Vrijdag gaan de Olympische Spelen echt van start. Maar de vraag is hoe het vrijwel failliete Brazilië dat heeft geregeld. Het organiseren van de Spelen kost bijna twee keer meer dan verwacht en door economische problemen in heel Brazilië zijn de inwoners boos over het geld dat wordt uitgegeven aan niet permanente verbeteringen.
Om de financiering voor absoluut noodzakelijke zaken als infrastructuur rond te krijgen riep de provincie Rio de Janeiro de financiële noodtoestand uit. In Brazilië, dat financieel aan de afgrond staat, kon de organisatie de Spelen op het laatste moment redden, maar dat betekent niet dat alle problemen zijn opgelost.
Het financiële drama van Brazilië
In 2009, toen Rio de Janeiro de organisatie van de Olympische Spelen binnensleepte, was het land nog relatief welvarend: de oliereserves die in 2007 waren gevonden en de maatregelen die waren genomen na de crisis, stimuleerden de economie. In 2010 groeide deze nog met 7,5 procent. Zes jaar later zit het land in de ergste recessie in zeker 25 jaar, zorgt de lage olieprijs voor minder groei dan verwacht, en staat de Braziliaanse president Dilma Rousseff terecht voor mogelijke financiële fraude.
Zorgen over het Zika-virus voeren de boventoon, de water- en luchtkwaliteit in Rio is zodanig laag dat het schadelijk kan zijn voor de sporters, de opbouw van de spelen werd twee jaar geleden als de slechtste ooit bestempeld en in de stad heerst de angst dat de drukke stad niet goed is voorbereid op mogelijke terreuraanslagen. Toch gaan de Olympische Spelen, zoals beloofd in 2009, vrijdag wel gewoon van start in het Braziliaanse Rio de Janeiro. Het is de eerste keer dat een Zuid-Amerikaanse stad de Olympische Spelen organiseert.
Alle ogen op Rio: de sportlocaties in een praktische gids
Hoe er met de financiën werd gespeeld om alles rond te krijgen
Daar kwamen wat noodgrepen aan te pas. De meest opvallende? De financiële noodtoestand die begin juni werd uitgeroepen door de gouverneur van de Braziliaanse staat. Om ‘een totale ineenstorting van de publieke veiligheid, gezondheidszorg en openbaar vervoer’ te voorkomen heeft Rio de Janeiro’s burgemeester, Eduardo Paes, de noodtoestand uitgeroepen. Zo regelde hij de broodnodige extra financiering van de Braziliaanse overheid om ervoor te zorgen dat de infrastructuur in ieder geval op zijn plek zou zijn.
Het Internationaal Olympisch Committee (IOC) is de organisatie achter de Spelen. Om het evenement naar hun stad toe te trekken, moeten de bieders een budget voorstellen. Het budget van Rio dat in 2009 werd geaccepteerd, bedroeg (omgerekend) 1,17 miljard euro. Dat bedrag moest worden aangepast en is, zes jaar later, bijna verdubbeld, naar 2,05 miljard. Dit is normaal: de Olympische Spelen zijn altijd op tijd af, maar de kosten liggen ver boven het begrote budget, blijkt uit onderzoek.
Waar komt het geld voor de organisatie van de Olympische Spelen vandaan?
De Olympische Spelen worden gefinancieerd door het IOC zelf, dat bijvoorbeeld geld ophaalt door de uitzendrechten te verkopen aan televisie- en radiozenders over de hele wereld. Voor de Spelen in Rio legt het IOC 1,35 miljard euro bij. Verder wordt geld opgehaald door de ticketverkoop, die in Rio nog wel wat te wensen overlaat: er moeten nog 1,3 miljoen tickets worden verkocht. Verder zorgt de publieke en private sector van het land zelf, maar ook vanuit andere landen, zoals bijvoorbeeld Nederland, voor de bouw van (semi-)permanente constructies. Daarnaast financiert de staat zelf de overige kosten: om de bezoekers in Rio op te kunnen vangen moet de infrastructuur en andere voorzieningen wel op orde zijn.
Bron: Transparency Rio 2016
De inwoners van Rio de Janeiro protesteren hevig in de aanloop naar de Olympische Spelen. Zo trachtten protesteerders de Olympische vlam te doven. Ze zijn boos over verlate salarissen – deze moeten door het gebrek aan goede voorbereiding nog worden uitbetaald. De politie reageert met geweld op de protesten in de sloppenwijken.