FVD gaat ondanks grote weerstand meebesturen in Brabant: ‘Reuzenstap’

Een mijlpaal voor Forum voor Democratie: de partij gaat in Noord-Brabant een provinciebestuur vormen met CDA, VVD en Lokaal Brabant. Als de vier partijen een akkoord bereiken, wordt Brabant de eerste provincie waar FVD aan een meerderheidsbestuur deelneemt. De weerstand was bij diverse partijen in Brabant én in Den Haag groot, maar lijkt vooralsnog tevergeefs.

De vier partijen hebben acht uitgangspunten geformuleerd die ze belangrijk achten voor een goede samenwerking. In onderstaand persbericht zetten VVD, FVD, CDA en Lokaal Brabant de principes op rij die een plek in een akkoord op hoofdlijnen moeten krijgen:

Twee punten zijn opvallend. Allereerst geven de vier fracties aan dat zij ‘actief onderdeel van Europa’ zijn. Hoewel deze zin niet verder wordt toegelicht, lijkt het aannemelijk dat die slaat op de Europese Unie (EU), waarover de landelijke fractie van FVD zich juist veelvuldig kritisch uitlaat. Daarnaast geeft de coalitie in wording aan een ‘betrouwbare partner bij de uitvoering van het Klimaatakkoord‘ te zullen zijn, ‘onder voorwaarde van haalbaarheid, betaalbaarheid en draagvlak’. De komende weken gaat formateur Alfred Arbouw, Eerste Kamerlid voor de VVD, met VVD, FVD, CDA en Lokaal Brabant om tafel. De verwachting is dat in de eerste helft van april een akkoord kan worden gepresenteerd.

Als de onderhandelingen slagen, wordt het de eerste keer dat FVD in een meerderheidscoalitie deelneemt. In Limburg bestuurt de partij, die tijdens de Provinciale Statenverkiezingen in maart 2019 een monsterzege boekte, al mee in een zogenoemd extraparlementair college. Daaraan doet ook de Limburgse PVV mee (zie kader).

Baudet blij: ‘Mooie stap voor de partij’, ‘Reuzenstap voor Nederland!’

Thierry Baudet, fractievoorzitter van Forum voor Democratie in de Tweede Kamer, reageert verheugd op het nieuws. ‘Een mooie stap voor de partij!‘ twittert hij. ‘En een reuzenstap voor Nederland!’ Ook deelt hij een interview met Jan Heijman, de oprichter van Lokaal Brabant die vindt dat FVD ‘écht iets toevoegt aan de politiek’ en graag met de partij gaat samenwerken:

De VVD-fractie in Brabant schrijft op haar website dat de partij een ‘gezamenlijke handreiking richting Brabanders’ doet met de samenwerking. ‘We hebben de tijd genomen om deze uitgangspunten met elkaar door te nemen en te kijken of we voldoende vertrouwen in elkaar hebben om op basis hiervan een coalitie te gaan smeden,’ licht VVD-gedeputeerde Christophe van der Maat toe. ‘Dat is zo, en we hopen het akkoord op hoofdlijnen ook op korte termijn af te ronden. Ik heb er alle vertrouwen in.’

Het CDA in Brabant heeft alle voorzitters van de lokale afdelingen en fracties uitgenodigd voor een gesprek over de stand van zaken, meldt het Brabants Dagblad vrijdagochtend. ‘Tijdens dit gesprek zullen de Statenleden de principes voor samenwerking verder aan u toelichten,’ schrijven fractieleider Ankie de Hoon en Brabantse partijvoorzitter Inge van Dijk in de brief aan de leden. Ze benadrukken dat ‘de inhoudelijke onderhandelingen nog in volle gang’ zijn.

Onvrede onder CDA-prominenten, maar partijtop houdt zich afzijdig

In de achterban van het CDA ontstond begin februari al onvrede, vooral onder prominenten die wijzen op de landelijke samenwerking van het CDA met de PVV in 2010. Ten tijde van het kabinet-Rutte I kreeg de coalitie met de christen-democratische partij gedoogsteun van de PVV, een constructie die geen lang leven was beschoren. Volgens onder anderen oud-Tweede Kamerleden Ad Koppejan en Kathleen Ferrier en oud-minister van Justitie Ernst Hirsch Ballin was dat een rampzalige keuze die het CDA heeft geschaad. ‘Heel pijnlijk dat we sinds 2010 zo weinig hebben geleerd,’ zei Koppejan een maand geleden.

De voormannen van het landelijke CDA hielden zich destijds juist afzijdig. Fractievoorzitter Pieter Heerma en de ‘kroonprinsen’ Wopke Hoekstra (minister van Financiën) en Hugo de Jonge (minister van Volksgezondheid) vonden het aan de regionale CDA-afdeling om te oordelen over samenwerking met FVD.

Boze Klaver en Jetten noemden coalitie met FVD ‘onbegrijpelijk’

De landelijke fracties van GroenLinks en D66, in Noord-Brabant marginale partijen, waren vorige maand boos dat FVD was uitgenodigd voor gesprekken. ‘VVD en CDA willen extreem-rechts in het zadel helpen,’ twitterde Jesse Klaver. Hij noemde het ‘onbegrijpelijk en onverantwoord’ dat deze partijen willen samenwerken met ‘een partij die de hele stikstofcrisis ontkent’. Rob Jetten van D66 sprak woorden van gelijke strekking: ‘Onbegrijpelijk. Doe het niet! CDA en VVD gooien principes overboord,’ twitterde hij. Zijn partijgenoot, Tweede Kamerlid Sjoerd Sjoerdsma, is ook kritisch. Op Twitter sprak hij donderdag van ‘de onbegrijpelijke keuze van CDA en VVD voor Forum voor Democratie in Brabant’:

Coalitiepartij ChristenUnie laat zich vooralsnog niet uit over de aanstaande coalitie in Brabant, maar loopt niet warm voor een landelijke samenwerking met FVD. Vrijdag zegt fractievoorzitter Gert-Jan Segers dat hij niet snel een coalitie met Forum zal aangaan, omdat de partij volgens hem de rechtsstaat ondermijnt en omdat FVD-voorman Baudet ‘onvoldoende afstand tot racisme’ zou nemen. Wouter Beekers, directeur van het Wetenschappelijk Instituut van de ChristenUnie, zei donderdag in gesprek met NRC  juist dat zijn partij wel degelijk met FVD en ook PVV zou moeten praten en ook regeren niet moet uitsluiten.

PVV-leider Geert Wilders verwijt Forum voor Democratie juist dat de partij te veel tegemoetkomt aan de wensen van de andere partijen: ‘Onderdeel van Europa, uitvoering klimaatakkoord… Het kartel wint,’ schrijft hij op Twitter.

Vorige coalitie Brabant viel na opstappen CDA om stikstofplannen

Aanvankelijk was in Brabant na de verkiezing van Provinciale Staten een coalitie gevormd met VVD, CDA, D66, GroenLinks en PvdA. Maar uit onvrede met de stikstofplannen stapten in november twee CDA’ers op. In december trok de hele partij zich terug uit de coalitie, die daardoor haar meerderheid in Provinciale Staten verloor.

Breekpunt was onenigheid over de deadline voor strengere stikstofnormen waaraan boeren moeten voldoen. In de coalitie was afgesproken dat agrariërs vóór 1 april een vergunning moeten aanvragen voor milieuvriendelijker stalsystemen. Het CDA pleitte er vergeefs voor de boeren meer tijd te geven. Onder aanvoering van Farmers Defence Force protesteerden duizenden boze boeren in oktober bij het provinciehuis in Den Bosch voor versoepeling van de stikstofregels.