Minister Bert Koenders (Buitenlandse Zaken, PvdA) heeft na de verkiezing van Donald Trump plannen om de Europese Unie ‘radicaal’ te hervormen. Het vertrouwen van de burger moet worden hersteld, onder meer door het mes te zetten in het Europees Parlement.
In een opiniestuk in het AD schrijft Koenders vrijdag aan de ene kant dat Europa ‘een veilige haven in een roerige wereld’ is. ‘Niet voor niets proberen duizenden ons continent te bereiken.’ Tegelijkertijd geeft hij ook toe dat veel mensen zich niet herkennen in de huidige Europese Unie. De verkiezing van Donald Trump is volgens Koenders een ‘historische kans om Europa te hervormen’.
EU moet fors anders
De PvdA-minister haalt in het stuk zowel uit naar ‘stoere’ EU-sceptici als naar de ‘mensen die “méér Europa” zien als het antwoord op alle vragen’. ‘Zij stellen bijvoorbeeld allerlei Europese belastingen voor, of zelfs een Europees leger’: volgens Koenders zijn dat soort opvattingen ‘het beste recept voor het uiteenvallen van de Europese Unie’.
‘Waar ligt dan wél de oplossing? Ik kies vol overtuiging voor Europese samenwerking en voor de Europese Unie, omdat die in het belang zijn van Nederland. Maar het moet wel fors anders. Niet meer, niet minder: we hebben een ánder Europa nodig.’
Kleinere rol voor parlement
Koenders richt zich onder meer op de rol van het Europees Parlement. Wat betreft de minister kan het parlement ‘best de helft kleiner’ en moet er een einde komen aan het maandelijkse ‘verhuiscircus’ van Brussel naar Straatsburg. ‘Een gotspe’, noemt hij die verhuizing.
Bovendien wil Koenders dat Europarlementariërs veel meer onder de mensen komen. ‘Zolang zij de helft van hun tijd in vergaderzalen doorbrengen, krijgt het Europees Parlement wat mij betreft minder invloed bij belangrijke onderhandelingen, zoals over de Brexit of over hoe de EU betaald wordt.’
Bert Koenders in gesprek met Elsevier in 2016: ‘Ik verzet me tegen het defaitisme in Europa’
Pressie van de Commissie
Ook de Europese Commissie ‘moet zijn bubbel uit’, aldus Koenders. Er moet constructief worden samengewerkt met de lidstaten, maar de minister wil ook dat EU-landen worden verplicht de lasten te delen. Op het gebied van vluchtelingen geeft hij het voorbeeld van Polen en Hongarije, die geen migranten wilden opnemen. ‘ Als het echt niet anders kan’, wil Koenders dat er wordt gekort op de Europese subsidies die ze ontvangen.
De kans bestaat dat Koenders na 15 maart niet meer terugkeert op zijn ministerspost. Hij staat niet op de PvdA-lijst bij de verkiezingen, maar heeft aangegeven wel beschikbaar te zijn als bewindspersoon.