Staatsbosbeheer mag edelherten afschieten

19 november 2018Leestijd: 4 minuten
Foto: ANP

Flevoland mag beginnen met het afschieten van edelherten in de Oostvaardersplassen. Dat maakte de rechter maandagochtend bekend. De zaak in 4 vragen en antwoorden.

Waarom mogen edelherten worden afgeschoten?

Aanleiding is de sterfte van bijna 60 procent van de populatie edelherten afgelopen winter, mede door gebrek aan voedsel. De provincie wil de herten afschieten om opnieuw een winter vol dode dieren te voorkomen. ‘Daarbij speelt de maatschappelijke onrust die hiermee gepaard gaat ook een rol,’ aldus de bestuursrechter in Lelystad.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Lees deze column van hoofdredacteur Arendo Joustra terug: Tweede Kamer moet stoppen met mal experiment Oostvaardersplassen

Staatsbosbeheer heeft officieel toestemming gekregen om de edelherten af te schieten. Er loopt nog een procedure, die tegen de natuurvergunning die Staatsbosbeheer nodig heeft om de dieren te kunnen afschieten. Aangezien die op 29 november dient, zullen er tot die dag geen dieren worden afgeschoten in de Oostvaardersplassen.

Eerder dit jaar besloot de provincie – tegen de wens van Staatsbosbeheer in, die de natuur haar gang wilde laten gaan – de dieren (behalve edelherten ook koninkpaarden en heckrunderen) die ’s winters op grote schaal verhongerden, bij te voeren.

Dit omdat grote druk was ontstaan van actievoerders, die de dieren stiekem op eigen houtje bijvoerden en fel demonstreerden tegen de situatie van de dieren. In mei knipten activisten ’s nachts zelfs de hekken om de Oostvaardersplassen open, waarna herten op de snelweg A6 tussen Lelystad en Almere belandden. Staatsbosbeheer moest ze vervolgens afschieten, omdat de dieren het verkeer in gevaar brachten. Met dit besluit wil de rechter onder meer een einde maken aan de jaarlijks terugkerende maatschappelijke onrust over verhongerende dieren.

Om hoeveel herten gaat het?

De provincie Flevoland wil niet meer dan 490 edelherten in de Oostvaardersplassen overhouden. Dat betekent volgens Staatsbosbeheer dat er ruim 1.800 herten moeten worden afgeschoten.

Begin november deed Staatsbosbeheer een telling vanuit de lucht. Daarbij werden 2.320 edelherten geteld. In april lag dit aantal op 1.470.

In april adviseerde de commissie-Van Geel de provincie Flevoland om 980 herten af te schieten én de herten die er tijdens de maanden voor de winter nog bij zouden komen. Dat betekent nu dus het afschieten van ruim 1.800 herten. Het afschieten van de beesten is volgens de commissie beter dan ze te vangen. Daarvan zouden de dieren veel stress krijgen.

Met het aantal edelherten dat overblijft en de heckrunderen en konikpaarden zouden zo’n 1.500 grote grazers overblijven in de Oostvaardersplassen. Volgens de commissie is er bij dat aantal voor de meeste dieren voldoende voedsel in de winter te vinden en zou 90 procent de winter moeten kunnen overleven.

Vorig jaar waren er 5.200 grote grazers in het natuurgebied toen de winter aanbrak. Zo’n 3.000 beesten bezweken de maanden daarna aan het gebrek aan voedsel.

Wat zijn de belangrijkste argumenten van de tegenstanders?

Stichting De Faunabescherming, een van de vijf natuurorganisaties die bezwaar maakten tegen de vergunning die de provincie Flevoland aan Staatsbosbeheer verleende om de dieren te mogen afschieten, vindt de argumentatie van de rechter in deze zaak vreemd. ‘Zoveel als er afgelopen winter zijn gestorven, kunnen er nu niet sterven, want die zijn er niet meer,’ zegt voorzitter Harm Niesen tegen de NOS.

‘En bovendien gaan ze nu 1830 edelherten doodschieten om te voorkomen dat ze sterven. Dat is wel een beetje een rare gedachte,’ aldus Niesen. Het steekt Niesen bovendien dat de zeer schuwe zeearend, volgens hem ‘het boegbeeld van Lelystad’, door het actief beheren van de kudde mogelijk verdwijnt uit het gebied. Grote grazers als de edelherten zorgen ervoor het landschap openblijft en de vogels zich er thuis voelen.

Lees dit stuk uit het weekblad terug

Wat drijft de strijders voor de grote grazers?

Volgens de natuurverenigingen heeft de provincie Flevoland te weinig onderzoek gedaan naar alternatieven voor het doden van de edelherten, en te haastig besloten dat afschieten de beste oplossing is. Mogelijke oplossingen die zij aandragen, zijn anticonceptie of het toelaten van wolven tot het gebied.

De rechter zegt dat deze alternatieven wel voldoende zijn onderzocht, maar meent ook dat de provincie te overhaast te werk is gegaan, bijvoorbeeld omdat het college van Gedeputeerde Staten pas drie dagen voor de rechtszitting de vergunning verleende. ‘Daaruit komt niet het beeld van zorgvuldige voorbereiding naar voren, zeker nu er maatschappelijke onrust is.’

Is hiermee het laatste woord gesproken?

Nee, het afschieten moet wachten tot 29 november. Flevoland heeft aan Staatsbosbeheer een vergunning verleend voor het afschieten van de herten en tegen die vergunning loopt nog een procedure. De uitspraak in die procedure wordt nu afgewacht.

Wat zou Jac. P. Thijsse van Oostvaardersplassen hebben gevonden? Rob Ramaker geeft antwoord.