Het pensioenstelsel is niet bestand tegen een plotselinge en forse stijging van de levensverwachting, bijvoorbeeld door een medische doorbraak. Dat zegt Jos Baeten, de topman van verzekeraar ASR. ‘Dit is een dreiging waar we stil bij moeten staan.’
Als de levensverwachting stijgt, krijgen mensen langer een pensioenuitkering, dan verwacht. De ingelegde premie in het werkende leven is dan niet genoeg om die paar extra jaar uitkering te bekostigen. Het maakt nogal uit of iemand 19 jaar, of 24 jaar pensioen pensioen uitgekeerd krijgt.
Doorwerken tot 80
Als de levensverwachting inderdaad een sprong maakt, moet volgens Baeten worden nagedacht of mensen langer moeten doorwerken – misschien wel tot 80 jaar, of dat de uitkering na een bepaald aantal jaar lager wordt. ‘Niet alle beroepen kunnen langer doorwerken, maar je moet er in ieder geval over nadenken.’
Volgens Baeten is een geleidelijke stijging nog wel op te vangen, ‘maar bij een sprong in de levensverwachting blijkt dat het pensioenstelsel niet schokbestendig is.’
Iemand die in 1956 65 jaar werd, had gemiddeld nog minder dan 15 jaar aan levensverwachting. In 2016 is dat voor 65-jarigen ruim 20 jaar. Verreweg de meeste mensen bouwen pensioen op bij een pensioenfonds, maar verzekeraars hebben ook een flink deel van de pensioenmarkt in handen, naar eigen zeggen zo’n 20 procent.
Medische doorbraak
Pensioenfondsen en verzekeraars die pensioenen aanbieden, houden er wel rekening mee dat hun deelnemers geleidelijk steeds ouder worden. Maar volgens Baeten moet er ook naar de stand van de medische wetenschap worden gekeken.
Baeten: ‘Nu overlijden veel mannen nog aan prostaatkanker. Als de medische wetenschap dat grote probleem weet op te lossen en de levensverwachting van mannen stijgt opeens van 85 naar 90 jaar – daar is geen rekening mee gehouden in het huidige stelsel.’
Levensverwachting onderschat
Baeten deed zijn uitspraak als bestuurder van het Verbond van Verzekeraars. De branchevereniging hield dinsdag een bijeenkomst voor journalisten. Bij de bijeenkomst stelde David Knibbe, topman van Nationale-Nederlanden en voorzitter van het Verbond, dat verzekeraars de geleidelijke stijging van de levensverwachting stelselmatig hebben onderschat.
‘Elke keer weer is de levensverwachting onderschat,’ zegt Knibbe. ‘Er ontstaat nu discussie of de stijging van de levensverwachting wordt afgezwakt, bijvoorbeeld door obesitas. Stel er komt een medische doorbraak op het gebied van een aantal ziekten, dan hebben we het niet meer over een onderschatting, maar over een grote verandering.’