De nieuwste dreigingsanalyse van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) en Veiligheid heeft twee algemene conclusies. Enerzijds reizen er minder jihadisten vanuit Europa naar het zelfbenoemde ‘kalifaat’ van terreurbeweging Islamitische Staat (IS), anderzijds bevinden zich in Europa ‘vele tientallen door IS aangestuurde mensen die hier terroristische aanslagen willen plegen’.
De aanslagen in Parijs en Brussel in november en maart werden gecoördineerd en aangestuurd door het IS-leiderschap vanuit Syrië, schrijft NCVT Dick Schoof in het rapport.
IS heeft verontrustende mate van professionaliteit
De NCTV spreekt met een veel alarmerendere toon dan in eerdere rapportages. De inlichtingendiensten hebben de afgelopen maanden meer aanwijzingen gekregen over de ‘gestructureerde manier’ waarop IS aanslagen in Europa voorbereidt. De professionaliteit van de aanslagplegers is ‘verontrustend,’ aldus Schoof.
‘Ze beschikken over automatische wapens en weten hiermee om te gaan, ze vervaardigen grote hoeveelheden explosieven, hebben heimelijke communicatie en weten langere tijd buiten het zicht van de autoriteiten te blijven’.
Volgens Elsevier René van Rijckevorsel: ‘Nee, nee, er waren echt geen aanwijzingen dat zich kwaadwillende jihadstrijders bevonden in de migrantenstroom. Helaas is in Parijs en Brussel gebleken waarvoor de minder goedgelovige met gezond verstand afgelopen jaar al vreesden: de migrantenstroom wordt ook misbruikt om terreurplegers naar Europa te sturen.’ Lees meer >
Waar de NCTV eerder ‘geruststellend’ sprak over de mogelijkheid van terroristen die zouden meeliften met de asielstroom, wordt nu gezegd dat IS eind 2015 ‘veelvuldig’ aanslagplegers mee stuurde in de asielstroom vanuit Syrië. De inlichtingendiensten zijn ‘achterhaald door de feiten’ nu is gebleken dat jihadistische organisaties afgelopen zomer en najaar de asielstroom hebben misbruikt, zegt Schoof daarover. ‘Hoewel we er rekening mee hielden, leek het ons onwaarschijnlijk dat het echt zou gebeuren.’
Er zouden volgens Schoof dan ook nog ‘diverse ISIS-cellen’ in Europa zitten, ook na de arrestatie van meerdere mensen uit het netwerk van de aanslagplegers uit Brussel en Parijs.
Minder uitreizigers dan voorheen
De kans op een aanslag blijft ook in Nederland nog steeds ‘reëel’. Volgens het rapport zijn er geen concrete aanwijzingen voor een mogelijke aanslag in Nederland. Het huidige dreigingsniveau blijft gehandhaafd. Het dreigingsniveau is op dit moment op het een na hoogste.
De NCTV wijst naar de banden met Nederland die werden ontdekt tussen arrestanten uit het netwerk van aanslagplegers. ‘Dergelijke netwerken trekken zich bij hun activiteiten weinig aan van grenzen tussen landen,’ schrijft Schoof.
Tegelijkertijd neemt het aantal jihadisten dat naar het ‘kalifaat’ vertrekt af sinds begin dit jaar. In totaal zijn er sinds 2012 zo’n 260 mensen uitgereisd. Ongeveer 40 van hen zijn teruggekeerd naar Nederland, en 42 van hen zijn in Syrië of Irak gedood.
Momenteel zitten nog zo’n 140 mensen die uit Nederland vertrokken in Syrië en Irak, onder wie vrouwen en kinderen.