De onderhandelaars van de vier partijen die een kabinet proberen te formeren, zijn goedgemutst teruggekomen van vakantie. Er wordt echte vooruitgang geboekt, zeggen VVD, CDA, D66 en ChristenUnie na deze week. Maar er zijn nog altijd beren op de weg.
‘We hebben in drie dagen heel veel gedaan,’ zweert D66-leider Alexander Pechtold na de laatste overlegronde deze week.
Heikele onderwerpen
Volgens hem zijn ook stappen gezet op de moeilijke dossiers. ‘Dat mag ook wel,’ zegt Pechtold. Voor de vakantie was de D66’er heel wat minder optimistisch gestemd. De vooruitgang was volgens hem toen eerder centimeters dan meters. Het lijkt inhoudelijk dus wat beter te boteren tussen de vier partijen, al zijn er ondanks de vorderingen volgens Pechtold nog wel ‘een paar stevige dingen zijn die maar elke keer terugkomen’.
Welke thema’s dat zijn, wordt niet verteld. ChristenUnie en D66 liggen op het gebied van (medisch)-ethische kwesties mijlenver uit elkaar, Over bijvoorbeeld euthanasie, homorechten en abortus denken de partijen fundamenteel anders. Het zou daarom goed kunnen dat het tot ‘uitruilen‘ gaat komen in plaats van compromissen op dit soort heikele onderwerpen. Overigens hebben bijvoorbeeld VVD en ChristenUnie ook totaal andere ideeën over bijvoorbeeld klimaat en migratie. Die plooien zullen eveneens op een of andere manier moeten worden gladgestreken.
Pechtold vindt het daarom beter om af te spreken dat ‘we het ene probleem aanpakken op de manier die jij ideaal vindt, en het andere zoals de andere dat zou zien,’ zei hij woensdag na zijn onderonsje met Gert-Jan Segers. Ook de ChristenUnie-leider wil zijn principes liever niet overboord gooien.
Deze formatie kan nog altijd mislukken
Eerder op vrijdag liet ook Halbe Zijlstra (VVD) weten dat er al wat onderwerpen waren ‘afgetikt’ en meldde Segers eveneens dat er op veel terreinen vooruitgang is geboekt. Het is niet zo dat het nieuwe kabinet er nu in enkele weken zal zijn, zeggen ingewijden volgens persbureau ANP. Ook nu klinkt het dat, ondanks dat er stappen zijn gezet, de onderhandelingen nog steeds kunnen mislukken.
Maandag gaan de gesprekken onder leiding van informateur Gerrit Zalm verder. Volgende week schuiven ook de sociale partners aan, te weten de werkgevers en werknemers. Het gaat om voorzitter Hans de Boer van werkgeversorganisatie VNO-NCW en voorzitter Han Busker van vakbond FNV.