Rutte aan het woord tijdens Algemene Beschouwingen: de vier belangrijkste momenten tot nu toe

Op de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen is het woord vooral aan premier Mark Rutte (VVD). Sinds 10.45 uur beantwoordt hij namens het kabinet de Kamervragen van woensdag. Van coronacrisis en groeifonds tot de tegenbegroting van de oppositie: dit zijn de vier opvallendste momenten tot nu toe.

1. ‘De puinhoop van tien jaar Rutte’

Nog voor de premier goed en wel het woord had genomen, meldde PVV-leider Geert Wilders zich al bij de interruptiemicrofoon. Wilders wilde weten waarom de premier niet was begonnen over ‘de puinhoop van tien jaar Rutte’.

Wilders verweet Rutte dat hij van Nederland een onherkenbaar land heeft gemaakt. Rutte wees Wilders’ claims van de hand en zei ervan overtuigd te zijn dat Nederland er nu beter voorstaat dan tien jaar geleden, ondanks de crises die Nederland heeft doorgemaakt. Zo zei Rutte dat Nederland nu een appel voor de dorst heeft die onder zijn premierschap is opgebouwd.

De PVV-leider bleef in de aanval. Hij zei tegen Rutte: ‘U bent de minister-president van de misleiding, in een corrupt land.’ Daarmee doelde hij op zijn inbreng tijdens het debat van woensdag. Wilders sprak toen over zijn veroordeling, twee weken geleden, voor groepsbelediging van Marokkanen. Dat, terwijl minister van Justitie Ferd Grapperhaus (CDA) niet wordt vervolgd voor het overtreden van de coronaregels tijdens zijn bruiloft. Wilders noemde dat hypocriet.

2. Tekort aan coronatests

Donderdag werd opnieuw het record van het aantal coronabesmettingen op één dag verbroken: het RIVM stelde 1.756 besmettingen vast. Woensdag was er al het bericht dat België en Duitsland de provincies Noord-Holland en Zuid-Holland beschouwen als code-roodgebied. Intussen is het inplannen van een coronatest vrijwel onmogelijk. De GGD’s kunnen de grote vraag niet aan.

In de Tweede Kamer was het coronabeleid een belangrijk onderwerp van debat. SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen opende de discussie. Zij stelde dat het kabinet zich opnieuw heeft laten overvallen door het virus, terwijl dat niet nodig was: ‘Erkent de premier dat het falen van het op orde krijgen van voldoende testcapaciteit levensgevaarlijk is voor de gezondheid van Nederlanders en de economie?’

Marijnissen kreeg bijval van GroenLinks-leider Jesse Klaver en PvdA-voorman Lodewijk Asscher. Volgens Asscher is het kabinet het zicht op het virus aan het verliezen. Rutte zei daarop niet weg te lopen voor de problemen, zoals het tekort aan testcapaciteit, maar vroeg wel begrip. Volgens de premier worstelt heel Europa met het verkrijgen van genoeg testspullen.

3. GroenLinks wil groener groeifonds

Het Nationaal Groeifonds is een van de pronkstukken uit de rijksbegroting voor komend jaar. Het fonds moet de Nederlandse economie structureel stimuleren door gerichte investeringen op drie terreinen: kennisontwikkeling, onderzoek en ontwikkeling, en infrastructuur.

Komend jaar is er in het fonds 4 miljard euro beschikbaar, maar GroenLinks-leider Jesse Klaver vindt het doel van het fonds kortzichtig: ‘Dat je in deze tijd een fonds opricht, waarbij niet een van de voorwaarden is dat de projecten die je doet, bijdragen aan het terugdringen van de CO2-uitstoot, dan leef je echt in de vorige eeuw.’

Rutte noemde het ondenkbaar dat het fonds bijdraagt aan een nieuwe kolencentrale, maar vond niet dat elke cent direct naar projecten moet gaan die de opwarming van de aarde bestrijden. Klaver bleef volhouden dat het fonds te breed is vormgegeven. Hij vreest dat van geld uit het fonds straks kerncentrales of nieuwe wegen worden aangelegd.

4. De linkse tegenbegroting

Over de tegenbegroting van links was Rutte opvallend mild. De oppositiepartijen SP, PvdA en GroenLinks presenteerden die woensdagochtend. Ruim 9 miljard euro extra trekt de oppositie uit voor salarissen in de zorg, extra investeringen in het onderwijs en lagere huren. Hogere belastingen voor bedrijven en op topsalarissen dekken de kosten grotendeels.

‘Als je voor 9 miljard andere keuzes maakt dan het kabinet, dan maken we dus voor 291 miljard dezelfde keuzes,’ zei Rutte met een grijns. Of het kabinet zaken uit de tegenbegroting overneemt, is nog maar de vraag.

Vooral op het gebied van wonen is er overlap tussen de wensen van het kabinet en de oppositie. Coalitiepartij CDA wil net als de linkse partijen dat er opnieuw een ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening komt. Rutte vindt dat een zaak voor de formatie.

Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen wil Rutte verder debatteren over de wensen van de linkse partijen.