Premium Lock DNA-onderzoek zorgt voor doorbraken in spraakmakende moordzaken

15 mei 2018Leestijd: 8 minuten
Met een sponsje wordt wangslijm afgenomen bij Burgemeester Raymond Vlecken als oefening voor de DNA-oefenstraat in het kader van het grootschalig DNA-verwantschapsonderzoek Nicky Verstappen. ANP

Er is DNA-match in het onderzoek naar de moord op Nicky Verstappen. De 11-jarige Nicky Verstappen verdween in de nacht van 9 op 10 augustus 1998 tijdens een zomerkamp op de Brunssummerheide en werd een dag later dood gevonden. In onderstaand artikel dat Elsevier Weekblad in mei dit jaar publiceerde, werd uitgelegd hoe onderzoek van DNA tot veel doorbraken in moordzaken heeft geleid.

 

Bij zijn vertrek als DNA-onderzoeker aan het ­Nederlands Forensisch Instituut blikt Ate Kloosterman terug op de door­braken in zijn vakgebied. ‘Het geeft elke keer een voldaan gevoel.’

De imposante loopbaan van hoogleraar Ate Kloosterman (66) bij het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) weerspiegelt de razendsnelle opmars van DNA als bijna onmisbaar bewijs in strafzaken. De biochemicus Kloosterman geldt in Nederland als de pionier van forensisch DNA-onderzoek en was de afgelopen dertig jaar betrokken bij de doorbraak in een groot aantal moord­zaken. Van Marianne Vaatstra en Andrea Luten tot Sybine Jansons en de ‘Puttense moordzaak’. Maar ook de Utrechtse serieverkrachter kon vele jaren na zijn zedenmisdrijven worden ontmaskerd dankzij een match in de DNA-databank.

Een voldaan gevoel

Vroeg of laat worden de meeste zaken opgelost. Het geeft Kloosterman elke keer weer een voldaan gevoel ‘als wat we allemaal hebben bedacht, werkt. Dat is mooier dan een wetenschappelijk artikel gepubliceerd krijgen.’

Hij begon eind 1979 bij de voorloper van het NFI. ‘In die pre-DNA-tijd waren we afhankelijk van eiwitten om bloedgroepen te bepalen. Hoe zeldzamer de bloedgroep, hoe sterker de bewijskracht. Omdat we nog geen digitale databank hadden, konden we geen onbekende verdachten opsporen.’

Revolutionaire ontwikkeling

Kloosterman was intensief betrokken bij de revolutionaire ontwikkeling van zijn vakgebied. Om een profiel vast te stellen, is tegenwoordig veel minder materiaal nodig dan in die beginjaren. Ook worden profielen nu automatisch en op veel meer kenmerken digitaal vergeleken. Hoewel Kloosterman benadrukt dat een match nog maar het begin is van het misdaadonderzoek – ‘Onze bevindingen moeten passen in de rest van het verhaal’ – is de lijst met successen inmiddels indrukwekkend. In zijn hoofd heeft hij een ‘databank’ van cold cases – nog op te lossen oude zaken.

Forensisch DNA-onderzoek zorgde voor doorbraak in serie spraakmakende moordzaken

Op 17 mei vertrekt Kloosterman na bijna veertig jaar bij het NFI. Ter gelegenheid van zijn afscheid blikt hij met Elsevier Weekblad terug op belangrijke zaken en ontwikkelingen. Het NFI is van wereldniveau, zegt hij. ‘Er staat in Den Haag een schitterend gebouw met topwetenschappers.’ Het budget blijft een punt van zorg. ‘Ik koester de stille hoop dat elke doorbraak in een grote zaak leidt tot meer geld voor onderzoek. Dan zijn er nog veel meer zaken op te lossen.’

DNA – ‘het onzichtbare bewijs’ – heeft het strafrecht ingrijpend veranderd. Een overzicht van zaken en ontwikkelingen sinds de introductie in 1988:

Premium Lock

Laden…

Premium Lock

Word abonnee en lees direct verder

Al vanaf €15 per maand leest u onbeperkt alle edities en artikelen van EW. Bekijk onze abonnementen.

  • Bent u al abonnee, maar heeft u nog geen account? Maak die dan hier aan. Extra uitleg vindt u hier.

 

Premium Lock

Verder lezen?

U bent momenteel niet ingelogd of u hebt geen geldig abonnement.

Wilt u onbeperkt alle artikelen en edities van EW blijven lezen?

Bekijk abonnementen

Premium Lock

Er ging iets fout

Premium Lock

Uw sessie is verlopen

Wilt u opnieuw