Hoe de EU opnieuw miljarden euro’s onterecht spendeerde

13 oktober 2016Leestijd: 2 minuten
De aanleg van een brug in Kosovo werd gefinancierd door de EU. Foto: EPA

Voor het 22ste jaar op rij heeft de Europese Rekenkamer geen goedkeuring gegeven voor de besteding van het EU-budget. Meer dan vijf miljard euro werd onrechtmatig uitgegeven.

De Europese Rekenkamer onderzoekt elk jaar hoe de Europese Unie het geld uitgeeft dat in de begroting is opgenomen. Dat gebeurt steekproefsgewijs: van de miljoenen betalingen werden er 1.200 onderzocht. 3,8 procent van die betalingen was niet correct of onrechtmatig, hoger dan het gehanteerde maximum van 2 procent. Op het gehele EU-budget van 145,2 miljard euro komt dat neer op 5,5 miljard euro aan verkeerde betalingen.

Deprimerende cijfers
‘Een volstrekt deprimerend beeld,’ zegt Alex Brenninkmeijer, het Nederlandse lid van de Europese rekenkamer over de cijfers. Al 22 jaar zijn er te veel betalingen gedaan die nadien niet kunnen worden goedgekeurd. ‘Het Europees Parlement en de lidstaten gaan vervolgens over tot de orde van de dag. Dat voedt het vermoeden dat ze het eigenlijk niets kan schelen,’ zegt hij in De Volkskrant.

Wat gaat er allemaal fout? De Rekenkamer komt met een reeks voorbeelden. Zo wordt geconcludeerd dat in Italië ‘systematische gebreken’ moeten worden aangepakt. Zo vroeg één Italiaanse gemeente in Campanië subsidie aan voor een wandelpad voor olijfboeren, maar declareerde het vervolgens ook de kosten voor een mountainbike van 4.000 euro, een verrekijker van 3.500 en een gift aan kerk ter waarde van 10.000 euro.

Dure controles Brenninkmeijer noemt het ‘fascinerend’ dat de Rekenkamer nog altijd eigenhandig de steekproeven uitvoert. Voor alle 1.200 onderzochte projecten moesten inspecteurs naar lidstaten worden gestuurd, een dure grap. Zijn ‘hartewens’ is om in het vervolg van beschikbare financiële gegevens van de Europese Commissie te gebruiken.

Bij controles kwam van alles boven tafel
In een aantal gevallen kregen projecten zowel nationale als Europese subsidies: daardoor werd het gestelde maximum overschreden. Dat was onder meer het geval bij de aanbouw van een haven in Polen, en bij projecten in Letland en het Verenigd Koninkrijk.

En een regio in Frankrijk kreeg subsidies om heidelandschap te conserveren. Bij controle bleek dat het betreffende stuk land helemaal geen heide was, maar een gebied met struiken en bossen.

De Rekenkamer geeft aan dat bij bovenstaande gevallen het verkeerd bestede geld terug moest naar de EU, maar dat was natuurlijk alleen het geval bij de projecten die daadwerkelijk werden onderzocht. Het ‘foutenpercentage’ van 3,8 procent is niet nieuw. Al jaren schommelt het percentage verkeerde betalingen tussen de 3,5 en 4,5 procent.