Baas Belastingdienst stapt op door falende vertrekregeling

13 januari 2017Leestijd: 2 minuten

Hans Leijtens, de hoogste baas van de Belastingdienst, is vrijdag opgestapt. Hij was pas sinds 1 november 2015 directeur-generaal van de fiscus.

Hij stapt op naar aanleiding van de veel te aantrekkelijke vertrekregeling van de Belastingdienst.

Staatssecretaris Eric Wiebes (VVD) stelde de Belastingdienst dit najaar onder curatele en beperkte de tekenbevoegdheid van Leijtens.

‘Het afgelopen jaar is het accent van de functievervulling dusdanig verschoven dat zijn persoonlijke verwachtingen over de functie van directeur-generaal Belastingdienst en deze functievervulling onvoldoende op elkaar aansloten. Leijtens heeft daarom aangegeven dat hij zichzelf niet langer de aangewezen persoon vindt om de Belastingdienst te leiden,’ zegt het Ministerie van Financiën in een verklaring.

Vertrekregeling populairder dan gedacht

De reorganisatie van de Belastingdienst ging helemaal fout. In verband met een vernieuwing van de fiscus, wilde de Belastingdienst eerder van ongeveer 5.000 werknemers af. Daarnaast wilde de Belastingdienst ongeveer 1.500  nieuwe mensen ‘met andere competenties. Om van de oude werknemers af te komen, werd een vertrekregeling opgezet.

Na de aankondiging bleek de vertrekregeling echter veel populairder dan verwacht, wat op bepaalde afdelingen zelfs tot leegloop leidde.

In eerste instantie dacht de Belastingdienst moeite te hebben zo’n 5.000 werknemers te lozen, maar uiteindelijk meldden 7.800 vrijwilligers zich. In antwoord op eerdere Kamervragen, schreef staatssecretaris Wiebes nog dat 7.820 medewerkers zich aanmeldden voor een gesprek over de vertrekregeling maar dat dat ‘niet betekent dat al deze mensen automatisch zullen besluiten daadwerkelijk gebruik te maken van de regeling’.

Zestigpluscategorie oververtegenwoordigd

Duizenden oud-medewerkers zijn zomaar vertrokken, wat de Belastingdienst waarschijnlijk 70 miljoen extra gaat kosten, meer dan 10 procent van de totale reorganisatievoorziening.

Van de medewerkers die zich aanboden, vallen 4.000 in de zestigpluscategorie. Daarom moet de Belastingdienst zichzelf een boete opleggen van tientallen miljoenen: de fiscus beboet bedrijven die werknemers vlak voor hun pensioen laat vertrekken, bijvoorbeeld in een reorganisatie. De Belastingdienst in zijn huidige vorm sowieso een ‘grijze organisatie’: de gemiddelde leeftijd binnen de fiscus is 53 jaar.

Zoals uit onderstaande tabel blijkt, kwam de meerderheid van de geïnteresseerden uit de leeftijdscategorieën van boven de 40 jaar, waarbij vooral de cohorten 50-54 jaar en 55-59 jaar eruit springen.

Bron: Ministerie van Financiën

Uiteindelijk moest de aanmeldingstermijn worden verkort om complete leegloop te voorkomen. ‘De besluitvorming is niet acceptabel en mag niet meer voorkomen,’ zei Wiebes, toen hij zijn excuses aanbood voor de slordigheid omtrent de vertrekregeling.

De staatssecretaris constateerde zelf twee centrale fouten van de Belastingdienst: de vertrekregeling was achteraf gezien veel te aantrekkelijk gemaakt voor medewerkers, en er was geen maximumaantal vrijwilligers vastgelegd van tevoren.