Wie komt in aanmerking voor prik die anders wordt verspild ?

15 april 2021Leestijd: 5 minuten
Bij de grote priklocatie van de GGD Gelderland-Zuid worden nu enkele honderden mensen per dag gevaccineerd tegen het coronavirus. Foto: ANP

Huisartsen prikken volop kwetsbare groepen met overgebleven vaccins. Ook bij GGD’s zijn vaak vaccins over, maar daar mag van demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) dan weer niet mee worden geprikt. Waarom?

Het ministerie van Volksgezondheid heeft besloten dat de GGD’s geen kwetsbaren mogen prikken met de ‘spillage’. Overgebleven doses mogen alleen naar GGD- of ziekenhuispersoneel. De GGD Noord-Limburg is donderdag 15 april daarom onmiddellijk gesommeerd te stoppen met het prikken van kwetsbaren uit de regio met vaccins die aan het eind van de dag over zijn.

De GGD Noord-Limburg heeft al weken geleden huisartsen uit de regio gevraagd patiënten aan te dragen voor de zogenoemde ‘spillagelijst’. Mensen die daarop staan, moeten tussen 15.00 en 17.00 uur telefonisch bereikbaar zijn en worden opgeroepen als er vaccin over is. Op die manier zijn inmiddels al vele tientallen kwetsbaren in Noord-Limburg gevaccineerd die in het reguliere vaccinatieschema van het ministerie nog niet aan de beurt waren.

‘We willen gewoon niks verspillen,’ zei woordvoerder Josien Fleuren van de GGD Noord-Limburg tegen de Volkskrant. ‘Als je moet kiezen tussen de prullenbak of het helpen van mensen, dan is het niet zo moeilijk.’

De spillagelijst die de GGD Noord-Limburg hanteerde, kreeg veel lof van huisartsen en burgers, die blij waren dat de GGD durfde af te wijken van het landelijk gangbare beleid en uitzonderingen kon maken voor schrijnende gevallen.

Huisartsen in Noord-Limburg zijn woensdag op de hoogte gesteld. Hen wordt verzocht hierover niet met journalisten te spreken. ‘Mochten de media contact opnemen met jullie als huisarts, vragen wij jullie hier niet op in te gaan, maar hen te verwijzen naar de GGD.’

Ploumen verbijsterd

‘Ik heb hier gewoon geen woorden voor Hugo de Jonge,’ twittert PvdA-leider Liliane Ploumen. ‘De Kamer heeft opgeroepen kwetsbare mensen te vaccineren met vaccins die einde van dag resteren. De richtlijn die er na maanden wachten is, negeert dit totaal. Zo debat om aanpassing af te dwingen.’

Volgens GroenLinks-leider Jesse Klaver is het ‘zwabberende vaccinatiebeleid funest voor het vertrouwen van mensen’.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Huisartsen nemen heft in handen

Hier en daar hebben huisartsen de afgelopen weken zelf het heft in handen genomen om kwetsbare groepen te vaccineren. Voor hen zijn de regels anders.

Door de problemen met AstraZeneca-vaccins zijn veel mensen niet komen opdagen bij hun prikafspraak en zijn veel partijen overgebleven. Zo vertelde een huisarts bij BEAU maandag dat van de kwetsbare groep die hij uitnodigt maar 30 procent een vaccin komt halen. Volgens beleid van het Nederlandse Huisartsen Genootschap en het ministerie van Volksgezondheid is het absoluut niet de bedoeling dat die worden weggegooid.

Lees ook dit omslagverhaal : Vijf wegen naar een mooie zomer

Dat betekent dat, als er aan het einde van de dag doses uit een aangebroken flacon over zijn bij de huisarts, die mogen worden gebruikt bij andere mensen of worden aangeboden aan andere huisartsen. Zelfs mensen in de wachtkamer of een familielid van een personeelslid mag worden gevaccineerd, zolang diegene maar AstraZeneca mag krijgen. Zo kunnen bijvoorbeeld ook mantelzorgers op de lijst komen of zestigplussers die in het onderwijs werken en de hele dag met kinderen in aanraking komen.

Bij OP1 gaf een huisarts uit Breda maandag overigens aan dat hij kwetsbaren onder de 60 gewoon blijft prikken. ‘Uit protest,’ zei Berend Nikkels.

Huisartsen zijn verplicht om een minimum aantal vaccins te bestellen per keer: in het geval van AstraZeneca gaat het om 10 flacons en dat zijn minstens 110 doses.

Vanmiddag debat

De Tweede Kamer debatteert donderdag vanaf 13:30 uur met demissionair premier Mark Rutte (VVD) en demissionair minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) over het coronabeleid van het kabinet. Naar verwachting zal het debat vooral gaan over het dinsdag 13 april door Rutte en De Jonge gepresenteerde ‘openingsplan’ om Nederland uit de coronacrisis te helpen.

Volg het debat hieronder live (tekst gaat door onder de video):

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Diverse politici lieten na de persconferentie al weten sceptisch te zijn over het stappenplan. Daarin staan concrete datums waarop diverse onderdelen van de samenleving weer open zouden moeten gaan, afhankelijk van het aantal dagelijkse ziekenhuisopnamen. De eerste grote stap is het openen van de terrassen op 28 april. Vorige week lekte nog uit dat het kabinet de terrassen op 21 april wilde heropenen, maar dat gebeurde toch niet. Het was een goed voorbeeld van het risico op teleurstellingen bij het noemen van exacte data voor versoepelingen, die het kabinet door veranderende besmettingscijfers vaak niet kan nakomen.

Lees ook het commentaar van Marieke ten Katen: Laat 60-minners zelf keuze maken over AstraZeneca-vaccin

Ook de vaccinatiestrategie krijgt naar verwachting veel kritiek van de Tweede Kamer. Vooral het besluit van demissionair minister De Jonge dat 60-minners wegens zeldzame bijwerkingen niet meer met AstraZeneca worden gevaccineerd, is omstreden. Zo willen D66 en PvdA dat mensen van jonger dan 60 jaar oud zelf mogen besluiten of ze met het vaccin willen worden geprikt.

Optimistisch over voortgang vaccinaties

Voorafgaand aan het debat werd de Kamer donderdagochtend bijgepraat door het RIVM. Jaap van Delden, vaccinatiedirecteur bij het RIVM, was ondanks de problemen met de vaccins van AstraZeneca en Janssen toch optimistisch over de voortgang van de vaccinaties. Hij ziet het aantal vaccins dat wordt geleverd en het aantal prikken dat wordt toegediend, ‘gestaag toenemen’. ‘Dat is echt bemoedigend.’

Van Delden ging ook in op de vraag of het niet verstandiger is om 60-minners zelf te laten kiezen of ze zich met AstraZeneca willen laten vaccineren. Volgens hem is er ‘geen noodzaak of mogelijkheid’ om hen zelf de keuze te laten. Ook benadrukte hij dat met de vaccins van AstraZeneca die de komende weken worden geleverd, nog tot eind mei 60-plussers kunnen worden gevaccineerd.

Ook Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, kwam aan het woord tijdens de briefing. Hij was voorzichtig optimistisch over het aantal ziekenhuisopnames. ‘We lijken een afvlakking te zien.’ Momenteel liggen er 1715 coronapatiënten op de verpleegafdelingen van de ziekenhuizen en 784 op de intensive care, en het aantal nieuwe opnames per dag daalt. Wel is de situatie volgens Van Dissel nog erg onzeker, en zal de onzekerheid toenemen als de maatregelen worden versoepeld. Binnen een week kan volgens de RIVM-baas, die spreekt van een ‘kwetsbare situatie’, het aantal besmettelijke mensen, dat nu rond de 160.000 ligt, stijgen naar 240.000.