Over omvang, namen en geschiedenis van Regeerakkoorden

10 oktober 2017Leestijd: 3 minuten
Informateur Gerrit Zalm slaat het regeerakkoord open - Foto: ANP

Het Regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ wedijvert in omvang met het Regeerakkoord van het tweede kabinet-Kok, dat bijna twintig jaar geleden verscheen.

Het Regeerakkoord van Kok II (een coalitie bestaande uit PvdA, VVD en D66) telde 97 genummerde pagina’s. Het Regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ van Rutte III telt zo’n dertig pagina’s minder. Maar deze pagina’s zijn dicht bedrukt en tellen zeven regels per pagina extra. Bovendien zijn niet alle pagina’s van het Regeerakkoord genummerd. Het aantal woorden van beide Regeerakkoorden vergelijken kan nog niet met de versies die beschikbaar zijn.

Het Regeerakkoord van Rutte I telde 46 genummerde pagina’s en van Rutte II 79. Tot nog toe was het Regeerakkoord van Kok II het meest omvangrijke.

Elsevier Weekblad publiceert in boekvorm de letterlijke tekst van het  regeerakkoord ‘Vertrouwen in de toekomst’ van het derde kabinet-Rutte. Het boek zal komende week verschijnen.

 

Het boek bevat de tekst van alle plannen zoals op dinsdag 10 oktober 2017 gepresenteerd door de  fractievoorzitters van de coalitiepartners, te weten Mark Rutte van de VVD, Sybrand van Haersma Buma van het CDA, Alexander Pechtold van D66 en Gert-Jan Segers van de ChristenUnie. Toegevoegd is de bijlage met het budgettair overzicht.

 

Vertrouwen in de toekomst telt circa 200 pagina’s en kost € 14,95. Te bestellen in de webshop van Elsevier Weekblad of via telefoonnummer 085-8888151. Ook te koop in de boekhandel. 

Het eerste Regeerakkoord, een regeringsprogramma waarmee alle coalitiefracties hebben ingestemd, dateert van 1963 (kabinet-Marijnen, bestaande uit KVP, ARP, CHU en VVD). Sindsdien hebben alle kabinetten een Regeerakkoord gekend, behalve het kabinet-Den Uyl (1973-1977), dat uit ministers afkomstig uit vijf partijen bestond: PvdA, D66, PPR, KVP en ARP.

De drie progressieve partijen PvdA, D66 en PPR beschouwden hun verkiezingsprogramma ‘Keerpunt ’72’ als regeerprogramma. Maar de ministers van ARP en KVP onderschreven dat uiteraard nieuw. Premier Joop den Uyl besloot daarop gewoon alle formatiestukken naar de Tweede Kamer te sturen en deed er dit briefje bij, gedateerd op 15 mei 1973

 Ten behoeve van het debat over de regeringsverklaring zend ik u hierbij in gebundelde vorm de elders reeds gepubliceerde kerndocumenten die betrekking hebben op de totstandkoming van het kabinet. Ik vertrouw dat u met mij van oordeel bent, dat toezending van alle gewisselde stukken niet goed mogelijk en gezien eerdere publikatie tijdens de kabinetsformatie ook niet noodzakelijk is.

Een regeerakkoord kan vele namen hebben, zoals politiek akkoord (kabinet-Lubbers III), strategisch akkoord (kabinet-Balkenende I) , hoofdlijnenakkoord (kabinet-Balkenende II) en coalitieakkoord. Sinds het kabinet-Balkenende IV (7 februari 2007) wordt het begrip ‘coalitieakkoord’ gehanteerd, totdat op 10 oktober 2017, bij de presentatie van de plannen van het derde kabinet-Rutte, weer het begrip regeerakkoord opdook. Ook de kabinetten  Biesheuvel I, Van Agt I, Lubber I, Lubbers II, Kok I en Kok II gebruikten deze term. Het kabinet Van Agt II hield het bin het ‘resultaat van het programmatisch overleg’.

Sinds 2002 is het gebruikelijk het regeerakkoord een titel mee te geven, dat tevens fungeert als een soort motto van het betreffende kabinet. Voor die tijd was dit geen gebruik, al  deed het eerste kabinet-Kok in 1994 een voorzichtige poging door de inleiding bij het akkoord de titel ‘Keuzes voor de toekomst’ mee te geven. Gedurende de kabinetsperiode klonk als motto ook vaak ‘Werk, werk en nog eens werk’.

  • Sommige kabinetten kregen ‘werkende weg’, om een Lubberiaanse term te gebruiken, een motto opgeplakt door de media, zoals ‘no nonsense’ bij het eerste kabinet-Lubbers. Het kabinet-Den Uyl werd vooral bekend door de slogan ‘spreiding van kennis, macht en inkomen’. Het eerste kabinet na de oorlog (het kabinet-Schermerhorn/Drees kreeg bekendheid als ‘nationaal kabinet van herstel en vernieuwing’.
  • Regeerakkoord kabinet-Balkenende I: ‘Werken aan vertrouwen, een kwestie van aanpakken
  • Regeerakkoord kabinet-Balkenende II : ‘Meedoen, meer werk, minder regels’
  • Regeerakkoord kabinet-Balkenende IV : ‘Samen Werken, Samen Leven’
  • Regeerakkoord kabinet-Rutte I : ‘Vrijheid en verantwoordelijkheid’
  • Regeerakkoord kabinet-Rutte II : ‘Bruggen slaan’
  • Regeerakkoord kabinet-Rutte III : ‘Vertrouwen in de toekomst’