Hoe influencers complottheorieën over het coronavirus verspreiden

27 juli 2020Leestijd: 3 minuten
Rens Kroes is Glamour's Woman of the Year 2014 - Food en Health

Online zijn het grootheden. Met honderdduizenden of zelfs miljoenen volgers op Instagram en YouTube hebben bekendheden en ‘social influencers’ invloed op het publieke debat. Een aantal van hen stelt nu vraagtekens bij het coronavirus en de maatregelen die daartegen worden genomen. Zo vroeg topmodel Doutzen Kroes zich af of de overheid wel wil dat de bevolking gezond is en trekt Formule 1-coureur Lewis Hamilton een mogelijk vaccin in twijfel. Wat is hun invloed?

Wat heeft Doutzen Kroes gedeeld?

Woensdagavond 22 juli schreef het Friese topmodel Doutzen Kroes een uitgebreide post op haar Instagrampagina. Op het sociale medium, dat draait om het delen van foto’s, zette Kroes haar vraagtekens bij het gevaar van het coronavirus.

Kroes schrijft dat ze urenlang onderzoek heeft gedaan en vragen heeft gesteld over de rol van de media, farmaceutische bedrijven en overheden in de strijd tegen het coronavirus: ‘Willen zij dat wij gezond zijn? Waarom is het verbeteren van ons immuunsysteem met vitamins en goede voeding geen maatregel tegen het coronavirus? Willen zij dat we verenigd of verdeeld zijn? Is het makkelijker een angstige samenleving te controlen? Willen zij het beste voor ons?’

Volgens Kroes stelt zij altijd vragen en komt zij uit een eigenzinnig gezin dat niet volgzaam is.

Hoe wordt gereageerd op Kroes’ bericht?

Collegamodel Gisele Bündchen reageerde enthousiast op het bericht van Doutzen. Volgens de Duitse moeten mensen nooit stoppen met vragen stellen en wordt de waarheid niet achterhaald zonder kritisch na te denken. Op de complottheorieën van Kroes reageerden ook haar man dj Sunnery James, en zus Rens Kroes enthousiast. Rens Kroes adviseerde eerder dat klei drinken goed voor de gezondheid is.

Op Kroes’ bericht kwam felle kritiek. Ze zaait twijfel over vaststaande feiten voor haar 6,4 miljoen volgers. Voor de suggestie op sociale media dat bijvoorbeeld de inname van vitamine C een infectie van het coronavirus kan voorkomen, is geen bewijs. Wel blijkt dat veel patiënten met overgewicht op de intensive care belanden.

Ook wordt haar verweten weinig respect te hebben voor de mensen die stierven aan het coronavirus. In Nederland stierven meer dan 6.000 mensen, wereldwijd ruim meer dan een half miljoen. Kroes zelf reageerde niet direct op de ophef, maar riep op Instagram mensen op vriendelijk met elkaar om te gaan, ook als je het niet met een ander eens bent.

Welke bekendheden en influencers twijfelen ook aan het gevaar van corona?

Bij talkshow Op1 spraken donderdagavond een aantal influencers over het coronavirus. Het RIVM zou overwegen hen in te huren om de coronaregels aan jongeren uit te leggen. Bij het instituut zijn grote zorgen over jongeren die de regels aan hun laars lappen en zo het virus verder verspreiden.

Influencer Dave Roelvink, zoon van zanger Dries Roelvink, zei in de talkshow de coronamaatregelen absurd te vinden en er niet achter te staan. Hij twijfelde aan het effect van de maatregelen en vindt het vreemd dat mensen wel prostituees mogen bezoeken, maar niet hun eigen moeder mogen knuffelen.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Bij Op1 kreeg Roelvink bijval van influencer Tisjeboy Jay: ‘Ik geloof niet dat de 1,5 meter doorslaggevend is om dit virus te beperken, dat is mijn waarheid,’ zei hij in de talkshow. De influencer, die bekendheid verwierf door het tv-programma Temptation Island, vindt dat alleen het verhaal van het RIVM in de media verschijnt.

In het Verenigd Koninkrijk was maandag 27 juli ophef over een post van Formule 1-coureur Lewis Hamilton. Hij deelde op Instagram een bericht waarin Bill Gates wordt beschuldigd van liegen over zijn betrokkenheid bij een vaccinatie voor het coronavaccin.

Hoe groot is de invloed van influencers?

Met zijn post op Instagram bereikt Lewis Hamilton ruim 18 miljoen mensen die zijn account volgen. Doutzen Kroes heeft 6 miljoen volgers op het sociale medium. Beide bekendheden kregen van hun volgers op het platform ook veel kritiek. Hamilton verwijderde zijn bericht na enige tijd en zei wel degelijk in vaccinaties te geloven.

In Trouw zegt psycholoog Jan-Willem van Prooijen dat mensen geneigd zijn bekendheden sneller te geloven: ‘Als iemand er mooi uitziet, een grote bekendheid is of sympathiek overkomt, hebben mensen de neiging om die persoon overtuigend te vinden. Goede eigenschappen maken je kortom geloofwaardiger.’

De influencers die bij Op1 hun verhaal deden, bereiken tien- tot honderdduizenden mensen. Veel van hun fans zijn jongeren, die het RIVM moeilijk kan bereiken omdat zij minder radio luisteren of televisie kijken. Daar worden de reclames voor de coronaregels het vaakst uitgezonden.