Ferme kritiek kabinet op royaal opvangplan voor Amsterdamse illegalen

25 mei 2018Leestijd: 3 minuten
Khalid Jone van het illegalencollectief We Are Here tijdens een persconferentie over de situatie in Amsterdam-Oost - Foto: ANP

Staatssecretaris Mark Harbers (VVD) van Immigratie is kritisch over het plan van de nieuwe coalitie in Amsterdam voor de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers. Het plan gaat niet alleen in tegen het kabinetsbeleid, maar is mogelijk ook in strijd met de wet, meent Harbers.

GroenLinks, D66, PvdA en SP presenteerden donderdag hun nieuwe coalitieakkoord. De Amsterdamse GroenLinks-voorman Rutger Groot Wassink beloofde eerder al een ‘kneiterlinks akkoord’, en dat is het inderdaad geworden.

In Amsterdam komt een opvanglocatie voor vijfhonderd ‘ongedocumenteerden’ die daar anderhalf jaar 24 uur per dag kunnen verblijven. Na die anderhalf jaar wordt het probleem overgeheveld naar de burgemeester, die moet besluiten wat er met de mensen gebeurt.

Het voornemen om uitgeprocedeerde asielzoekers, van wie de krakende illegalen van We Are Here in Amsterdam het beruchtste voorbeeld zijn, op te vangen en in de opvang aan het werk te zetten, stuit Harbers tegen de borst. Dat mag niet, waarschuwt de staatssecretaris.

De krakers van We Are Here – een groep die overigens veel kleiner is dan de vijfhonderd illegalen voor wie opvang wordt geregeld – moeten per 1 juni hun gekraakte panden in Amsterdam-Oost verlaten en hebben met dit coalitieakkoord dus zicht op een nieuwe verblijfplaats. De opvang moet ‘kleinschalig’ zijn, ‘met respect voor privacy, de mogelijkheid om zelf te koken’ en ‘een zo laag mogelijk beveiligingsniveau’. Tijdens hun verblijf daar mogen illegalen niet worden opgepakt: daarover worden ‘afspraken’ gemaakt met de politie.

Plan vergroot uitzichtloosheid, vindt Harbers

Harbers is sowieso geen fan van het opvangplan dat volgens hem ‘de uitzichtloosheid van het illegale bestaan in Nederland alleen maar verlengt’. Volgens de VVD-bewindsman loopt Amsterdam ook het risico dat de stad uitgeprocedeerde asielzoekers uit andere delen van het land aantrekt. ‘Als je een open opvang creëert waar je zonder voorwaarden vooraf je illegale verblijf kunt verlengen, dan kunnen u en ik wel bedenken wat voor een uitwerking dat zal hebben op anderen die weigeren Nederland te verlaten,’ aldus Harbers.

Ook hekelt hij het gebruik van het woord ‘ongedocumenteerden’ – een term die vooral in de activistenwereld wordt gehanteerd – in het coalitieakkoord. ‘Dat klinkt een beetje lieflijk, zo van: het is een beetje buiten hun schuld. Maar als mensen willen terugkeren, kunnen we morgen aan de slag om die mensen van reispapieren te voorzien. En dan is er ook opvang in afwachting van hun terugkeer.’

Tweede Kamer wil dat kabinet ingrijpt

Ondanks zijn ferme kritiek onderneemt Harbers nog geen actie. Hij wacht eerst af of het nieuwe bestuur van Amsterdam het controversiële plan omzet in beleid. Tegen die tijd verwacht hij het college te spreken over hun ‘meningsverschillen’. Hij wil niet vooruitlopen op ingrijpen van het kabinet.

De Tweede Kamer nam eerder deze week een motie aan waarin het kabinet wordt opgeroepen in te grijpen. Partijen in de Tweede Kamer zijn het zat dat Amsterdam het landelijke kraakverbod niet handhaaft en zich daarmee boven de wet lijkt te plaatsen.

Er dreigt echter een conflict tussen de Tweede Kamer en het kabinet op dit punt: minister Kajsa Ollongren (D66) van Binnenlandse Zaken liet eerder weten dat zij niets ziet in ingrijpen in Amsterdam. Volgens haar gaat het juridisch gezien ook niet om een ‘besluit’ van Amsterdam, waardoor het plan van de VVD a priori al onuitvoerbaar zou zijn. De minister gaat er bovendien van uit dat de krakers op 1 juni weg zijn. Ollongren vindt verder dat de nationale overheid zich niet te veel moet mengen in zaken van lokale overheden.

Lees meer over het nieuwe coalitieakkoord in Amsterdam – Coalitie presenteert ‘kneiterlinks’ akkoord: dit zijn de speerpunten