Voor het voorkomen van reizigersdiarree zijn vele tips. Maar om het te ontlopen is de factor geluk ook niet onbelangrijk.
Je bent pas een dag geleden geland op het vliegveld van Caïro of Bangkok, of het is al mis. Krampen, misselijkheid, maar vooral een stoelgang die heel anders is dan thuis. Je bent getroffen door reizigersdiarree, de meest voorkomende ziekte onder reislustige mensen.
Tot wel 30 procent van alle vakantiegangers in (sub)tropische landen krijgt ermee te maken, wat heeft geleid tot fantasievolle bijnamen als ‘Toerista’, ‘Delhi Belly’ en ‘Hong Kong Dog’.
Zo vaak als het voorkomt, zo veel verhalen zijn er over de oorzaak en de manier om het te voorkomen – meestal meer mythe dan waarheid. Zo denken mensen dat diarree wordt veroorzaakt doordat voedsel en water op vakantie andere bacteriën bevatten waaraan de darmen moeten wennen.
Ondankbare taak
Nu is het zeker zo dat in Manilla totaal andere bacteriesoorten voorkomen dan in Amsterdam. Ben je een dag op Filipijnse grond, dan heeft je darmflora zich al voor een groot deel aangepast aan de lokale cultuur: ongeveer de helft van alle bacteriesoorten is dan veranderd. Maar ziek word je daar niet van: het gaat hier om de goede bacteriën die zonder problemen je darmen bevolken.
De schuldige is doorgaans maar één ‘verkeerde’ bacteriesoort. Finse wetenschappers hadden in 2013 de ondankbare taak om de ontlasting te onderzoeken van bijna honderd reizigers die met diarree van vakantie waren teruggekeerd. Ze ontdekten dat bijna al deze mensen een ziekteverwekkende E. coli-bacterie hadden opgepikt in buitenland.
Heel soms was een salmonellabacterie, een campylobacter of een ander micro-organisme de oorzaak. Al deze organismen zijn ziekteverwekkend, ongeacht het land waarin je ze oppikt. Dat de lokale bevolking er zelf niet ziek van lijkt te worden, komt doordat ze er immuun voor is. Ooit, waarschijnlijk in hun jeugd, zijn zij van dezelfde bacterie ziek geworden.
Aanpassen
Dat we op reis zo snel diarree krijgen, is dus te wijten aan goede hygiënische omstandigheden in eigen land. We zijn al die ziekteverwekkers simpelweg nooit tegengekomen en betalen daarvoor tijdens het reizen de prijs.
Als je lang genoeg in zo’n land vertoeft, zal het eten jou ook veel minder schade berokkenen. Helaas duurt het aanpassen maanden tot jaren – veel langer dus dan de gemiddelde vakantie.
Is dan wellicht te voorkomen dat je zulke bacteriën binnenkrijgt? De belangrijkste bronnen van de E. coli-bacteriën en hun duivelse vrienden, zijn besmet eten en water. Dat laatste is makkelijk te omzeilen: door geen water te drinken uit de kraan maar alleen uit fles voorkom je besmetting.
Wat eten betreft is het veel lastiger. De bekendste tip is om geen gepeld fruit of rauwe (gewassen) groente te eten. Verrassend genoeg vond een Amerikaanse metastudie van de universiteit van Wyoming waarin de resultaten van zeven studies werden gecombineerd, geen enkel verband tussen het eten van rauw voedsel en het ontwikkelen van reizigersdiarree.
Wat wel een oorzaak van de diarree bleek te zijn, was het eten van voedsel – ooit gekookt of niet – dat al een tijdje bij kamertemperatuur stond te wachten.
Buffet
Het is het lopende buffet in het all-inclusivehotel of dat lekkere straattentje dat een deel van het voedsel ’s ochtends al klaarmaakt, waar de echte schuldige moet worden gezocht. Helaas valt in veel eetgelegenheden niet te achterhalen of delen van het voedsel al lange tijd hebben gestaan.
De enige manier om zeker te zijn dat je niet wordt besmet, is alleen voedsel te eten dat eerst nog te heet is om te eten als het op je bord ligt. Maar dat is zo’n onpraktische voorwaarde dat het bijna onmogelijk is om reizigersdiarree te omzeilen. En krijg je het dan toch, bedenk dan dat het meestal na een dag of vier wel weer weg is. Een antibioticakuur verkort dat zelfs tot zo’n twee dagen.