Jihadisten die vanuit Nederland zijn afgereisd naar het kalifaat van IS, gaan bij terugkeer mogelijk een belangrijke rol spelen in (internationale) terreurnetwerken. Dat blijkt uit het rapport van een internationale groep deskundigen van het Egmont Instituut, een onafhankelijke denktank in Brussel.
Dat meldt dagblad NRC.
De onderzoekers voorzien dat terugkeerders handig gebruik zullen maken van het gepolariseerde politieke en maatschappelijke klimaat in Nederland om onder bekenden en volgelingen radicaal gedachtegoed te verspreiden. Studies naar eerdere golven jihadisten laten volgens onderzoeker Bibi van Ginkel van Instituut Clingendael zien dat veteranen een cruciale rol spelen bij het overdragen van terroristische opvattingen van de ene op de andere generatie.
Van de naar schatting 280 uitreizigers naar Syrië en Irak zijn er vijftig teruggekeerd naar Nederland. Omstreeks 185 zwerven nog rond in IS-gebied, de rest is overleden. Het gros van de vijftig terugkeerders kwam terug lang voor het kalifaat was gevallen. De cijfers uit het rapport komen overeen met gegevens van veiligheidsdienst AIVD.
Lees ook deze rake column van Afshin Ellian: Jihadkinderen stellen Nederland voor duivels dilemm
Om uiteenlopende redenen teruggekeerd
De jihadisten kwamen om uiteenlopende redenen terug. Een groot deel is getraumatiseerd, een kleine groep is zeer gevaarlijk, stelde de AIVD eerder. Over deze groep schreef de AIVD ‘dat zij in potentie over kunnen gaan tot het beramen of plegen van aanslagen, al dan niet geïnspireerd door, of in opdracht van, een jihadistische groepering in het strijdgebied.’
In totaal zijn in Europa zo’n 5.600 jihadisten in verschillende fasen van de strijd teruggekeerd. De onderzoekers stellen dat doorgewinterde strijders niet meer in groten getale zullen terugkeren. Onder de laatste terugkeerders waren voornamelijk vrouwen, die soms met hun kinderen naar Europa kwamen.
Geen enkele poging kinderen te repatriëren
Sinds de aanslagen in Brussel zijn geen aanslagen meer gepleegd door teruggekeerde Syriëstrijders. Dat betekent volgens de onderzoekers echter niet dat de dreiging voorbij is. Vooral terroristen die hier zijn opgegroeid met weinig middelen vormen nog een serieuze dreiging.
Anders dan België en Duitsland doet Nederland voor zover bekend geen pogingen om de ongeveer honderd kinderen van uitreizigers te repatriëren.