Dat het Europese economische herstel na de financiële crisis zo langzaam gaat, is te wijten aan de euro. Volgens de Nobelprijswinnaar en voormalig hoofdeconoom van de Wereldbank Joseph Stiglitz heeft de munteenheid meer kwaad dan goed gebracht, en moet de euro nu worden geschrapt.
Sterker nog, als de euro niet wordt afgeschaft, kan de Europese Unie niet worden gered. ‘Er moet meer of minder EU-invloed in Europa komen,’ zegt Stiglitz in een uitzending van Buitenhof. ‘Dit halverwege-gedoe werkt echt niet.’
‘Euro bedreigt de toekomst van Europa’
De Amerikaanse econoom heeft vaker uitgehaald naar de euro. In zijn Boek, De Euro: hoe een gemeenschappelijke munt de toekomst van Europa bedreigt, noemt hij de euro een ‘tragische mislukking’, en de grondleggers van de munt hebben niet goed nagedacht over de fundamentele tekortkomingen.
Een van die tekortkomingen is het feit dat de euro de klappen van de financiële crisis van 2008 niet kon opvangen. ‘Als je een gemeenschappelijke munt hebt, neem je twee belangrijke aanpasmechanismen weg. Met een wisselkoers en de rente kan een economie klappen incasseren als deze wordt geraakt door een enorme schok, zoals tijdens de crisis het geval was.’
Niet alleen werden deze mechanismen weggehaald, maar er werd ook niets voor in de plaats gebracht. ‘Sterker nog, je maakt het jezelf nog moeilijker met convergentiecriteria en de drieprocentregels,’ aldus Stiglitz. De euro zou Eurozone-landen dichter bij elkaar moeten brengen en de economieën versterken. Maar in Europa is juist een grotere breuk ontstaan tussen welvarende landen en landen die het moeilijk hebben.
‘Euro zal overleven’
Stiglitz sluit zich met zijn opvattingen aan bij de ideeën van bijvoorbeeld David Marsh, die in zijn boek Europa’s Impasse uitlegt hoe de EU ontspoord is geraakt en hoe de euro, opgericht als politiek middel, niet voor Europese eenheid, maar voor verdeling heeft gezorgd. Toch denkt Marsh, anders dan Stiglitz, niet dat de euro zal verdwijnen.
‘Omdat iedereen bang is voor de mogelijke gevolgen, zal iedereen de nachtmerrie van een definitieve val van de euro vermijden, maar de patstellingen en meningsverschillen duren voort,’ schrijft Marsh. ‘Na verloop van tijd zal de euro na moeilijke periodes uiteindelijk misschien zelfs iets stabieler worden, intact maar met een smallere basis en in een minder ambitieuze vorm.’