Nederlandstalige Belgen en Nederlanders langs de lijnen van vooral taal en cultuur. Judo: ‘De samenwerking tussen Noord en Zuid in de Lage Landen is een van de rode draden in alles wat ik doe. Na acht jaar eindigt deze zomer mijn mandaat bij het ANV. Dat is een goede Nederlandse traditie, om mensen niet ­levenslang in een bestuur te zetten. In Vlaanderen zou iemand na vijftig jaar worden gevraagd het bestuurslidmaatschap te beëindigen en dan protesteren.’

Hij omschrijft zichzelf als Brabander en Nederlander in de betekenis van: iemand uit de Lage Landen. ‘In Vlaanderen probeert men de provincies af te schaffen ten bate van het Vlaams gewest. Dan zeg ik: jongens, dat is een negentiende-eeuws, centralistisch verhaal. Daar kan ik met de beste wil van de wereld niet mee instemmen.

‘Centralisme is inconsistent met de traditie die eigen is aan dit deel van Europa. Ik ben er ook meer en meer van overtuigd dat de poging om tussen 1815 en 1830 iets te maken als een algemeen Nederlandse natiestaat, de kiem voor mislukking in zich droeg. Het gebrek aan erkenning van regionale verschillen is een soort erfzonde van dat Verenigd Koninkrijk der Nederlanden geweest. Het zijn de Lage Landen, meervoud. Het is geen land.’

Hij betreurt het daarom dat de beheersing van andere talen afneemt. ‘Ik merk hoe de vertrouwdheid met de Franstalige wereld in Nederlandstalig België, om niet te spreken van Nederland, achteruitgaat. Een van de mooie Vlaamse uitdrukkingen is: men is zoveel keer mens als men talen spreekt. Een Nederlandstalige wereld in Vlaanderen die denkt dat het volstaat met Nederlands en een gebrekkig Engels, verliest een deel van de eigen ziel. Datzelfde geldt voor Nederland. Die ziel is aandacht voor diversiteit. Ik heb altijd grote belangstelling gehad voor de Église Réformée Wallonne in Nederland, waar je tot vandaag in het Frans liturgie hebt. Dat is tegelijkertijd het voortzetten van traditie en het koesteren van diversiteit.’

Over conservatisme wilde Judo eigenlijk niet schrijven

Zo serveert Judo via de geschiedenis van de Lage Landen impliciet het hoofdgerecht van het gesprek: conservatisme. Maar niet voordat de lunch is besteld. De ober van restaurant Gustatif in Schoten, bij Antwerpen, meldt in sneltreinvaart wat de keuken kan bereiden, waaronder een vooraf samengesteld lunchmenu. Judo tegen de ober: ‘Ik ben altijd blij als het kieswerk door jullie is gedaan.’ Het lunchmenu met dorade, artisjokken, polenta, lamsoor, wortel en saus met scheermesjes mag komen. ‘We hebben het verdiend,’ constateert hij tevreden.

Over conservatisme wilde hij eigenlijk niet schrijven. ‘Hoe haalt een mens het in zijn hoofd een verhaal te schrijven over conservatisme?’ zo vraagt hij zich in de eerste zin van het boek af. Dat hij het toch deed, kwam door een aantal ontmoetingen met mensen die zichzelf of hun opvattingen als conservatief zagen, terwijl Judo daar anders over dacht.