Kansloze asielzoekers blijven het Nederlandse asielsysteem frustreren. Hoewel zij geen uitzicht hebben op een verblijfsvergunning, traineren ze het proces op grote schaal door protest te blijven aantekenen.
Tegen de trends van de laatste jaren in, is het aantal mensen gestegen dat in vreemdelingendetentie zit, schrijft De Telegraaf op basis van de jaarlijkse Rapportage Vreemdelingenketen van het ministerie van Veiligheid en Justitie.
Rovende asielzoekers
Dat document wordt dinsdag aan de Tweede Kamer gepresenteerd. Een paar jaar lang daalde de instroom in vreemdelingendetentie, maar vorig jaar steeg het aantal vastgezette asielzoekers opeens. Het ging om een stijging van 18 procent, wat neerkomt op ruim 2.500 gevallen.
De stijging is voor het merendeel het gevolg van het opsluiten van asielzoekers uit veilige landen als Albanië, Marokko en Algerije. Groepen asielzoekers uit die landen worden vastgezet vanwege de overlast die ze veroorzaken, bijvoorbeeld doordat ze op rooftocht gaan. Daarnaast bestaat de angst dat asielzoekers hun uitzetting willen ontlopen door weg te lopen uit het asielzoekerscentrum.
Die groepen belanden vaker in vreemdelingendetentie. Een aantal burgemeesters heeft daarom besloten tot aanvullende maatregelen. Burgemeester Jos Heijmans (D66) van Weert besloot eerder om probleemasielzoekers huisarrest te geven, bijvoorbeeld tijdens de jaarwisseling, oorspronkelijk een idee van demissionair staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD) van Veiligheid en Justitie.
Dat ging niet zomaar: in januari werd aangifte tegen Heijmans gedaan vanwege wederrechtelijke vrijheidsberoving.
Asielhoppend door EU
Dat er nog zo veel asielzoekers uit veilige landen in azc’s zitten, zou komen doordat zij vrijwel allemaal in beroep gaan tegen de afwijzing, waardoor het uitzettingsproces wordt vertraagd. Het aantal beroepszaken steeg vorig jaar naar bijna 16.000 zaken, tegen 9.500 in 2015. Dat zou vooral komen door asielzoekers die eerst in een ander EU-land aankloppen voor asiel, en pas daarna in Nederland.
Volgens het ministerie is de stijging mede te wijten aan procedures die al in 2015 werden aangespannen. Maar de toename kan ook zijn veroorzaakt doordat er vorig jaar percentueel meer asielaanvragen werden afgewezen.
Dijkhoff riep asieladvocaten eerder al op om minder mee te werken aan kansloze procedures van asielzoekers die op basis van het Dublin-verdrag worden teruggestuurd. Het Dublin-verdrag bepaalt dat het eerste land waar de asielzoeker aankomt, verantwoordelijk is voor de afhandeling van de asielprocedure.
In 2016 werden daarnaast 4.000 inreisverboden opgelegd, meer dan twee keer zoveel als een jaar eerder. Dat verbod moet er vooral voor zorgen dat asielzoekers die worden afgewezen omdat ze uit veilige landen komen, niet van het ene naar het andere EU-land reizen om langer in Europa te kunnen blijven.