Wie was oorlogsheld Johan van Hulst (107)?

26 maart 2018Leestijd: 2 minuten
Johan van Hulst (r) bij de verkiezing van een nieuwe voorzitter op de Unieraad van de CHU in Utrecht, overhandiging van de voorzittershamer in 1972 - Wikimedia

Oorlogsheld en oud-senator voor het CDA – en daarvoor de CHU – Johan van Hulst is donderdag in Amsterdam overleden. Hij werd 107 jaar oud. Van Hulst hielp in de oorlog Joodse kinderen uit handen van de nazi’s en hun aanhang te redden.

Van Hulst werd in 1938 leraar Nederlands en geschiedenis aan de Hervormde Kweekschool in Amsterdam, een opleiding voor onderwijzers. Vanaf 1942 gaf hij leiding aan die school aan de Plantage Middenlaan, recht tegenover de Hollandsche Schouwburg, vanwaaruit Joden naar het doorgangskamp Westerbork werden gedeporteerd. Naast deze kweekschool was een crèche waar baby’s en peuters in afwachting van hun deportatie werden ondergebracht. Over de heg werden de kinderen stiekem aan helpers in de kweekschool aangereikt vanwaar ze in veiligheid werden gebracht. Honderden kinderen zouden zo zijn ontsnapt aan een gruwelijk lot.

Van Hulst werd om zijn verzetsactiviteiten in april 1945 ter dood veroordeeld en dook onder. Voor zijn heldendaden werd hij in 1973 beloond met de Yad Vashem-medaille van het gelijknamige museum in Jeruzalem.

Antisemitisme is ook vandaag nog springlevend, toont Afshin Ellian:Iran en IS: door en door moorddadige antisemieten

‘We hebben niet verzet gepleegd om de held te spelen. Je probeert je plicht te doen. Dat de mensen later niet kunnen zeggen: hij stond erbij en hij keek ernaar,’ zei hij een paar jaar geleden tegen het NIOD, Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies over zijn heldendaad.

Hoogleraar en Tweede Kamerlid

In 1962 vertrok hij bij de kweekschool en ging hij naar de Vrije Universiteit om hoogleraar theoretische pedagogiek en geschiedenis van de pedagogiek te worden. Van Hulst zat van 1956 tot en met 1981 in de Eerste Kamer, eerst voor de Christelijk-Historische Unie (CHU) – waarvoor hij lange tijd fractievoorzitter was – en sinds 1977 voor het CDA. Hij combineerde zijn werk als senator  met hoogleraarschap, vervulde veel bestuursfuncties en publiceerde honderden artikelen en boeken, niet alleen over opvoedkunde en onderwijs, maar ook over de oorlog.

De zoon van een Amsterdamse meubelstoffeerder was een verwoed schaker. Kort voor zijn 98ste verjaardag won hij samen met Jan Nagel nog het Corus Schaaktoernooi voor oud-parlementariërs. ‘Ik ben in ernstige mate lijdend aan schaakvergiftiging,’ zei hij bij zijn 100ste verjaardag in NRC Handelsblad.

Van Hulst bleef tot op hoge leeftijd actief en volgde de politiek nauwgezet. Hij was tegen samenwerking van het CDA met de PVV in het kabinet-Rutte I.