Oorlog maakt voedsel jarenlang schaars en duur

De Russische inval in Oekraïne veroorzaakt naast het menselijke leed ook zorgen over de voedselvoorziening. Oekraïne is leverancier van belangrijke hoeveelheden graan, waarvan brood, deegwaren en veevoer worden gemaakt. Maar ook op minder voor de hand liggende terreinen kunnen tekorten ontstaan.

1. Welke producten worden schaars?

Oekraïne staat bekend als de graanschuur van Europa. De uitgestrekte vlaktes en het klimaat maken het uiterst efficiënt om grote arealen met tarwe in te zaaien. Daarnaast produceren boeren in Oekraïne hoofdzakelijk maïs, gerst en zonnebloemen. Van die laatste wordt uit de pitten veelal olie gemaakt. Als gevolg van de inval zijn er grote logistieke obstakels: transport over de weg is gevaarlijk of zelfs onmogelijk, vervoer met zeeschepen is lastig omdat onder meer de haven van Odessa wordt bedreigd en de Zwarte Zeeroute deels stil ligt. Daar komt nog bij dat veel Oekraïense boeren op dit moment helemaal niet in de gelegenheid zijn om zich om hun bedrijf te bekommeren, omdat ze moeten vluchten of vechten.

Het gaat niet alleen om wat Oekraïne normaal gesproken exporteert. Ook Rusland is een belangrijke speler op de wereldmarkt voor graan. Samen zijn de landen goed voor circa 30 procent van de handel in tarwe, Rusland ruim 20 procent, Oekraïne een kleine 10 procent. De prijzen van graan op de wereldmarkt zijn sinds de Russische inval al met circa 50 procent gestegen.

2. Waar ontstaan nog meer problemen?

Ook als het strijdtoneel beperkt blijft tot Oekraïne, kunnen elders productieketens in de knel komen of worden producten niet of nauwelijks geleverd als gevolg van de oorlog. Zo is Rusland een van de belangrijkste exporteurs van onmisbare ingrediënten voor de productie van kunstmest, vertelde de topman van het Noorse kunstmestbedrijf Yara International aan de BBC. Het zal een stuk lastiger worden voor westerse bedrijven om aan de vraag naar kunstmest te blijven voldoen als die aanvoer stokt.