Verzet moslims en niet-moslims tegen burqa-verbod

Het verbod op gezichtsbedekkende kleding in publieke gebouwen en het openbaar vervoer, vooral gericht op islamitische gewaden als niqab en burqa, gaat donderdag in. Maar het is zeer de vraag of dat verbod gehandhaafd wordt. Zeker nu predikers en politici verzet hebben aangekondigd.

Radicale moslims roepen islamitische vrouwen op tot het negeren van het burqa-verbod, zoals de wet die donderdag 1 augustus ingaat in de volksmond heet. Dat meldt De Telegraaf maandag, na een rondgang op Nederlandstalige ‘jihadplatforms’. De krant citeert onder anderen de wahabitische prediker Abdul-Jabbar van de Ven, die eerder deze maand zijn ‘zusters in Nederland die niqaab dragen’ opriep om zich niks van het verbod aan te trekken. ‘Blijf standvastig en laat je niet afschrikken door de wereldse bedreigingen,’ schrijft hij op Facebook. Voor vrouwen die aan zijn oproep gehoor geven en een boete krijgen, belooft hij via het sociale medium geld in te zamelen. Tientallen volgers zeggen alvast toe dat ze geld zullen bijdragen.

NIDA belooft boete te betalen voor vrouwen die worden bestraft

Diezelfde dag deed de islamitische partij NIDA, die is vertegenwoordigd in de gemeenteraad van Rotterdam en Den Haag, dezelfde belofte. ‘Dit gaat om grondwettelijke rechten en vrijheden die we consequent voor elkaar dienen te koesteren,’ aldus Cemil Yilmaz namens de Haagse fractie. ‘Ons initiatief is zowel een helder statement naar de samenleving als een handreiking naar niqab-draagsters.’ NIDA maakt zich ‘niet alleen zorgen om de vrijheid van godsdienst maar ook om de negatieve effecten als stigmatisering, polarisatie en isolatie die met de symboolpolitiek van deze wetgeving gepaard gaat’.

Niet alle moslimorganisaties zijn blij met die steun. Zo meldt De Telegraaf dat Ahl as-Soennah, ‘het Nederlandse forum van IS-fans’, zijn volgers oproept om geen geld van NIDA te accepteren. ‘NIDA werkt als politieke partij mee aan de democratie en verwerpt daarmee God.’ Ook andere orthodoxe organisaties en particulieren laten zich horen. Zo zegt Moussa L., die in 2015 tot 43 dagen cel werd veroordeeld wegens ‘opruiing’ en doodsbedreigingen aan het adres van een wijkagent, dat moslims die niet opkomen voor hun gesluierde zusters ‘afvalligen’ zijn. Vrouwen die van plan zijn hun niqab of burqa uit te doen als ze publieke gebouwen betreden, zondigen volgens L.. tegenover God. ‘Het kan zijn dat je de niqab uitdoet, en vijf minuten later ben je dood. Hoe kom je dan bij Allah terecht?’

De Haagse gemeentepoliticus Arnoud van Doorn, een tot de islam bekeerde ex-PVV’er die de Partij voor de Eenheid leidt, vindt dat het verbod op gezichtsbedekkende kleding vrouwen beperkt in hun keuzevrijheid. ‘Vrouwen het recht ontnemen om zich te kleden zoals ze willen. Niet meer van deze tijd,’ schrijft hij op Twitter. In een discussie met een volger over de wet schrijft Van Doorn dat ‘de islamitische wetgeving’ in principe ‘superieur en het meest rechtvaardig’ is, maar voegt er vervolgens aan toe: ‘in landen waar moslims in de minderheid zijn, dienen zij zich te houden aan de daar geldende wetgeving’. Desondanks is hij het zeer oneens met het burqa-verbod.

Ook niet-moslims tegen burqa-verbod: ‘on-Nederlands’

Dat geldt niet alleen voor islamitische politici: Marko Ruijtenberg, GroenLinks-fractievoorzitter in de Zuid-Hollandse gemeente Lansingerland, noemt ‘het verbod op burka’s en nikabs (…) on-Nederlands, want het is een verbod op de vrije expressie en een onwenselijk precedent’. Arnoud van Doorn retweet het bericht instemmend. Ruijtenberg deelt een reportage van tv-rubriek Nieuwsuur, waarin Annelies Moors, hoogleraar moslimgemeenschappen van de Universiteit van Amsterdam, verkondigt dat ‘hoge hakken minstens zo problematisch [zijn] als de burqa, omdat ze ook nog eens slecht zijn voor je gezondheid’.

Andere politici maken zich juist boos over de weerstand tegen het burqa-verbod. Geert Wilders deelt het Telegraaf-artikel over het verzet van radicale moslims tegen de wet. ‘Ze dreigen nu met jihad vanwege het burkaverbod,’ schrijft hij op Twitter. De PVV-leider schrijft dat het ‘nog veel erger’ zal worden: ‘Ze hebben lak aan onze wetten, onze waarden en democratie en willen ons overheersen met bruut geweld en dodelijke terreur. Ik zeg: weg ermee!’ Tanya Hoogwerf, raadslid namens Leefbaar Rotterdam, maakt zich zorgen over de aankondigingen om het verbod niet te handhaven, wat burgemeesters in diverse grote steden al eerder deden. ‘Zeer benieuwd naar het antwoord van Aboutaleb op onze vraag of hij het met ons eens is dat het niet handhaven van het boerkaverbod het ondermijnen van de rechtsstaat is.’

Samen met Leefbaar-leider Joost Eerdmans stelde ze vragen aan de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb (PvdA), die liet weten dat handhaving van het burqa-verbod niet de hoogste prioriteit heeft. ‘Er zijn zo veel wetten en het aantal agenten is schaars,’ zei Aboutalebs woordvoerder in november. ‘Rotterdam heeft grotere problemen. Moord, drugs, ondermijning.’ Ook gemeentewoordvoerders in Utrecht en Den Haag zeiden destijds dat de politie in die steden belangrijker dingen heeft te doen.

Halsema in november: verbod wordt in Amsterdam niet gehandhaafd

De discussie barstte los omdat de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) op een bijeenkomst met bewoners in Slotervaart, een buurt waar veel moslims wonen, had gezegd dat de wet in de hoofdstad niet zal worden gehandhaafd. ‘Ik vind het burqa-verbod zó niet bij onze stad passen,’ zei ze. Later voegde ze toe dat het gezien ‘de schaarse handhaving en schaarse inzet van de politie’ geen topprioriteit heeft om vrouwen met gezichtsbedekkende kleding te bestraffen.

De afgelopen weken blijkt dat op veel plaatsen waar het verbod straks geldt vrouwen in burqa’s en niqabs niet de deur zal worden gewezen, en dat de politie niet wordt ingeschakeld als zij het gebouw betreden. Handhaving van het verbod vinden veel ziekenhuizen, onder meer in de regio’s Rotterdam en Dordrecht, onwenselijk omdat vrouwen dan ‘noodzakelijke zorg’ gaan mijden. Ook openbaar vervoerbedrijven als de NS, HTM, RET, Arriva, Connexxion en GVB zullen geen moslima’s weigeren in bussen, metro’s, trams of treinen.

Verontwaardiging over politie die burqa-draagsters buiten wil helpen

Opmerkelijker is dat de landelijke politie, verantwoordelijk voor de handhaving, op Twitter heeft aangegeven het verbod bij politiebureaus niet te zullen handhaven. ‘Er staat niet in de wet dat mensen die een burka dragen geen aangifte mogen doen,’ aldus Politie Nederland een week geleden op Twitter. ‘De wet zegt dat ze met burka niet in een politiebureau mogen komen. En dus helpen we ze daarbuiten. Daar zegt de wet niets over namelijk. Als iemand ons nodig heeft, moeten we helpen.’

Tweede Kamerleden van onder meer PVV, VVD en CDA reageerden verontwaardigd. Een dergelijk ‘trucje’ is volgens Dennis Wiersma (VVD) in strijd met de geest van de wet. Hij vroeg minister van Binnenlandse Zaken Kajsa Ollongren (D66) om ‘alles (…) wat binnen haar mogelijkheden ligt’ te doen om ervoor te zorgen dat juist op politiebureaus de wet wordt gehandhaafd.