Tweede Kamer met reces: dit zijn de uitdagingen voor nieuw parlementair jaar

09 juli 2021Leestijd: 4 minuten
De voltallige Tweede Kamer gaat op de foto in de Statenpassage na de laatste vergadering voor de verbouwing van het Binnenhof. Foto: ANP.

Corona bepaalde afgelopen jaar het politieke kompas, waardoor tal van urgente andere problemen zijn blijven liggen. Wat zijn de andere uitdagingen voor het nieuwe parlementaire jaar?

De Tweede Kamer is tot 7 september met zomerreces. Maar het eerste debat is alweer in aantocht. De coronacrisis blijkt deze zomer harder op te spelen dan in coronajaar 2020 en de verwachting is dat er snel weer een coronadebat is. Niet meer in de plenaire vergaderzaal, maar in de Ridderzaal, want de Tweede Kamer vergaderde donderdag 8 juli voor het laatst in het eigen gebouw. De renovatie van het Binnenhof gaat beginnen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

De urgentste politieke uitdaging is de oplaaiende coronabesmettingen de kop indrukken, en dat kan niet wachten tot september. Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA), die met uitspraken als ‘Dansen met Janssen’ de kat op het spek bond, moest op zijn schreden terugkeren. Met zoveel besmet personeel vonden zelfs sommige horecabazen sluiting van hun onderneming de enige optie.

Huizencrisis raakt grote delen van de bevolking en duldt geen gedraal

De huizencrisis raakt grote delen van de bevolking en duldt ook geen gedraal meer. De vraag naar huizen explodeert en daarmee de prijzen, ook nog eens geholpen door het lagerentebeleid van de Centrale Europese Bank. Minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) rekende uit dat voor nieuwe noodzakelijke woningprojecten tot 2040 20 miljard euro subsidie nodig is. Zonder overheidsbijdrage komen de benodigde honderdduizenden huizen er niet.

Lees de open brief van EW aan de (in)formateur: Waar is de aandacht voor de bevolkingsgroei?

Rechterlijke uitspraken over het klimaatbeleid overvielen de politiek, die wel afspraken maakte over milieudoelstellingen, maar nog volstrekt in het duister tast over de wijze waarop die moeten worden behaald. De stikstofcrisis, die voor het uitbreken van de coronacrisis voor premier Mark Rutte (VVD) nog de grootste crisis uit zijn carrière was, ligt onaangeroerd op het bordje van het demissionaire kabinet, terwijl die vele sectoren van de samenleving raakt. Van boeren tot huizenzoekers en van luchtvaartindustrie tot automobilisten. Een oplossing moet prioriteit zijn.

Georganiseerde criminaliteit had niet meer focus van kabinet

De moordaanslag op misdaadjournalist Peter R. de Vries legde bloot hoe de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit niet de focus van het kabinet had, zoals was beloofd. Evenals de ondermijning van het bestuur door criminelen. Sterker, een nieuwe nationaliteit vestigde zich in narcostaat Nederland: Mexicanen die de goede infrastructuur hier wel handig vinden. Een nieuwe uitdaging voor minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus (CDA), die het allemaal een beetje boven het hoofd groeit.

Parlementaire enquêtes komen eraan

De kindertoeslagenaffaire zal het komende politieke seizoen blijven nadreunen. De affaire legde niet alleen ongekend onrecht bloot, zoals bleek uit het gelijknamige parlementaire onderzoek, maar ook de afwezigheid van de menselijke maat bij uitvoeringsorganisaties.

Die uitvoeringsorganisaties blijken een probleem op zichzelf, bleek uit een ander onderzoek van de Kamer, dat nota bene nog altijd niet is besproken door het parlement. Ook drong door dat als gevolg van de decentralisatie van uitvoering van beleid naar provincies en gemeenten de afstand tussen de Haagse makers van dat beleid en praktijk te groot is geworden. De papieren werkelijkheid strookt niet met het echte leven. Diverse parlementaire enquêtes staan op de rol, van de Groningse aardgaswinning tot een enquête over de dienstverlening, handhaving en fraudebestrijding bij overheidsdiensten.

Binnenhof is te veel met zichzelf bezig

Met die enquêtes kan het parlement wel voort, maar om de huizencrisis aan te pakken, is toch echt een kabinet nodig. Alom is geconstateerd dat het Binnenhof het afgelopen jaar te veel met zichzelf is bezig geweest, maar dat leidt in de praktijk niet tot daadkracht. Terwijl het zittende kabinet van VVD, CDA, D66 en ChristenUnie bij de verkiezingen een meerderheid haalde – wat erg uitzonderlijk is – bakkeleien de politieke partijen tot op de dag van vandaag met elkaar over wie met wie in een nieuw kabinet moet.

Crisis vraagt om politieke leiders die over eigen schaduw springen

De onervaren leiders Wopke Hoekstra (CDA) en Sigrid Kaag (D66) maakten zich in het befaamde 1 april-debat belachelijk door een motie van afkeuring in te dienen tegen demissionair premier Mark Rutte (VVV) van wie ze wisten dat ze met hem door moeten. De crises waarmee het land kampt, vragen om politieke leiders die over hun eigen schaduw springen.

De belangrijkste hobbel om als zittend kabinet verder te gaan, is de weerzin van D66 en ChristenUnie om weer samen in een kabinet te gaan zitten. De partijen verschillen van mening over medische ethische kwesties. Hoe belangrijk ook, dat zijn natuurlijk niet de kwesties die het urgentst zijn.

Regelingen voor mensen met een doodswens omdat ze hun leven als voltooid ervaren en over het gebruik van embryo’s zouden kabinetsvorming niet in de weg moeten staan. Toch lijkt dat vooralsnog de belangrijkste hobbel. Daardoor blijven grote kwesties die veel Nederlanders aangaan, zoals de huizenmarkt, onaangeroerd.

De olifant in de Tweede Kamer is de bevolkingsgroei door immigratie. Een jaarlijkse groei van pakweg honderdduizend inwoners maakt problemen waarmee het land kampt – die in essentie neerkomen op gebrek aan ruimte – alsmaar groter. De uitstoot van stikstof en CO2, woningnood, files, druk op onderwijzers, zorgpersoneel, politie en openbaar vervoer, nemen allemaal toe door die bevolkingsgroei. Het debat daarover expliciet aangaan, is de grootste uitdaging voor het parlement.