Premier Mark Rutte moest zich dinsdagmiddag verweren tegen een boze Alexander Pechtold, die vond dat hij de Amerikaanse president-elect Donald Trump kritischer had moeten benaderen. Rutte belde maandag traditiegetrouw met de kersverse president, een gesprek dat als voornaamste doel heeft om hem te feliciteren met zijn winst.
Na het gesprek schreef Rutte een Facebookpost waarin hij de strekking van het gesprek samenvatte.
Hij schreef onder meer dat Amerika en Nederland sterke historische, culturele en economische banden hebben, een samenwerking die veel banen oplevert. Hij wees erop dat het noodzakelijk is om problemen gezamenlijk aan te pakken. ‘Ik zie ernaar uit om in de komende periode samen met Donald Trump verder te werken aan een veilige en welvarende wereld en een sterke relatie tussen de VS en de EU,’ aldus Rutte.
‘Nietszeggend’ en ‘slap’
Een nietszeggende en slappe verklaring, vindt D66-leider Alexander Pechtold. Hij had naar eigen zeggen liever gezien dat Rutte ‘kritischer was’ geweest op Trump. Rutte had nadrukkelijk waarden als democratie, vrijheid, respect voor de wet en anderen moeten noemen, zegt Pechtold dinsdag in de Tweede Kamer. ‘Ik vraag me af of iets in dit gesprek Trump aan het denken heeft gebracht,’ aldus Pechtold.
Volgens onze bloggers
Afshin Ellian: ‘Heersende elite zet kiezer weg als boos en dom’
Voorbarige reactiesOok PvdA-Kamerlid Michiel Servaes is niet gecharmeerd van de post van Rutte. Hij noemt de verklaring ‘nietszeggend en teleurstellend’. GroenLinks-leider Jesse Klaver zegt dat er veel twijfel is of de nieuwe president van Amerika ‘wel dezelfde waarden deelt als wij’. Hij vindt dat Rutte daarover zijn zorgen had moeten uiten bij Trump.
Voorbarige reacties
Rutte vindt het allemaal wat voorbarig. Hij noemde het onverstandig om direct met het vingertje te wijzen. ‘Laten we de man een kans geven en niet op voorhand te relatie verzieken. Trump is democratisch gekozen. Zo kun je geen relatie opbouwen en behartig je niet de Nederlandse belangen,’ zei hij in reactie op de kritiek. ‘Je gooit dan meteen de deur dicht’. Hij echoot daarmee de woorden van Hillary Clinton, die in haar concessiespeech vorige week ook benadrukte dat Trump het voordeel van de twijfel verdient.
Volgens Rutte is het van het grootste belang dat Europa en de Verenigde Staten ook onder deze, onder politici impopulaire president een sterke relatie opbouwen. ‘Voor Nederland ligt daar een rol. Wij zijn het kleinste van de grote landen. Wij hebben een kans en een taak om te helpen een brug te slaan tussen Europa en Amerika’.
Angstige politici
Ook in Brussel regeert de angst nu Trump is gekozen als president. De Europese ministers van Buitenlandse Zaken kwamen zondagavond in Brussel bij elkaar om tijdens een diner te praten over de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen. De Britse ministers Boris Johnson liet het daarbij afweten. De regering in Londen noemde de paniekbijeenkomst ‘overdreven’.
De Duitse bondskanselier Angela Merkel uitte zich eerder in woorden waar Pechtold zich wellicht beter in had kunnen vinden. ‘Duitsland en Amerika zijn met elkaar verbonden door waarden van democratie, vrijheid en respect voor de wet en de waardigheid van mensen, ongeacht hun kleur, religie, geslacht, seksuele oriëntatie of politieke voorkeuren,’ zei Merkel vorige week in reactie op de overwinning van Trump.
De samenwerking met Amerika kan volgens haar ‘alleen op basis van die waarden’ worden voorgezet. Zij drong er maandag bij de Duitse bevolking op aan om een ‘open houding’ te blijven houden. Ze vreest dat Trumps overwinning het asieldebat in het land opnieuw kan aanwakkeren.