In de nazomer van 2015 zijn duizenden asielzoekers Nederland binnengekomen, zonder dat ze gecheckt werden op terreurdreiging en zonder identificatie. De reden hiervoor? Justitie kampte met een personeelstekort.
Dat vermoeden bestond al langer, maar wordt nu bevestigd.
In september, op de piek van het aantal binnenkomende migranten in Nederland, werden asielzoekers naar de noodopvang gestuurd zonder dat hun identiteit werd vastgesteld, bagage werd onderzocht of telefoons waren doorgelicht, meldt de Volkskrant op basis van een rapport van de inspectiedienst voor Veiligheid en Justitie dat de krant wist te bemachtigen.
Lastig
Politie en marechaussee zouden in september geen onderzoek hebben verricht naar mensensmokkel en terrorisme, omdat er niet genoeg personeel beschikbaar was. Er kwamen in die periode zo’n 2.000 nieuwe aanvragen per week.
Volgens Elsevier René van Rijckevorsel: ‘Ongehoord dat screening van asielzoekers nog altijd niet op orde is’
Ook zou het lastig geweest zijn om voldoende politiemensen naar het aanmeldcentrum in Ter Apel te krijgen, vanwege de ‘decentrale ligging’ van het centrum, aldus het rapport.. Ter Apel ligt in Zuidoost-Groningen.
Volgens het rapport bestaat er hiermee een risico dat ‘ongeïdentificeerden’ vanuit het opvancentrum Ter Apel het land in worden gestuurd. Van de asielzoekers die in september ons land binnenkwamen, werd wel ‘de naam opgeschreven en een foto genomen’ voordat zij naar de noodopvang werden gestuurd, maar documenten werden niet gecheckt en identiteit werd niet vastgesteld. Asielzoekers zouden dus van allerlei beweringen over hun identiteit hebben kunnen maken, die niet geverifieerd of ontkracht zijn.
Screening
Rob van Lint, directeur van de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), sprak eerder geruststellend dat bij de eerste registratie alle bagage wordt onderzocht op wapens en ongeldige paspoorten. In het geval van de september-instroom is dat dus niet gebeurd.
Van Lint ontkende lange tijd ook stellig dat er jihadisten tussen de migrantenstroom zouden kunnen zitten, iets wat minister van Justitie Ard van der Steur recentelijk wel toegaf.
In september 2015 zaten minstens 7.000 asielzoekers in de opvang die geen ‘aanmeldgehoor’, een soort intakegesprek waarbij ook de identiteit wordt gecheckt, hebben gekregen. De IND zegt dat na die piekperiode de achterstand snel is weggewerkt, en er in die periode met de politie een plan is opgesteld om het screeningsproces te verbeteren.
Maar feit blijft dat er zich nu in Nederland duizenden asielzoekers zitten van wie autoriteiten in feite geen idee hebben wie ze zijn. Overigens constateerde de inspectie voor Veiligheid en Justitie ook in november en februari, toen er een veel lagere instroom van asielzoekers was, ook nog grote lacunes in de identificatieprocedure.
En in mei concludeerde de inspectie ook dat de ‘beoogde bijdrage’ aan de bestrijding van mensensmokkel, mensenhandel en terrorisme ‘hooguit beperkt’ wordt gerealiseerd. In de zomer voert de inspectie opnieuw een onderzoek uit.