PBL: geld voor verduurzamen woning krijg je vrijwel nooit terug

Woningbezitters krijgen de investeringen die zij doen om hun huis te verduurzamen vrijwel nooit meer terug. Dat blijkt uit een onderzoek van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Vier vragen en antwoorden.

1
Wat zijn de doelstellingen van het kabinet?

In het Klimaatakkoord staat dat alle woningen in Nederland in 2050 van het gas af en energieneutraal moeten zijn. Dat betekent dat er per jaar zo’n 200.000 woningen verduurzaamd moeten worden. Maar daardoor mogen de woonlasten van politiek Den Haag niet omhooggaan.

Dat dat totaal onhaalbaar is blijkt al uit eerdere stukken van Elsevier Weekblad. Zo schreef Bram Hahn in maart van dit jaar:

Voor het gros van de Nederlandse huizen, gebouwd voor 1980, is de warmtepomp vaak geen geweldig alternatief voor de cv-ketel. (…) Een warmtepomp krijgt het water van de radiotoren niet zo warm en werkt daardoor alleen in een huis dat de beperkte warmte heel goed vasthoudt en de kou buiten laat. Je kunt die huizen in theorie zodanig isoleren dat een warmtepomp wel werkt, maar dat kost zoveel geld dat het totaal onrendabel zou worden.

Ook columnist Simon Rozendaal keerde zich meermaals tegen het aardgasverbod.

En dat ideale apparaat (HR-ketel) gaan we vervangen door een elektrische warmtepomp die slechts goed werkt in zwaar geïsoleerde huizen en die zoveel lawaai maakt dat iedereen er wakker van ligt. (…) Natuurlijk zal ook Nederland ooit afscheid moeten nemen van aardgas maar dat hoeft pas over een jaar of vijftig en niet als de wiedeweerga, zoals het kabinet wil. 

2
Wat blijkt uit het onderzoek?

Een van de belangrijkste conclusies uit het onderzoek is dat het vrijwel niet mogelijk is duurzame maatregelen te nemen zonder dat de woonlasten omhoog gaan.

Een huishouden dat zijn energielabel bijvoorbeeld wil opkrikken van D naar energieneutraal is daar gemiddeld 35.000 voor kwijt, berekende het PBL. Dat levert maandelijks een besparing van 50 euro op aan woonlasten, maar het duurt langer dan dertig jaar voordat de hele investering is terugverdiend.

Voor eenpersoonshuishoudens is de investering nog veel ongunstiger. Zij zijn min of meer hetzelfde kwijt aan het verduurzamen van hun huis als een gezin met tweeverdieners, maar ze hebben maar één inkomen om de investering te bekostigen.

Voor de meeste woningbezitters is het alleen gunstig om af te wachten tot de investeringskosten omlaag gaan of er betere subsidieregelingen komen.Als er geen aanvullend beleid komt, zal de bijdrage die woningbezitters leveren aan het behalen van de doelen in het klimaatakkoord flink lager zijn dan die waar de overheid nu rekening mee houdt, stelt het PBL.

3
Wat zijn de politieke reacties?

Het Klimaatbeleid faalt en is onrechtvaardig, twittert SP-Kamerlid Sandra Beckerman. ‘Huishoudens en MKB betalen grootste deel van de rekening, grootste vervuilers betalen amper concludeert Milieudefensie. (…) Hoog tijd voor klimaatrechtvaardigheid.’

PVV-Kamerlid Alexander Kops ziet in het rapport het gelijk van de PVV. ‘Effect op klimaat: te verwaarlozen. Effect op portemonnee: rampzalig. Dit is geen klimaatbeleid, maar wanbeleid dat huishoudens de energiearmoede in stort,’ twittert hij. Hij heeft Kamervragen gesteld.

Ook D66-Kamerlid Matthijs Sienot heeft Kamervragen over de kwestie gesteld.

GroenLinks-Kamerlid Tom van der Lee heeft een debat aangevraagd in de Tweede Kamer.

Rob Roos, Europees Parlementslid voor de fractie waar ook FVD deel van uitmaakt deelt een video van een jaar geleden. Daarin wijst FVD-leider Thierry Baudet CU-leider Gertjan Segers al op hetzelfde.

4
Wat heeft de politiek hier eerder over gezegd?

Energie-onderzoeker Remco de Boer legt in een twitterdraadje de vinger op de zere plek. Volgens De Boer is het duidelijk dat woonlastenneutraliteit – dus dat lastenverhoging uitblijft – ‘m niet worden.

‘Weliswaar staat in het Klimaatakkoord dat woonlastenneutraliteit – oftewel dat de lasten voor huiseigenaren niet stijgen omdat de verduurzaming van de woning wordt betaald uit de dalende energierekening – ‘het streven is’, politiek viel dat “streven” nogal eens weg.’

Als voorbeeld noemt De Boer een aantal tweets van Gertjan Segers (CU) in discussie met oud-minister Ronald Plasterk (PvdA). Daarin ontkent hij stellig dat de verduurzaming van het huis geld kost.