Onbegrip over drukte bij terugkeer Formule 1 op Zandvoort

Racefans zijn vrijdag in groten getale naar Zandvoort gekomen. Voor het eerst in 36 jaar is er weer een Formule 1-race op het circuit. Wat volgens de coronamaatregelen een ‘geplaceerd evenement’ moet zijn, voelt aan als een zomers festival. Artiesten en politici reageren verbaasd.

1.Wat is de kritiek?

Tienduizenden fans zijn vrijdag 3 september naar het circuit van Zandvoort gekomen om te kijken naar de vrije trainingen voor de Grand Prix van zondag. In tegenstelling tot grote festivals mag het raceweekeinde doorgaan omdat het volgens de overheid een ‘geplaceerd evenement’ is. Bezoekers hebben een vaste zitplaats op de tribune en moeten bij aankomst een coronabewijs laten zien.

Demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA) benadrukte dat ‘mensen worden geacht op hun stoel te blijven zitten’ tijdens het raceweekeinde. Dat lukte niet tijdens de vrije training op vrijdagochtend – de rustigste dag van het raceweekeinde. Op de weg van het treinstation naar het circuit dromden de bezoekers samen en duizenden toeschouwers krioelden in de zogeheten fanzone en bij eet- en drinkgelegenheden op het circuit, zo was te zien in verscheidene filmpjes. De gemeente Zandvoort spreekt van een ‘piekmomenten’.

Vanuit de politiek klinkt op sociale media verbazing en artiesten reageren boos. Eerder uitten festivalorganisatoren kritiek op het doorgaan van de Formule 1-wedstrijd. ‘Meten met twee maten,’ noemde Lowlands-directeur Eric van Eerdenburg het. De Grand Prix in Zandvoort zou al in 2020 zijn, maar kon toen wegens coronamaatregelen niet doorgaan. Dit jaar is afgesproken dat een kleine 70 procent van de maximale bezoekerscapaciteit op het circuit is toegestaan.

Ook is er veel kritiek vanuit natuur- en milieuorganisaties. Het circuit ligt tussen beschermde natuurgebieden in en natuurbeschermers maken zich zorgen over de zeldzame dieren daar en de uitstoot van stikstof. De rechter legde de eis om de vergunning voor de Grand Prix in te trekken naast zich neer. Zondag gaat klimaatactiegroep Extinction Rebellion demonstreren bij het circuit.

2.Wat maakt Zandvoort zo bijzonder?

Het is een van de oudste circuits op de Formule 1-kalender. Kort voor de Tweede Wereldoorlog is er voor het eerst geracet. Zandvoort was toen nog een stratencircuit. De eerste Formule 1 Grand Prix werd in 1952 georganiseerd en daarna  zijn er – met onderbrekingen – tot en met 1985 Formule 1-races verreden.

Uniek is de ligging van het circuit, vlak aan zee en tussen de duinen. De hoogteverschillen en snelle bochten geven het circuit een uitdagend karakter. Old-school, noemen coureurs het circuit ook wel. In tegenstelling tot moderne circuits is de baan op Zandvoort smal en zijn er geen grote uitloopstroken. Een stuurfout kunnen coureurs zich niet permitteren.

Speciaal voor de terugkeer van de Formule 1 naar Zandvoort is het circuit flink onder handen genomen. Het asfalt is vernieuwd en voor meer spektakel en snelheid zijn er steile kombochten aangelegd.

Na de laatste Formule 1-race op Zandvoort in 1985 hielden veel racefans er rekening mee dat de Formule 1 nooit meer zou terugkeren naar de kustplaats. Het organiseren van een Grand Prix is duur, tegenwoordig zo’n 20 miljoen euro, en budget had de organisatie niet.

3. Hoe kwam de Grand Prix naar Zandvoort?

Door het succes van coureur Max Verstappen, die sinds 2015 in de Formule 1 rijdt, werden plannen gemaakt om een thuiswedstrijd voor de Nederlander te organiseren. Ook het TT-circuit in Assen wilde een Grand Prix organiseren. Zandvoort leek geen geschikte kandidaat. Er waren miljoeneninvesteringen nodig om het circuit rijklaar te maken en het kabinet en de provincie Noord-Holland waren niet bereid hieraan mee te betalen.

De gemeente Zandvoort sprong uiteindelijk bij met een eenmalig bedrag van 4 miljoen euro en daarmee werd de terugkeer van de Formule 1 naar Zandvoort in 2019 definitief. De kaartverkoop en inleg van grote sponsoren moeten het evenement kostendekkend maken. Maar door de coronacrisis mogen er minder fans naar het circuit komen. Daardoor bedraagt het verlies mogelijk miljoenen euro’s.

Een echte thuiswedstrijd is Zandvoort voor Verstappen niet. Hij reed er in zijn carrière slechts één wedstrijd, de Masters of Formula 3 in 2014, die hij won. Verstappen groeide op in het Belgische Hasselt, zo’n 80 kilometer van het Formule 1-circuit van Spa-Francorchamps. Sinds het begin van zijn Formule 1-carrière woont hij in Monaco.

4. Waar moet u dit weekeinde op letten?

Max Verstappen van team Red Bull Racing is in strijd met Lewis Hamilton van team Mercedes voor het wereldkampioenschap Formule 1. Verstappen kan op Zandvoort de leiding in het kampioenschap van Hamilton overnemen. Hij heeft slechts drie punten achterstand op zijn rivaal en grote kans om de wedstrijd te winnen.

Inhalen op het smalle circuit van Zandvoort zal zondag moeilijk worden. Daarom is de kwalificatie op zaterdag van groot belang. De uitslag van de kwalificatie bepaalt de startopstelling voor de race op zondag.