Zuid-Europa nog rijker; Rutte wil toch corona-herstelfonds

De Franse president Emmanuel Macron en premier Mark Rutte zeggen dat ze het corona-herstelfonds (750 miljard euro) eventueel willen instellen zonder fiat van Polen en Hongarije. Zonder dat fonds komt van de nieuwe EU-begroting van 1.074 miljard euro namelijk ook niets terecht. Verstandiger is natuurlijk om het door Zuid-Europa vurig gewenste corona-herstelfonds af te serveren. Zuid-Europese huishoudens hebben de laatste tijd hun kapitaal vergroot, in tegenstelling tot Noord-Europese huishoudens, schrijft Jelte Wiersma.

Avond aan avond is het naast corona een hoofdpunt in de journaals op de Italiaanse publieke omroep Rai: het corona-herstelfonds. Van het in juli door de regeringsleiders van de Europese Unie (EU) afgesproken fonds, krijgt Italië 209 miljard euro – 40 procent is een gift. De regeringspartijen, de Vijfsterrenbeweging en Partido Democratico, zijn in gedachten al aan het uitdelen en lanceren dagelijks nieuwe ideeën. Van investeren in waterstofauto’s tot automatische olijfoliepersen en belastingverlagingen. Griekenland, dat 72 miljard euro (de helft is een gift) tegemoet kan zien, is al op dezelfde toer. Spanje ook. Dat land kan rekenen op 140 miljard euro, 77 miljard euro is een gift.

Het geld is in deze landen al drie keer uitgegeven. Twee feiten worden daarbij genegeerd. Italië bijvoorbeeld slaagt er nu al niet in alle EU-subsidies uitgegeven te krijgen. Van 2014 tot en met dit jaar lukte het Italië slechts 40 procent daarvan op te maken. Deze subsidies zijn vaak zogenoemde co-financieringen, waarbij bedrijven en nationale of lagere overheden een deel van een project moeten betalen en de rest uit de EU-pot komt. En dat lukt de Italianen niet.

Twee is dat Italië een nettobetaler (4 miljard euro per jaar) is. Ook draagt Italië zoveel bij aan het corona-herstelfonds dat het land van de door premier Giuseppe Conte bejubelde 209 miljard euro netto, slechts zo’n 10 miljard euro daadwerkelijk ontvangt. De rest is een sigaar uit eigen doos en zijn leningen. Het enige voordeel voor Italië, en ook Spanje en Griekenland, is dat de giften en leningen uit het corona-herstelfonds niet op de nationale staatsschuld drukken, maar op de begroting van de Europese Unie.

Huishoudens Spanje en Griekenland rijker ondanks corona

Het wordt nog vreemder als je het rapport leest van het Institute of International Finance en Deutsche Bank over de recente schuldvergelijking van huishoudens, niet-financiële bedrijven en overheden. Daaruit blijkt dat Spaanse en Griekse huishoudens hun schuld ten opzichte van het nationaal inkomen in het derde kwartaal van 2020 relatief hebben verlaagd ten opzichte van het vierde kwartaal van 2019 (het laatste kwartaal voordat het coronavirus uitbrak). Terwijl in de netto aan het corona-herstelfonds bijdragende landen Duitsland, Frankrijk en Finland de schuld van huishoudens juist is gestegen. Van Nederland zijn geen gegevens opgenomen. Italiaanse huishoudens zagen hun, overigens zeer lage private schuld, minimaal toenemen.