Zondag werd een historische zonkracht gemeten van 8.7. Het KNMI voorspelt voor deze week, indien onbewolkt, weer hoge zonkrachtwaarden. Hoe gevaarlijk is de hoge zonkracht, en hoe vermijd je een verbrande huid? Vijf vragen over het warme weer.
Wat is zonkracht?
Zonkracht is de intensiteit van de uv-straling die op de aarde valt. Dit wordt beïnvloed door de hoogte van de zonnestand, dikte van de ozonlaag en mate van bewolking. Bewolking is een moeilijk te voorspellen factor. Daarom maakt het KNMI twee voorspellingen voor de zonkracht: een voor een onbewolkte en een voor een bewolkte lucht.
Waarom is de zonkracht juist nu zo hoog?
21 juni is de langste dag van het jaar en dan is de zonnestand dus het hoogst: deze maand valt het zonlicht bijna recht op de aarde. De ozonlaag is op dit moment door een hogedrukgebied erg dun waardoor meer uv-straling het aardoppervlak bereikt. In samenspel met weinig bewolking heeft dit afgelopen zondag tot een uitzonderlijk hoge zonkracht geleid. Alleen in 1995 is een hogere zonkracht gemeten.
Hoe gevaarlijk is hoge zonkracht?
Huidverbranding kan op den duur ernstige gevolgen hebben. De laatste jaren zijn de gevallen van huidkanker toegenomen; het is de meest voorkomende kanker in Nederland. Harry Slaper van het RIVM (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu) verklaart in NRC Handelsblad dat dit voor een groot deel te maken heeft met het ‘zongedrag’ van mensen.
Wanneer ontstaat er verbranding?
Bij een zonkracht 8 kan de huid na tien tot vijftien minuten al verbranden. De zonkracht is elke dag tussen elf en vier uur het sterkst. Het is slim om de zon dan wat meer te mijden. Verder beschermen bedekkende kleren en zonnebrandcrème. De zonnebrandcrème moet om de paar uur opnieuw worden aangebracht, want zwemmen, zweten en aan- en uitkleden halen de beschermlaag eraf. Bovendien betekent water-resistente zonnebrandcrème dat deze beschermt tijdens het zwemmen, niet erna.
Maar zon is toch ook gezond?
Het lichaam heeft eigen mechanismen om het te beschermen tegen uv-straling. De huid maakt vitamine D aan, waarmee die zichzelf beschermt tegen uv-straling. Dat werkt bij een geleidelijke blootstelling aan de zon. Vitamine D is ook goed voor de botten en beschermt tegen allerlei enge ziektes, waaronder bepaalde vormen van kanker, depressie en multiple sclerose. Blanken hebben na een kwartier in de zon per dag genoeg vitamine D aangemaakt voor een ideale dosis, donkere mensen na een half uur. Toch is het zo dat in een noordelijk gelegen land als Nederland er meer risico’s zijn door het tekort aan vitamine D door zongebrek, dan dat er kans is op het krijgen van huidkanker. Feit blijft: urenlang zonnebaden is bij deze zonkracht uit den boze.