Vreemd reisadvies: Amnesty haalt zich weer woede op de hals

Mensenrechtenorganisatie Amnesty International heeft een opmerkelijke reiswaarschuwing afgegeven voor de Verenigde Staten. Toeristen moeten volgens de organisatie ‘extreem waakzaam zijn voor vuurwapengeweld’, twittert de club. Vier manieren waarop Amnesty de afgelopen tijd negatief in het nieuws kwam.

Amnesty geeft negatief reisadvies voor Amerika

Amnesty International heeft naar aanleiding van de aanslagen in El Paso (Texas) en Dayton (Ohio) een reiswaarschuwing uitgevaardigd. De mensenrechtenorganisatie roept mensen op die naar de Verenigde Staten trekken om uiterst waakzaam te zijn. Ras, nationaliteit, etniciteit of seksuele voorkeur zijn factoren die een hoger risico vormen om slachtoffer te worden van wapengeweld.

End Gun Violence-campagnemanager Ernest Coverson laat in een schriftelijke reactie op de site van Amnesty USA optekenen dat mensen in de Verenigde Staten geen garantie hebben om niet te worden beschoten. Coverson plaatst de aanslagen in een bredere tendens: ‘De zinloze aanslagen kunnen niet los worden gezien van de escalerende politiek van angst- en haatzaaien’.

De Amerikaanse overheid heeft volgens Amnesty vooralsnog te weinig gedaan om het probleem met vuurwapens aan te pakken. De organisatie roept overheden op federaal, statelijk en lokaal niveau op om vuurwapens te reguleren, uitgebreide antecedentenonderzoeken uit te voeren voor mensen die een wapen willen kopen, trainingen te verplichten en een verbod op automatische wapens in te stellen.

Critici noemen de mededeling ophitsend en vinden dat Amnesty zich bezig moet houden met waar het voor bedoeld is: mensenrechten.

Boerkaverbod vergeleken met Iraanse demonstranten

Vorige week dinsdag plaatste de Nederlandse tak van Amnesty International een video op twitter waarin het zich uitspreekt tegen het boerkaverbod.

‘Vrouwen hebben de vrijheid om te kiezen wat ze dragen. Het gedeeltelijk verbod op gezichtsbedekkende kleding, dat donderdag in Nederland ingaat, lost geen problemen op en schendt mensenrechten. Wij zijn tegen de wet die vanaf donderdag in Nederland van kracht is,’ twitterde Amnesty International Nederland.

Bij het bericht plaatste de niet-gouvernementele organisatie (ngo) een video waarin ze het recht om te kiezen voor de gezichtssluier op één lijn stelt met het recht van Iraanse vrouwen om te strijden tegen de verplichte sluiering.

‘Er was een tijd dat ik als vrijwilliger actief was voor Amnesty. Dat was tevens een tijd dat Amnesty streed voor de gelijkheid tussen man en vrouw. De tijden zijn duidelijk veranderd,’ reageerde VVD-Kamerlid Dilan Yesilgoz.

Volgens PVV-leider Geert Wilders is de organisatie ‘tégen het boerkaverbod en dus voor sharia in Nederland’. ‘Waar vrouwen in landen als Iran heldhaftig protesteren tegen het dragen van islamitische hoofddoeken en daarvoor zelfs de gevangenis invliegen, steken de nepvrijheidsstrijders van Amnesty Nederland vrouwen hier een mes in de rug,’ twitterde hij.

De verontwaardiging was nog groter toen Amnesty International een tweet plaatste waarin het schreef dat de boerka vrouwen hindert ‘hun volledige potentie te bereiken’. ‘Mensenrechtenschendingen zoals het boerkaverbod in Nederlandse scholen moet onmiddellijk worden gestopt om armoede te stoppen.’

Amnesty International verwijderde de tweet later weer. Een Iraanse activiste uitte via twitter kritiek op het standpunt van Amnesty. Erbij plaatste ze een video van haar actie.

300 opzeggingen in nasleep

Het verzet van Amnesty tegen het boerkaverbod is veel donateurs in het verkeerde keelgat geschoten. Volgens De Telegraaf stond de teller donderdagochtend op ongeveer 300 opzeggingen, al is dat aantal in de loop van de dag vermoedelijk nog verder opgelopen. Vooral onderstaand opiniestuk van Volkskrant-columnist Elma Drayer maakte op sociale media veel los.

‘In huize Monasch wordt het lidmaatschap en verdere donaties tot nader orde opgezegd,’ schrijft bijvoorbeeld voormalig PvdA-Tweede Kamerlid Jacques Monasch, bij het delen van de column die op 1 augustus (vorige week donderdag) verscheen. Toen stond de teller nog op 68 opzeggingen. In de week die volgde, stroomde vooral Twitter vol met berichten van verontwaardigde donateurs die schrijven hun lidmaatschap te hebben opgezegd.

Vorige week twitterde ook fotograaf Teun Voeten, die voor Amnesty International foto’s van mensenrechtenschendingen maakte, dat hij zijn beelden uit het archief van de ngo gaat terugvragen. ‘Ik voel me verraden door een organisatie waar ik altijd achter heb gestaan.’

Opvallend is dat de Amnesty-medewerkers aan de telefoon geen moeite wilden doen om leden binnenboord te houden die afhaken vanwege het verzet tegen het boerkaverbod. Behalve de vele opzeggers geven op Twitter ook enkele twitteraars aan dat ze als reactie op de vermeende ‘rechtse hetze’ tegen het boerkaverbod en de weerstand daartegen van Amnesty, juist donateur (willen) worden. Ook zijn er donateurs die weliswaar kritisch zijn, maar vinden dat de ngo te veel belangrijk werk doet om op te zeggen.

Giftige bedrijfscultuur

In januari kwam Amnesty ook al negatief in het nieuws door een rapport van de onafhankelijke KonTerra Group. Amnesty gaf het Amerikaanse adviesbureau opdracht tot het onderzoeken van de werkcultuur op het Internationaal Secretariaat (het hoofdkantoor van Amnesty) in Londen.

KonTerra Group omschreef de interne situatie als een ‘giftige bedrijfscultuur’ waarbij medewerkers te maken hebben met geheimhouding, wantrouwen, discriminatie, pesten en misbruik van macht.

Amnesty-medewerkers zeggen oprecht te geloven in de kracht van Amnesty, maar dat het eigen personeel slecht wordt behandeld. Tijdens interviews met KonTerra Group vertelde een werknemer dat veel van de werknemers zich vaak in tweestrijd voelen omdat ze hun verhaal willen doen, maar de organisatie niet willen beschadigen.

‘Veel mensen zijn enorm betrokken bij deze organisatie en zijn werk, en zoveel toegewijde werknemers hebben hun mond gehouden en nemen in wezen genoegen met mishandeling en wangedrag vanwege deze spanning.’

Het rapport werd opgesteld na de dood van twee medewerkers. Gaëtan Mootoo beroofde zichzelf van het leven in mei 2018 omdat hij zich afgedankt voelde in de aanloop naar zijn pensioen. Rosalind McGregor, stagiair bij het International Advocacy Programme in Genève, deed hetzelfde in juli 2018 nadat ze een paniekstoornis ontwikkelde tijdens haar vijf maanden als stagiair bij de organisatie.