De steunmaatregelen om de Nederlandse land- en tuinbouwsector te helpen, zijn een wassen neus. Het beleid dat bedrijven moet helpen om de klappen van de Russische boycot op te vangen, sluit niet aan op de werkwijze in de tuinbouwsector.
Vrijdag kondigde staatssecretaris Sharon Dijksma (PvdA) van Economische Zaken drie maatregelen aan om de agrarische sector tegemoet te komen.
In eerste plaats moet een werktijdverkortingsregeling van kracht gaan. Op die manier zouden werknemers in de sector korter kunnen werken, waardoor kwekers minder arbeidskosten betalen.
Met deze regeling wordt voorbijgegaan aan het feit dat veel tuinbouwbedrijven niet zomaar met minder arbeid af kunnen. Groente moet worden geoogst en het gewas moet worden onderhouden.
Als dit niet gebeurt, raakt het gewas beschadigd. Zo leidt minder arbeid tot kapitaalvernietiging, slechtere kwaliteit en een verlaagde productie.
Simplistisch
Het idee dat deze verlaagde productie een oplossing vormt voor het probleem van overaanbod, is te simplistisch. Wie door werktijdverkorting zijn producten niet oogst en gewas niet onderhoudt, krijgt te maken met rotting van de groente en planten.
Dit kan leiden tot ziektes en plagen, die kunnen doorwerken in het volgende oogstseizoen. Hierdoor kunnen bedrijven ook op lange termijn schade ondervinden als gevolg van minder arbeidsuren.
Bovendien werken veel tuinbouwbedrijven niet met werknemers die een contract hebben voor een vast aantal uren. Omdat werk in de sector seizoensgebonden is, wordt een groot deel van de arbeid verricht door seizoenswerkers en uitzendkrachten. De werktijdverkorting is zo op een groot deel van de sector überhaupt niet van toepassing.
Extra schulden
Dijksma’s tweede maatregel is het voorstel om een garantiestelling in het leven te roepen. Het kabinet zorgt zo dat bedrijven makkelijker een overbruggingskrediet kunnen krijgen bij een bank.
Door extra geld te lenen om de klap op te vangen, blijven de kosten van de boycot echter bij het bedrijfsleven. Hoewel de problemen het gevolg zijn van politieke besluiten, zijn het de bedrijven die geld moeten lenen en de rentes moeten betalen.
Het kabinet komt de sector hiermee niet tegemoet, het faciliteert slechts extra schulden.
Ook een derde voorstel van Dijksma – het aanbod om te helpen zoeken naar nieuwe afzetmarkten – zal veel bedrijven in de tuinbouwsector niet helpen.
Lege huls
Afgelopen week vertelde Nico Ruiten van LTO-Glaskracht al in EenVandaag dat vijfhonderd bedrijven op dit moment in hun voortbestaan worden bedreigd. Vaak hebben zij nog maar enkele weken ademruimte. Een nieuwe afzetmarkt biedt binnen die korte termijn geen oplossing.
De aangekondigde steunmaatregelen van het kabinet zullen de tuinbouwsector dus nauwelijks helpen. Doordat de regelingen niet aansluiten op de praktijk, zullen veel bedrijven er geen gebruik van kunnen maken.
Het kabinet pretendeert te helpen, maar de portemonnee blijft feitelijk dicht. De zogenaamde steun is een lege huls, de aankondiging van Dijksma lijkt vooral een verhaal voor de bühne.
Jos Enthoven heeft een paprikakwekerij en is al meer dan veertig jaar actief in de glastuinbouw.