Waarom betalen we vrouwen nog altijd minder?

14 november 2022Leestijd: 3 minuten
De loonkloof tussen mannen en vrouwen wordt de laatste jaren niet kleiner. Foto: ANP / ARIE KIEVIT

Mannen en vrouwen die gelijk werk doen, verdienen nog altijd niet hetzelfde. De kloof wordt zelfs niet kleiner, berekende het CBS. Hoogste tijd voor het bedrijfsleven om daarin verandering te brengen, schrijft Theo van Vugt.

Het is deze week Equal Pay Day. Een initiatief van de Europese Unie om de loonkloof tussen mannen en vrouwen aandacht te geven en wellicht iets sneller te dichten. Voorlopig zal de dag nog wel op de agenda blijven, want de kloof in Nederland is er nog altijd en veel smaller wordt hij ook niet. Een lichtpuntje is er wel: binnen de overheid is het loonverschil tussen mannen en vrouwen weer iets afgenomen, al verdienen mannen ook daar nog altijd meer voor hetzelfde werk.

Loonkloof tussen mannen en vrouwen laatste jaren niet verder gedicht

Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) zet elke twee jaar de verschillen in gemiddelde uurlonen op een rijtje voor de Nederlandse markt en constateert dat in het bedrijfsleven het salarisverschil tussen mannen en vrouwen gelijk blijft. Jarenlang kwamen mannen- en vrouwenlonen dichter bij elkaar, maar de laatste jaren wordt de kloof niet verder gedicht.

Bij de overheid verdienen vrouwen nog altijd 2 euro per uur minder dan mannen, wat gelijkstaat aan zo’n 6 procent. Twee jaar geleden was dat nog 8 procent.

Voor wat betreft het loonverschil in het bedrijfsleven is er in twee jaar tijd niets veranderd. Vrouwen verdienen daar 5 euro per uur ofwel 19 procent minder dan mannen met vergelijkbare banen, leeftijd, ervaring en opleidingsniveau.

Meer vrouwen in leiding bedrijf zorgt voor verkleining loonkloof

Als vrouwen leiding geven, dan wordt de kloof met mannen wel minder. Zo verdienden vrouwelijke overheidsmanagers in 2008 nog 3 euro per uur minder dan mannelijke collega’s. Uit de laatste cijfers van het CBS blijkt er nu geen loonverschil meer te zijn.

Maar ook hier blijft het bedrijfsleven achter. Sinds 2008 hebben vrouwen in managementfuncties 1 euro per uur van de kloof afgesnoept, maar het verschil met mannelijke managers bedraagt nog altijd bijna 20 procent. In het bedrijfsleven werd in 2020 één op de drie leidinggevende functies bekleed door een vrouw. Bij de overheid ligt dit aandeel, met twee op de vijf, iets hoger.

Uit recent onderzoek van de Radboud Universiteit Nijmegen en de Universiteit Utrecht blijkt overigens dat het beloningsverschil tussen mannen en vrouwen niet vermindert als de directe leidinggevende een vrouw is. Wel is dit loonverschil groter in een organisatie waarin helemaal geen vrouwelijke managers werken en juist kleiner in organisaties met een groot aantal vrouwelijke managers aan het roer. Meer vrouwen in de leiding van het bedrijf zorgt dus voor een verkleining van de loonkloof.

Vast contract geen garantie voor gelijke beloning

Opmerkelijk is dat een vast contract geen garantie is voor gelijke beloning. Het loonverschil tussen mannen en vrouwen met een contract voor onbepaalde tijd is zelfs groter dan wanneer zij een tijdelijk contract zouden hebben. Dat geldt voor zowel het bedrijfsleven als de overheid.

De boodschap is helder: bedrijven zouden de kloof sneller moeten dichten. Kijk naar wat er laatst bij webwinkel Wehkamp speelde. Daar kwam een bedrijfsjuriste er toevallig achter dat een jongere mannelijke collega, die na haar was aangenomen en minder ervaring had, 1.000 euro per maand meer verdiende. Na een rechtszaak betaalde Wehkamp de inmiddels vertrokken werknemer bij wijze van schikking 113.000 euro. Als dat een trend wordt, is het gelijktrekken van de beloning goedkoper. En zeker rechtvaardiger.