Voormalig secretaris-generaal van de NAVO Jaap de Hoop Scheffer (CDA) verwerpt de kritiek van de Amerikaanse ambassadeur Pete Hoekstra op het rapport van de Adviesraad Internationale Vraagstukken. Er is geen sprake van anti-amerikanisme en de band met de Verenigde Staten wordt niet ondermijnd, zegt hij. ‘Ambassadeur Hoekstra zou er goed aan doen het rapport nog eens te lezen.’
De Amerikaanse ambassadeur bracht gisteren (maandag 6 juli) via Elsevier Weekblad zijn kritiek naar buiten op een recent rapport van de AIV over Europese defensiesamenwerking. Hij betoogde dat de NAVO wordt ondermijnd. Hij zag het stuk als een weerspiegeling van de anti-Amerikaanse opvattingen in het kabinet.
Lees het volledige interview met Pete Hoekstra: Amerikaanse ambassadeur Hoekstra ziet anti-amerikanisme in kabinet-Rutte III
Vooral dat laatste steekt De Hoop Scheffer. De voormalig CDA-leider, oud-minister en gewezen secretaris-generaal van de NAVO is thans hoogleraar en voorzitter van de Adviesraad Internationale Vraagstukken. ‘De adviesraad is onafhankelijk. Er is geen sprake van vooroverleg met de regering voordat wij rapporten uitbrengen. Wat mijn vriend ambassadeur Hoekstra zegt, is incorrect en onjuist.’
EW Het rapport werd opgesteld na interviews met de Franse, Duitse en Britse ambassadeur. Waarom werd niet ook met de Amerikaanse ambassadeur gesproken?
‘De keuze om met deze drie te spreken, lag voor de hand. Het rapport gaat over een nieuwe Europese veiligheidsarchitectuur. Maar ik wil graag met ambassadeur Hoekstra in gesprek. Ik had het overigens prettig gevonden als hij ons rapport eerst wat beter had gelezen.’
EW Het rapport schetst een ‘kantelend perspectief’ op de NAVO en daartegenover de Europese defensiesamenwerking. Het stelt dat president Donald Trump ‘desinteresse’ toont voor Europa. Begrijpt u dat ambassadeur Hoekstra daar tegenover stelt dat juist de Verenigde Staten al 70 jaar de veiligheid van Europa garanderen en betalen? Dat uw rapport hem treft als een onterecht verwijt?
‘Als ambassadeur Hoekstra het kabinet bekritiseert, omdat het niet voldoet aan de NAVO-norm (2 procent van het nationaal inkomen moet worden besteed aan defensie), dan zijn wij het met hem eens. Maar als wij kritisch zijn op president Trump, dan is dat niet meteen anti-Amerikaans. Als wij pleiten voor meer Europese verantwoordelijkheid voor de eigen veiligheid, is dat geen kritiek op Trump. Maar het is natuurlijk wel zo, dat de Amerikaanse president niet houdt van Europa. Zijn opmerkingen leiden niet tot het smeden van een band van groot vertrouwen.’
EW Het rapport stelt dat de Verenigde Staten niet langer als wereldleider optreden. Voorbeeld is de coronacrisis. Maar is dat nou een reden om voortaan op Europa te vertrouwen? De Europese Unie speelde in de coronacrisis al helemaal geen rol. Integendeel, zelfs de Belgisch-Nederlandse grens werd hermetisch gesloten.
‘Decennialang was er een Pax Americana. De Verenigde Staten waren een “force for good”. Trump geeft aan dat hij die wereldwijde rol niet meer wil spelen. Daardoor gaan de panelen schuiven. Maar het klopt: de Europese Unie blonk in de coronacrisis niet uit in leiderschap. Waarbij ik dan weer aanteken dat volksgezondheid geen taak is van de Europese Unie, maar van de afzonderlijke lidstaten.’
EW Het AIV-rapport citeert bondskanselier Angela Merkel die zegt dat Europa tegenover China ‘het eigen lot in handen moet nemen’. Ambassadeur Hoekstra wijst erop dat Europese landen zich blootstellen aan spionage en manipulatie door bij de aanleg van 5G-netwerken liever te kiezen voor de Chinese leverancier Huawei dan voor het Finse Nokia of het Zweedse Ericsson. Heeft hij daar niet een punt? Als het er echt op aankomt, negeren Europese landen de veiligheidsrisico’s.
‘Hier ben ik het volledig eens met ambassadeur Hoekstra. De 5G-infrastructuur is geen kwestie van techniek, maar van nationale veiligheid. Wij Europeanen hebben dat laten versloffen. Maar ik zie, vooral in het Verenigd Koninkrijk, dat de risico’s nu serieuzer worden genomen. Dat is goed. Ook omdat wij tegen de Amerikanen moeten kunnen zeggen: wij zijn de beste bondgenoten die jullie hebben.’
Bekijk hieronder de bijdrage van Jaap de Hoop de Scheffer bij het Grote Defensiedebat van EW (oktober 2019):
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."