Na de derde nacht vol rellen is de politiek klaar met de relschoppers. Nederland moet niet capituleren voor een paar idioten, zei CDA-lijsttrekker Wopke Hoekstra dinsdag 26 januari. De Tweede Kamer debatteert dinsdagavond over strengere straffen voor wie geweld gebruikt tegen politieagenten of ambulancepersoneel. Geweldplegers moeten minimaal een dag de cel in.
1. Hoe reageert de politiek op de rellen?
Demissionair minister-president Mark Rutte (VVD) zei dinsdag 26 januari dat de rellen niets te maken hebben met protesteren of een strijd om vrijheid:
De rellen hebben niets te maken met protesteren of strijden voor de vrijheid. We moeten samen de strijd tegen het virus winnen, want alleen zo krijgen we onze vrijheid terug.
— Mark Rutte (@MinPres) January 26, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
De rellen, die begonnen toen zaterdag de avondklok werd ingevoerd, zijn voor het kabinet geen reden om de maatregel te beëindigen. De avondklok is nodig om het coronavirus te bestrijden, zei demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferdinand Grapperhaus (CDA) dinsdagochtend. Volgens demissionair minister van Financiën Wopke Hoekstra (CDA) moet Nederland ‘niet capituleren voor een paar idioten’.
Het kabinet neemt geen extra maatregelen, zoals inzet van het leger. ‘We blijven gewoon inzetten zoals de politie dat nu doet,’ zei Grapperhaus. Het was PVV-leider Geert Wilders die maandagavond premier Rutte aanspoorde om het leger in te zetten ‘voordat dit geweld een halve burgeroorlog wordt’. Grapperhaus verklaarde eerder dat politie, marechaussee en buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) in staat zijn het geweld te beteugelen.
Nederland. Het – vaak allochtoon – tuig maakt ons land kapot. Ze hebben niets met Nederland. Ze delen onze waarden niet.
Stop dit en grijp in @MinPres Rutte voordat dit geweld een halve burgeroorlog wordt. Stop het nu.
Zet ons leger in. Nu. pic.twitter.com/ZFxmAI6cYb
— Geert Wilders (@geertwilderspvv) January 25, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
2.Is er sprake van geweld tegen agenten?
De rellen vragen het uiterste van de politie, zegt nationaal commandant Willem Woelders in een verklaring. Volgens de politie zijn agenten maandagavond bekogeld met stenen, vuurwerk en molotovcocktails. Hierbij zijn meerdere politiemensen gewond geraakt.
De politie arresteerde maandagavond 184 verdachten en verwacht de komende tijd meer aanhoudingen te doen van mensen die worden verdacht van onder meer openlijke geweldpleging of poging tot doodslag.
Politieagenten zelf spreken van extreem geweld, zoals Willem de Louw naar aanleiding van de uit de hand gelopen protesten in Eindhoven op zondag 24 januari:
Vandaag wat mij betreft een gitzwarte dag in mijn 20 jarige loopbaan. Getuige geweest van extreem geweld in de breedste zin van het woord in de richting van de stad #Eindhoven en in de richting van ons. Ongekend! Ongeloof overheerst, ook nu nog veilig thuis bij mijn gezin…
— Willem de Louw (@willemdelouw) January 24, 2021
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
3. Hoe zit het met de strafmaat tegen dit soort geweldplegers?
Geweld tegen agenten, maar ook tegen leraren, verpleegkundigen of omstanders die hulp verlenen, wordt gezien als geweld tegen personen met ‘een publieke taak’: tegen mensen die werken voor het algemeen belang.
Het ministerie van Binnenlandse Zaken wil dat geweldplegers tegen mensen met zo’n taak extra snel en streng worden gestraft. Daarvoor zijn in 2010 afspraken gemaakt tussen het Openbaar Ministerie en de politie. Zij geven voorrang aan de opsporing en vervolging van deze geweldplegers. Zij worden zo mogelijk via snelrecht berecht.
Volgens het ministerie van Binnenlandse Zaken zorgen de afspraken ervoor dat officieren van justitie een drie keer zo hoge straf eisen tegen verdachten van geweld tegen politieagenten of ambulancepersoneel dan tegen verdachten in andere geweldszaken.
4. Wat willen politieke partijen aan de strafmaat veranderen?
De Tweede Kamer is nog steeds ontevreden over de hoogte van de straffen voor mensen die geweld hebben gepleegd tegen bijvoorbeeld politieagenten. In november 2018 dienden de Tweede Kamerleden Lilian Helder (PVV), Foort van Oosten (VVD) en Chris van Dam (CDA) een motie in om deze daders niet weg te laten komen met een taakstraf of geldboete. Die partijen wilden dat minimaal een gevangenisstraf wordt opgelegd.
Om dat voor elkaar te krijgen, stelden de ministers Ferd Grapperhaus (CDA) van Justitie en Sander Dekker (VVD) voor Rechtsbescherming een wijziging voor van het Wetboek van Strafrecht. De Tweede Kamer debatteert daarover op dinsdagavond 26 januari.
De wetswijziging behelst een uitbreiding van de huidige Wet taakstrafverbod. Nu moet de rechter in ernstige gewelds- en zedenzaken al een gevangenisstraf opleggen. Die straf kan bestaan uit ten minste een dag cel.
Zeer waarschijnlijk stemt een meerderheid van de Tweede Kamer in met het voorstel om ook bij geweld tegen personen met een ‘publieke taak’ een gevangenisstraf op te leggen. Tijdens het debat willen VVD en CDA voorstellen dat ook bij geweld tegen journalisten een gevangenisstraf wordt opgelegd. Nog onduidelijk is of daarvoor ook een meerderheid is.