Het aantal bedreigingen van politici neemt de laatste jaren snel toe. Tweede Kamervoorzitter Vera Bergkamp (D66) wil parlementariërs beter ondersteunen en gaat cursussen aanbieden hoe met bedreigingen om te gaan. Wie zijn de daders en heeft de politie ze in het vizier?
1.Welke maatregelen worden genomen?
Er komt extra ondersteuning voor een team dat Tweede Kamerleden helpt bij het doen van aangifte. Ook krijgen parlementariërs cursussen aangeboden hoe zij met een bedreiging moeten omgaan, zo maakte Kamervoorzitter Bergkamp bekend. Het gaat dan bijvoorbeeld om het afschermen van privéadressen. De Beveiligingsautoriteit van de Tweede Kamer, de dienst die Kamerleden bijstaat en adviseert, zal worden uitgebreid.
Lees ook: Bergkamp ziet het aantal bedreigingen de afgelopen jaren toenemen, net als het aantal doelwitten: niet alleen politici als Geert Wilders (PVV) en Hugo de Jonge (CDA) krijgen ermee te maken. De Kamervoorzitter zegt tegen het ANP over de bedreigers: ‘Doe gewoon normaal, zou ik willen zeggen. En denk ook na voordat je iets plaatst op sociale media.’
2.Is het probleem niet van alle tijden?
Nee, volgens het Openbaar Ministerie neemt het aantal strafbare bedreigingen tegen politici de afgelopen jaren toe. Het Team Bedreigde Politici van de Politie Den Haag ontvangt meldingen en bekijkt met het Openbaar Ministerie of er sprake is van een strafbaar feit.
2015: 92
2016: 65
2017: 90
2018: 362
2019: 206
Hoewel de cijfers van 2020 en dit jaar nog niet bekend zijn, constateert het OM dat er in coronatijd meer bedreigingen waren. Dit voorjaar concludeerde de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid dat er sinds de uitbraak van corona en de invoering van coronamaatregelen sprake is van meer maatschappelijke onrust. De (online) bedreigingen van politici zijn hier een onderdeel van.
3. Om wat voor bedreigingen gaat het?
Veel dreigementen worden geuit op sociale media als Facebook en de berichtendiensten Telegram en Twitter. Deze week maakte D66-leider Sigrid Kaag tijdens een proces tegen een van haar bedreigers gebruik van haar spreekrecht. Ze wilde een statement maken, ‘omdat het patroon van intimidatie en bedreiging aan het adres van publieke personen stilzwijgend geaccepteerd lijkt te zijn’.
Abonnee worden?Dagelijks op de hoogte blijven van de laatste actualiteiten, achtergronden en commentaren van onze redactie? Bekijk ons aanbod en krijg onbeperkt toegang tot alle digitale artikelen en edities van EW.
Bekijk de mogelijkheden voor een (digitaal) abonnement hier
De 43-jarige verdachte had op Facebook aangekondigd Kaag ernstig te zullen verwonden. Eerder had hij demissionair minister Hugo de Jonge online bedreigd. Voor het bedreigen van Kaag werd hij veroordeeld tot vijf maanden celstraf, waarvan twee voorwaardelijk. Vorige maand kreeg oud-profvoetballer Bryan Roy (51) 80 uur werkstraf. Hij plaatste een dreigtweet tegen demissionair premier Mark Rutte (VVD).
Niet alleen online, maar ook in de fysieke wereld krijgen politici vaker te maken met dreigementen. Vorige maand werd bekend dat demissionair premier Mark Rutte (VVD) zware beveiliging krijgt wegens bedreigingen uit – vermoedelijk – de onderwereld. Tweede Kamerlid Pieter Omtzigt werd vorig jaar in Den Haag op straat belaagd door een 27-jarige man. Op sociale media verschenen video’s waarin hij tegen Omtzigt riep: ‘Ik zal je doodslaan.’ De man kreeg een gevangenisstraf van vier maanden.
Deze maand ontdekte de Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma (PvdA) een muurtekening waarop ze hangend aan een galg staat afgebeeld. Dijksma deed aangifte.
Vanmiddag werd deze afbeelding aangetroffen in Utrecht. Van deze en vele andere bedreigingen doe ik aangifte. Dit raakt mij, mijn gezin en de mensen van wie ik hou. Er is een grens. pic.twitter.com/71yzKTFlKM
— Sharon Dijksma (@sharon_dijksma) October 6, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
4. Wat wordt er gedaan tegen de bedreigingen?
Na aangifte kijkt de politie of er sprake is van een strafbaar feit en begint dan een justitieel onderzoek. Een lastige klus, omdat veel van de bedreigingen anoniem worden geplaatst op sociale media. Toch komt het geregeld voor dat anonieme bedreigers voor de rechter verschijnen, zoals bij de bedreiger van D66-leider Kaag. In veel gevallen leidt een bedreiging tot een taakstraf van maximaal 80 uur.
De politie neemt ook andere maatregelen. Deze week werden de Telegram-kanalen ‘Bataafse Republiek’ en ‘Bataafs Nieuws’ offline gehaald. In deze groepen – met meer dan 13.000 leden – werden volgens het Openbaar Ministerie in berichten en video’s bedreigingen en opruiingen tegen publieke gezagsdragers geuit en gedeeld.