Hoe schaamteloos kun je zijn? Publieke omroepen hebben extra overheidsgeld gevraagd en gekregen voor ‘onderzoeksjournalistiek’. Dat gaat ten koste van media die hun eigen broek moeten ophouden. Dit blijkt uit een mededeling van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek in Den Haag, afgelopen donderdag.
In totaal was er ruim 2,48 miljoen euro te besteden. Geld dat ter beschikking is gesteld door het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Alles bij elkaar zijn 26 aanvragen gehonoreerd. Een groot aantal verzoeken om geld kwam van landelijke en regionale publieke omroepen.
Lees meer over dit onderwerp: De strijd om een plekje binnen de NPO, welke omroepen zijn in de race?
Bijna miljard euro gaat jaarlijks naar publieke omroep
Die publieke omroepen krijgen jaarlijks van het ministerie al 950 miljoen euro. Van dat bedrag kun je, ter vergelijking, ook een academisch ziekenhuis bekostigen, van de pleisters tot de salarissen van de specialisten. Maar de geldzucht bij de landelijke en regionale omroepen is zo groot dat ze ook nog eens, schaamteloos, om geld zijn gaan bedelen bij het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek in Den Haag.
Zo krijgt de VPRO 92.400 euro om het radioprogramma Argos ‘te laten samenwerken’ met het televisieprogramma Medialogica.
KRO-NCRV krijgt 115.500 euro om het programma Reporter Radio te laten samenwerken met regionale media.
De regionale omroepen RTV Oost, RTV Drenthe, Omrop Fryslân en RTV Noord krijgen 138.600 euro om ‘onderzoeksjournalistiek tot bloei te laten komen’ waarvoor ze door ‘de grote druk van de 24/7-nieuwsvoorziening’ geen tijd hebben.
Omroep Gelderland vangt 133.980 euro om ‘bloot te leggen hoe polarisatie ontstaat’.
AT5 krijgt 93.225 euro om het ‘AT5-panel verder uit te breiden en te verdiepen’.
Een kwart van de subsidiepot gaat zodoende naar media die al door de overheid worden betaald. Het resterende geld is verdeeld over media die voor het merendeel niet worden bekostigd door de overheid en hun eigen broek moeten ophouden, zoals Vrij Nederland, De Groene Amsterdammer, de Volkskrant, een paar bureaus van onderzoeksjournalisten en kleine lokale omroepen.
Lees het commentaar van Carla Joosten: Kamer moet niet buigen voor druk van NPO
Fonds wil regionale en lokale onderzoeksjournalistiek helpen
Volgens het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek is ‘de afgelopen decennia in gestaag tempo de onderzoeksjournalistiek in Nederland gemarginaliseerd, met name op regionaal en lokaal niveau’. Tegelijkertijd zijn volgens het fonds steeds meer overheidsverantwoordelijkheden gedecentraliseerd. ‘Het gevolg? Met name buiten de grote steden worden gemeentes, instanties en bedrijven niet langer op de huid gezeten door journalisten en missen burgers kritische informatie over hun directe omgeving,’ aldus het fonds.
De subsidieregeling Onderzoeksjournalistiek is in 2018 in het leven geroepen om bij te dragen aan het herstel van de onderzoeksjournalistieke infrastructuur in Nederland en richt zich daarbij voor een belangrijk deel op de regio.
Voor de goede orde: de redactie van EW heeft geen aanvraag bij het fonds ingediend.
Aanvulling op 20 januari 2021. De directie van het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek heeft de redactie het volgende laten weten:
‘We hebben de afgelopen jaren ons best gedaan om het Fonds te transformeren van een organisatie die steun verleent aan hen die het moeilijk hebben, naar een organisatie die helpt met het verkennen van nieuwe wegen binnen de journalistiek. Binnen onze reguliere programma’s (waarvan de innovatie-regeling verreweg de grootste is) worden ook geen subsidies meer toegekend, maar worden projecten begeleid en worden stapsgewijs experimenten gefinancierd.’
‘We hebben doelbewust de stap gezet naar een stimuleringsfonds voor de journalistiek. Onze scenario-studie van 2015 laat zien, dat de uitdagingen waar de journalistiek voor staat zich niet beperken tot publieke of private partijen. Daarom dagen wij de journalistiek in de volle breedte uit om aan onze propgramma’s deel te nemen. Omdat we van elkaar kunnen leren (voorwaarde voor deelname) én omdat het één van de weinige plekken is waar publieke en private journalistieke partijen elkaar tegen komen.’
‘Het programma waar de pijlen van EW zich in bovenstaand artikel op richt, betreft een pilot rond onderzoeksjournalistiek die op initiatief van de Tweede Kamer door ons wordt uitgevoerd. Daaraan nemen zowel journalisten-collectieven als de redactie van Argos (en alles daar tussenin) deel. Alleen zo – en niet door te kijken of de journalisten zijn verbonden aan publieke of private partijen – levert de pilot gegevens op die ons in staat stellen om aanbevelingen te doen. Aardig is dat partijen binnen zo’n programma elkaar vaak vinden; zo werken private partijen als Follow the Money en Investico rond sommige onderzoeksprojecten op eigen initiatief samen met (publieke) lokale omroepen.’
‘Het Stimuleringsfonds voor de Journalistiek zal er altijd voor waken dat zijn activiteiten niet – of tenminste zo weinig mogelijk – marktverstorend werken. Ons streven is “begeleiding en ondersteuning te bieden daar waar het nodig en gewenst is om de ‘sector’ in de volle breedte te helpen zijn journalistieke functie langs bestaande, maar vooral nieuwe, wegen uit te blijven oefenen en daarmee zijn essentiële rol in een democratische samenleving te kunnen blijven vervullen.” ‘