De religiositeit onder Nederlanders van Turkse en Marokkaanse afkomst is de afgelopen jaren toegenomen. Ze bidden vaker, de vrouwen dragen vaker een hoofddoek en de moskee wordt vaker bezocht.
Dat blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP).
Van de Marokkaanse moslims bidt volgens het onderzoek 78 procent vijf maal per dag, bij de Turkse moslims is dit 33 procent. Bij de Turkse moslims is het moskeebezoek toegenomen. Ongeveer 40 procent van beide groepen bezoekt ten minste wekelijks een moskee.
Hoe zal de islam zich in Nederland ontwikkelen? Lees er alles over in onze speciale editie Islam in Nederland
Marokkaanse vrouwen dragen vaker hoofddoek
Marokkaanse moslima’s dragen steeds vaker een hoofddoek. Zo zegt 78 procent er een te dragen, tegen 64 procent tien jaar geleden. Ook bij jongeren en de tweede generatie is een toename te zien. Bij Turkse moslima’s is deze toename er niet.
Zeven van de acht Marokkaanse moslims vasten alle dagen tijdens de ramadan. Bij Turkse moslims geldt dat voor iets meer dan de helft. Een zeer groot deel van de moslims eet vrijwel altijd halal.
Weinig seculiere moslims
Onder Turkse Nederlanders is in de periode 2006-2015 een lichte toename in het deel dat niet-gelovig is, onder Marokkaanse Nederlanders niet. Het aandeel moslims is bij Turkse Nederlanders afgenomen (van 93 naar 86 procent), maar niet bij Marokkaanse Nederlanders. Van hen beschouwen 94 van de 100 zich moslim. Vooral hoger opgeleide en tweedegeneratie-Turkse Nederlanders noemen zich relatief vaak niet-moslim.
Op basis van hun religieus gedrag, opvattingen en identificatie zijn volgens het rapport vijf groepen moslims te onderscheiden:
- Voor seculiere moslims heeft het geloof weinig betekenis en wordt het nauwelijks gepraktiseerd.
- Voor culturele moslims is het geloof wel belangrijk, maar uit zich dit niet in het praktiseren van de rituele gedragingen zoals bidden of moskeebezoek.
- Selectieve moslims nemen regelmatig deel aan de sociale en rituele praktijken, maar niet zeer frequent.
- Het geloof neemt voor de vrome, private moslims een zeer belangrijke plaats in en zij bidden bijvoorbeeld veel en de voedselvoorschriften worden nauw gevolgd. Hun religiositeit wordt wel hoofdzakelijk in de privésituatie beleden, een moskee wordt amper bezocht.
- Strikt praktiserende moslims zijn zeer actief in de rituele (bidden, moskeebezoek) en culturele (halal eten, ramadan) praktijk. Ook zijn zij het sterkste van mening dat moslims moeten leven volgens de regels van de islam.
De twee meest gelovige groepen, de vrome en strikt praktiserende moslims, vormen samen 84 procent van de Marokkaanse moslims. Bij de Turkse moslims is dit minder dan de helft (45 procent). Er zijn weinig seculiere moslims (7 procent bij de Turken en 2 procent bij de Marokkanen).
Lees deze column van Gerry van der List: Gaat Nederland ten onder aan islam en immigratie?
Religieuze identiteit was en is belangrijk voor moslims
Het moslim-zijn was in 2006 belangrijk voor de Turkse en Marokkaanse moslims en dat was in 2015 nog onverminderd zo. Een zeer groot deel geeft aan dat het geloof een heel belangrijk deel van henzelf is, vooral bij de Marokkaanse moslims (96 procent); de religieuze identificatie van Turkse moslims is, met 89 procent, iets minder sterk dan die van Marokkaanse moslims.
De moslimgroepen die het meest religieus zijn in hun gedrag en opvattingen, met name de strikte moslims, hebben hechte banden binnen de herkomstgroep, verrichten veel vrijwilligerswerk en mantelzorg. Tegelijkertijd is de sociaal-culturele afstand ten opzichte van autochtone Nederlanders groot. De seculiere moslims zijn het meest progressief in hun opvattingen, hebben het vaakst betaald werk, voelen zich verbonden met Nederland, en hebben relatief veel sociale contacten buiten de herkomstgroep. De sociaal-emotionele banden met de herkomstgroep zijn relatief minder sterk. Ook verrichten zij minder vaak vrijwilligerswerk en mantelzorg.
Lees ook: Meebuigen met de moslims: hoe de islam Nederland verandert
Het beeld van de Nederlandse samenleving is onder alle moslimgroepen, uitgezonderd de groep van seculiere moslims, weinig positief. Het vertrouwen in de regering en de politie is niet groot. Ook delen zij de perceptie van een soms vijandig maatschappelijk klimaat.
Dit stuk mag u niet missen: Afrikanen steunen Wilders: ‘harde aanpak islam is nodig’
Ook wereldwijd neemt aantal moslims toe
In 2060, zo berekende het Amerikaanse Pew Research Center, zullen er in de wereld bijna 3 miljard moslims zijn, tegenover 1,8 miljard in 2017. Een groei van 70 procent, terwijl de wereldbevolking in die periode met slechts 32 procent groeit. Ter vergelijking de verwachte groeicijfers van andere religies: christendom 34 procent, hindoeïsme 27 procent en jodendom 15 procent.
De sterke aanwas komt vooral op het conto van het hoge geboortecijfer. Islamitische vrouwen krijgen wereldwijd gezien gemiddeld 2,9 kinderen, christenen 2,6 en alle niet-moslims bij elkaar 2,2. Bovendien hebben moslims de laagste gemiddelde leeftijd van alle grote religies, namelijk 24 jaar in 2015.
Als de trends doorzetten, zullen moslims rond 2070 christenen in aantal overtreffen.
Lees ook deze column van Afshin Ellian: Niet hoop maar angst is de basis van de islam