Sleutel voor veilig vliegen tijdens corona is luchtverversingssysteem

Hoe kunnen reizigers straks weer veilig vliegen? ‘Ik heb vele jaren in chipfabrieken gewerkt,’ zegt natuurkundige dr. Peter Langendam (71). ‘De lucht moet daar ultra-schoon zijn.’ Langendam weet alles over HEPA-filters, die deeltjes groter dan 0,3 micron (0,3 duizendste millimeter) tegenhouden. En van de cleanrooms waar nog kleinere deeltjes met elektronen worden gebombardeerd en afgevangen, omdat je er anders geen nanochips kunt produceren.

Langendam zegt dat er een simpele manier is om, ook als het coronavirus er rondwaart, toch veilig urenlang en met een paar honderd andere reizigers opgesloten te zitten in een krappe vliegtuigcabine. ‘De luchtverversing moet weer net zo hard gaan draaien als toen er aan boord nog mocht worden gerookt. Destijds werd de lucht voortdurend en volcontinu ververst.’

Op 10 kilometer hoogte is het min 70 graden Celsius en vreet het energie om buitenlucht naar 25 graden te verwarmen. ‘Het rookverbod bood de mogelijkheid hierop te besparen. De helft van de cabinelucht werd – na filtering – weer teruggebracht in het vliegtuig. Kleine bacteriën en virussen blijven dan circuleren. Dat brengt coronarisico’s met zich.’

Lucht aan boord wordt elke drie minuten ververst

Langendams kennis van de molecuulfysica is boven elke twijfel verheven.  Langendam, bekend als vriend van Pim Fortuyn en na de moord op de politicus in 2002 kortstondig voorzitter van de Lijst Pim Fortuyn (LPF): ‘Anderhalve meter uit elkaar plaatsnemen, is je reinste flauwekul. Er hoeft maar één snotterende passagier in het toestel te zitten om alle medereizigers effectief te besmetten.’

 

De luchtvaartindustrie weerspreekt dit. De lucht aan boord wordt elke drie minuten geheel ververst en is bovendien zo droog dat het coronavirus er razendsnel in wegkwijnt. Daarom moet je op de luchthaven anderhalve meter uit elkaar blijven, maar hoeft dat eenmaal in het toestel niet.

De luchtcirculatie staat in oudere vliegtuigen standaard op maximaal. In nieuwere vliegtuigen kan de bemanning de luchtverversing terugschroeven. Zit het toestel halfvol, dan moet de ‘flow’ omlaag teneinde brandstof te besparen. ‘Als ik zestig lege stoelen heb, draai ik ’m 20 procent terug,’ zegt een vlieger op de Airbus 330.

Maar lager kan niet en mag niet. Zelfs in een vrijwel lege kist staat de luchtcirculatie op 80 procent, zegt een KLM-woordvoerder. Zij beschrijft een modern vliegtuig als een gigantisch beademingsapparaat: je krijgt 80 keer meer lucht toegediend dan je nodig hebt om te ademen.

Akkoord, maar waarom stellen luchtvaartmaatschappijen mondkapjes dan toch verplicht?