Nederland heeft gekozen: D66 grootste in Rotterdam

Nederland heeft gekozen. Uit de prognose van nieuwsdienst ANP, op basis van 88 procent van de getelde stemmen, blijkt dat de VVD voor de vierde maal op rij de grootste partij van Nederland is geworden met 35 zetels, een winst van 2 zetels. Lees alles in het EW verkiezingsblog.

18.45 Stemmen Rotterdam geteld

Rotterdam is als laatste grote stad klaar met tellen van de stemmen die zijn uitgebracht voor de Tweede Kamerverkiezingen. D66 is de grootste partij in de gemeente. De partij haalt 16,7 procent van de stemmen. Bij de vorige Tweede Kamerverkiezingen in 2017 was de VVD de grootste partij in de stad. Nu staat de partij op de tweede plaats met 15,5 procent. De PVV is in de stad de derde grootste partij geworden.

De opkomst is 68,7 procent, vorige keer was dat 72,3 procent.

18.30 D66 op 23 en niet 24 zetels

In de nieuwe voorlopige prognose van de verkiezingsdienst van het ANP blijkt dat D66 op 23 zetels uitkomt. Dat is er 1 minder dan tot nu toe berekend was. GroenLinks krijgt er juist weer een zetel bij en komt op 8. DENK gaat van 2 naar 3 en JA21 gaat terug van 4 naar 3. BIJ1 van Sylvana Simons krijgt nu zeker 1 zetel in de Tweede Kamer.

In de nieuwe prognose is Rotterdam meegeteld, maar Leiden en Nissewaard nog niet. Ook de briefstemmen uit het buitenland zijn nog niet meegeteld. Daarom kan nog geen definitieve prognose worden gemaakt.

16.30 Arib ontvangt verkenners Jorritsma (VVD) en Ollongren (D66)

Bij de Tweede Kamer heeft Kamervoorzitter Khadija Arib de verkenners Annemarie Jorritsma en Kajsa Ollongren ontvangen. De verkenners nemen daar formeel hun opdracht in ontvangst van de Kamervoorzitter.

Met de keuze voor Jorritsma sorteert de VVD mogelijk voor op een paars-kabinet, dus zonder de christelijke partijen. In 1994 was Jorritsma binnen de VVD een van de grote voorvechters van het kabinet-Kok I. In dat eerste paarse kabinet was zij minister van Verkeer en Waterstaat. In het tweede kabinet-Kok was zij minister van Economische Zaken en vicepremier.

15.10 Arib stelt Annemarie Jorritsma (VVD) en Kajsa Ollongren (D66) aan als verkenners

Door Kamervoorzitter Khadija Arib (PvdA) zijn twee verkenners aangesteld. Annemarie Jorritsma op verzoek van de VVD en huidig minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren op verzoek van D66. Jorritsma was eerder minister van Economische Zaken en burgemeester van Almere en is momenteel Eerste Kamerlid.

De twee verkenners moeten gaan zoeken naar de partijen die samen een nieuwe coalitie kunnen vormen. Zij gaan langs bij alle zeventien verkozen partijen. Op 30 maart brengen zij verslag uit aan de Tweede Kamer. De nieuwe Tweede Kamer kan dan op 31 maart, na haar installatie, daarover debatteren.

Vervolgens kan een informateur aan de slag met het advies van de verkenners. Die informateur krijgt van de Kamer een concrete opdracht om een nieuwe coalitie te smeden uit de partijen die bij de verkenning naar voren zijn gekomen.

14.30 Nederland verandert in twee zuilen land

Door gestage krimp van klassieke volkspartijen als PvdA en CDA verandert Nederland volgens sociaal psycholoog Toon Kuppens steeds meer in een soort twee-zuilenland. Aan de ene kant de zuil van de ‘hogeropgeleide, welvarende en optimistische burgers’ die via partijen als de VVD en D66 het land besturen. Aan de andere kant is steeds meer een ‘zuil van ongenoegen’ aan het ontstaan: een zuil van burgers die het veel minder voor de wind gaat, en die zich niet gezien voelt door de besturende elitepartijen. De voorlopige verkiezingsuitslag lijkt die analyse te bevestigen.

14.15 Problemen voor enquêtecommissie gaswinning doordat leden Tweede Kamer niet halen

Vier van de negen Tweede Kamerleden die deel zouden uitmaken van de parlementaire-enquêtecommissie aardgaswinning Groningen dreigen de nieuwe Tweede Kamer niet te halen. Het gaat om Femke Merel van Kooten-Arissen, die met haar partij Splinter geen zetel lijkt te bemachtigen, Roy van Aalst (nummer 19 PVV), Stieneke van der Graaf (nummer 6 ChristenUnie) en Kirsten van den Hul (nummer 12 bij de PvdA). Zij maken in de huidige prognose geen kans op een zetel. De enquêtecommissie is op 9 februari dit jaar geïnstalleerd en zal in de huidige planning in 2022 de eerste openbare verhoren afnemen.

14.00 Lijsttrekkers bijeen bij Kamervoorzitter Khadija Arib

Sinds 2012 heeft de Koning geen functie meer bij de formatie van een nieuw kabinet. Kamervoorzitter Khadija Arib (PvdA) moet het voortouw nemen. In de Rooksalon van het Kamergebouw in Den Haag komen de lijsttrekkers onder haar voorzitterschap bijeen. Zij moeten overeenstemming zien te bereiken over de verkenner die Arib vervolgens aanwijst. De verkenner inventariseert bij de partijen welke coalitie tot stand kan komen.

De aanstelling van een verkenner is de eerste stap in de formatie van een nieuw kabinet. De verkenner brengt verslag uit aan de Tweede Kamer. Als de nieuwe Kamer op 30 maart is geïnstalleerd, kan die een informateur benoemen. Die gaat met een concrete opdracht proberen een nieuwe coalitie te smeden uit de partijen die bij de verkenning naar voren zijn gekomen.

11.15 Pieter Omtzigt, nummer twee van het CDA, doet langer rustig aan

Op Twitter schrijft CDA-Kamerlid Pieter Omtzigt dat hij tijdelijk afwezig is. Omtzigt was tijdens de campagne al weinig zichtbaar. Hij zei toen tijdelijk gas terug te nemen en wat rustiger aan te willen doen.

De uitslag noemde Omtzigt een ‘forse tegenvaller’ voor het CDA, maar schrijft ook ‘te blijven vechten voor idealen, voor rechtvaardigheid en voor onze concrete voorstellen.’

10.30 Ruk naar het midden met winst D66, links kwijnt weg

Een ruk naar het midden met D66 als grote winnaar. VVD-premier Mark Rutte kan door. De linkse partijen kwijnen weg. Op rechts krijgt de PVV een tik, maar weet FVD zich te verviervoudigen en nestelt zich JA21 met misschien wel vier zetels. Het CDA lijdt een gevoelige nederlaag. Lees hier het volledige verhaal van politiek redacteur Eric Vrijsen.

10.00 Prognose op basis van 88 procent van de getelde stemmen

Ook komen er volgens de ANP-prognose vier nieuwe partijen in de Tweede Kamer. Dat zijn Volt, JA21, de BoerBurgerBeweging (BBB) en BIJ1.

Een definitieve uitslag zal pas in de loop van donderdagochtend volgen. Sommige gemeenten zijn rond 02:00 gestopt met tellen. In de grote vier steden wordt nog wel geteld gedurende de nacht, maar Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht komen niet voor donderdagochtend met een definitieve uitslag. Daardoor is een preciezer beeld van de uitslag nog niet bekend.

CDA, GroenLinks en SP grote verliezers

Grote verliezers zijn het CDA, dat 4 zetels kwijtraakt en op 15 zetels uitkomt. GroenLinks verliest 7 zetels en houdt er 7 over. De SP gaat van 14 naar 9 zetels, de PvdA blijft op negen.

Bekijk hier de voorlopige prognose, update 07.00 uur (tekst gaat verder onder de tabel):

De opkomst was volgens Ipsos 82,7 procent, de hoogste sinds 1986. In 2017 was de opkomst 81,9 procent.