Salafistische jongerenwerkers ‘nemen het over’ in Den Haag

De gemeente Den Haag heeft grote zorgen over welzijnsorganisatie Xtra. Jongerenwerkers zouden in de achterstandswijken Transvaal en Schilderswijk IS-propaganda tonen en kinderen leren hoe ze kunnen verbergen dat ze radicaal gedachtegoed aanhangen. Vier vragen en antwoorden.

Wat is er aan de hand?

Dagblad AD meldde donderdag dat radicale jongerenwerkers in de overwegend islamitische buurten Transvaal en Schilderswijk er openlijk voor uitkomen dat ze salafist zijn en dat zij de jeugd erop aanspreken ‘een goede moslim’ te zijn.

De salafistische jongerenwerkers zouden veel van hun kennis hebben opgedaan bij anti-radicaliseringscursussen gegeven door de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Daar kregen ze bijvoorbeeld tips over het herkennen van radicalisering. Die informatie zouden ze aan radicaliserende jongeren hebben doorgespeeld. Eén medewerker zou jongeren aan IS-propaganda hebben blootgesteld.

Xtra bevestigt dat zij een jongerenwerker heeft ontslagen, omdat uit eerder politieonderzoek was gebleken dat hij radicaliseerde. Volgens het AD onderhield de man contacten met jihadisten en mogelijk zelfs met ronselaars. Ook maakte hij mogelijk geld over naar contacten in Syrië.

‘De verhoudingen zijn compleet verstoord. De politie deelt zelfs geen informatie meer met de jongerenwerkers omdat de kans groot is dat die uitlekt,’ vertelt een anonieme jongerenwerker in de krant. Met lede ogen ziet hij aan ‘hoe de Marokkanen de boel overnemen’. ‘Dit is toch een multiculturele wijk? Nou, in het buurthuis is het nu puur monocultuur.’

Wat is dit voor organisatie?

De krant maakte eerder al melding van gesjoemel en een angstcultuur binnen Xtra. Er zou worden gerommeld met subsidies en cijfers, en wie daarover aan de bel trok, kon vertrekken. In een brief aan de gemeenteraad noemt Xtra de aantijgingen pijnlijk en ongefundeerd. ‘Wij zien het onderzoek met vertrouwen tegemoet,’ schrijft bestuursvoorzitter Eric Lemstra.

Xtra is een grote speler in welzijnsland, met een omzet van 90 miljoen euro in 2017.

Hoe reageert de politiek?

Tweede Kamerfracties van VVD en PVV reageren geschokt op de berichten. Jongerenwerkers zijn er ‘niet om ze mét overheidsgeld de samenleving te laten ondermijnen’, twittert Kamerlid Dennis Wiersma van de VVD. Hij wil weten of gemeenten wel worden ingelicht over zulk radicaliseringsgevaar.

Bovendien herinnert Wiersma verantwoordelijk minister Wouter Koolmees (D66) aan de opdracht van de Tweede Kamer om duidelijk te maken hoe gemeenten het geld moeten besteden dat ze krijgen om radicalisering tegen te gaan.

PVV-leider Geert Wilders stelt voor het leger in te zetten om de ‘Schilderswijk en Transvaal en daarna andere wijken in Nederland waar deze problemen spelen eindelijk eens schoon’ te vegen. Hij wil verder ‘strafontslag voor alle verantwoordelijken’ en eist het opdoeken van Xtra en de sluiting van het buurthuis waar de jongerenwerkers werken.

Ook gemeenteraadsleden reageren ontsteld op het nieuws. ChristenUnie-raadslid Pieter Grinwis noemt de toestand ‘treurig, zorgelijk en onacceptabel’. Grinwis spreekt van de omgekeerde wereld waarin ‘jihadistisch salafisme wordt bestreden door salafisten’.

VVD’er Jan Pronk zegt dat het ‘een gevaarlijke ontwikkeling’ is dat jongerenwerkers banden hebben met jihadisten. Hij wil dat het onderwerp wordt betrokken in een al aangekondigd onderzoek naar Xtra.

Jongerenwerk dat verkeerd uitpakt, waar zagen we dat eerder?

In Amsterdam. De Amsterdamse ambtenaar Saadia Ait-Taleb werd in de zomer van 2017 ontslagen op verdenking van onder meer belangenverstrengeling en fraude, nadat er onverklaarbare facturen waren gevonden. Elsevier Weekblad onthulde in oktober van dat jaar dat zij door wijlen burgemeester Eberhard van der Laan was aangewezen om aan een geheime campagne te werken, ook wel de Grijze Campagne genoemd. Een deel van de niet te verklaren facturen had met dit geheime project te maken, dat Van der Laan volledig aan het zicht van het college en de gemeenteraad onttrok.

Voor het project werd een Marokkaanse acteur ingehuurd die vlogs zou gaan maken waarin hij openlijk praat over zijn worsteling met radicalisering. De opzet was om zo radicaliserende jongeren heimelijk te beïnvloeden om niet op deze weg verder te gaan. Omdat Van der Laan niet tevreden was met het resultaat, hebben de filmpjes het wereldwijde web nooit gehaald.