Handmatig stemmen tellen? Kiesraad voorziet moeilijkheden

01 februari 2017Leestijd: 2 minuten
Foto: ANP

Minister Ronald Plasterk (PvdA, Binnenlandse Zaken) heeft na berichten over onveilige stemsoftware besloten dat alle stemmen uitgebracht bij de Tweede Kamerverkiezingen handmatig geteld moeten worden. De Kiesraad waarschuwt voor vertraging.

Hoewel op 15 maart gewoon met het potlood wordt gestemd, gebeurt het tellen normaal gesproken met de hulp van computers. De software die gebruikt wordt om de resultaten van stemlokalen bij elkaar op te tellen, blijkt echter zeer hackgevoelig, zo blijkt uit onderzoek van RTL Nieuws. Bovendien kan de software ook worden gezet op oude, onveilige computers. De gemiddelde iPad is beter beveiligd dan het Nederlandse verkiezingssysteem, stelde onderzoeker Sijmen Rouwhof.

Alles met de hand
Minister Plasterk heeft daarom besloten de software niet meer te gebruiken: alle stemmen zullen met de hand worden geteld, schrijft hij in een brief aan de Kamer. Plasterk zegt dat iedereen zeker moet weten ‘dat de uitslag ook echt de uitslag is’. ‘Ik wil niet verzeild raken in allerlei discussies over een of ander misschien exotisch scenario waardoor iemand zou kunnen hacken.’ Volgens de minister zijn er aanwijzingen dat bijvoorbeeld Rusland zich zou willen bemoeien met de verkiezingen in Nederland.

Plasterk zegt dat een langere telprocedure in principe niet mogelijk is, maar de Kiesraad voorziet problemen. ‘Dat is optimistisch van de minister,’ zegt een woordvoerder tegen NOS. Officieel heeft de raad vijf dagen om met een definitieve uitslag te komen. Het is de vraag of dat lukt zonder software. ‘Moeten we met rekenmachines aan de slag? Moeten we Excel gebruiken?’

Late ingreep
Bovendien wordt het risico groter dat er fouten worden gemaakt bij het tellen. ‘Hoe meer uitslagen je bij elkaar moet optellen, hoe makkelijker er ook een fout insluipt. Voor kleine en middelgrote gemeenten is dat misschien niet zo’n probleem, maar voor grote gemeenten kan het heel lastig worden.’ Over de mogelijke problemen gaat de Kiesraad in gesprek met het ministerie.

In de Kamer is kritiek op de lakse houding van Plasterk. D66-Kamerlid Kees Verhoeven is verbaasd dat er nu pas wat wordt gedaan aan de software, die al acht jaar wordt gebruikt. ‘De verkiezingen zijn al over zes weken. Vorige week reageerde Plasterk nog naïef en zei hij dat de verkiezingen veilig zouden zijn en dat er geen maatregelen nodig waren.’