Wegen blokkeren ‘voor het klimaat’: wie zitten achter Extinction Rebellion?

Ineens duiken ze overal op: klimaatactivisten van Extinction Rebellion (XR). Vrijdag ontregelden ze op verschillende plekken in Amsterdam de ochtendspits door wegen te blokkeren. Vier vragen en antwoorden.

Waar komt deze beweging vandaan?

Extinction Rebellion is een activistische beweging die is overgewaaid vanuit het Verenigd Koninkrijk, waar ze in mei 2018 is opgericht. Aanhangers vrezen voor het uitsterven van het menselijk ras door klimaatverandering.

‘Het politieke establishment heeft gefaald in het beschermen van de mensen tegen vervuiling, het voorkomen van het massale uitsterven van soorten op de aarde en het mogelijke uitsterven van de mensheid in de nabije toekomst. Daarom moeten we rebelleren om het voortbestaan van burgers en onze natuurlijke wereld te garanderen of we verliezen alles wat we liefhebben,’ staat in een verklaring op Facebook.

Geïnspireerd door geweldloos protest van voorbeelden als Martin Luther King en Gandhi organiseren demonstranten acties van ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’. Concreet betekent dat bijvoorbeeld het bezetten van belangrijke verkeersknooppunten. In Londen leidt dit al weken tot enorme verkeersopstoppingen.

Kenmerkend bij het protest is het aftellen waarbij deelnemers daarna voor ‘dood neervallen’ (een zogeheten die-in). Veel demonstranten hebben gezworen dat ze zich zullen laten arresteren – of zelfs naar de gevangenis gaan – als het daarop uitdraait.

Sinds 15 april, toen de acties begonnen, arresteerde de politie in Londen ongeveer 1.300 demonstranten. Meer dan 10.000 politiemensen werden ingezet. Actievoerders zijn vaak herkenbaar aan een logo in de vorm van een zandloper, dat moet illustreren dat de tijd opraakt.

Extinction Rebellion in Londen heeft inmiddels een pauze ingelast. Volgens Britse media hielden ze na tien dagen van blokkades donderdagavond een sluitingsceremonie in Hyde Park. Volgens een van de leiders van het protest is een ‘periode van reflectie’ aangebroken.

Wie zijn de gezichten?

Een opvallend gezicht is de 83-jarige Brit Phil Kingston. Kingston, een overtuigd katholiek, is een van de drijvende krachten achter Extinction Rebellion. Hij werd deze week voor de zesde keer gearresteerd toen hij in Londen op een trein klom.

Donderdag klommen demonstranten op station Canary Wharf in het financiële district van de stad op een trein. Daarbij ontrolden ze een spandoek met de tekst Business as usual = death. Het spandoek was bedoeld om aandacht te vragen voor de rol van de financiële sector bij de opwarming van de aarde. Naar eigen zeggen doet Kingston het ‘voor zijn kleinkinderen’.

Artikel gaat verder onder de video:

In Nederland bestaat de groep vooral uit jonge aanhangers tussen de 20 en 25 jaar. ‘Zij hebben nog een heel leven te gaan en hechten waarde aan de belangen van de aarde,’ zegt Egbert Born van XR vrijdag tegen RTL.

Wat deed Extinction Rebellion in Amsterdam?

Vanuit het niets dook de groep vrijdag op bij het Centraal Station, het Roelof Hartplein en het Weesperplein, waar ze wegen blokkeerden. Beelden hiervan werden veelvuldig gedeeld op social media.

Artikel gaat verder onder tweet:

Het is niet de eerste actie in de hoofdstad. Vier weken geleden vielen zestig ‘rebellen’ voor dood neer bij de Zuidas, net toen het kantoorpersoneel naar huis ging.

Gebeurt dit op meer plekken in Nederland?

In Den Haag werden bij een protest vorige week vrijdag ongeveer twintig demonstranten van Extinction Rebellion opgepakt bij een protest voor het hoofdkantoor van Shell in Den Haag. Twaalf van hen hadden volgens de politie vernielingen aangericht en acht anderen hadden niet geluisterd naar opdrachten van de politie. Enkele demonstranten hadden hun handen gelijmd aan de glazen pui van het gebouw.

En bij een actie in Utrecht vier weken geleden viel een groep voor dood neer op Utrecht Centraal. Dat leidde tot kritiek omdat het kort na de aanslag in de Utrechtse tram was.

Lees ook de column van Simon Rozendaal: We sterven niet uit als het ietsje warmer wordt