Het onbenoemde vaccinsucces van Donald Trump

06 maart 2021Leestijd: 3 minuten
Foto: AFP

Lang waren de Verenigde Staten het corona-lachertje van de wereld. Minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge (CDA) was zo slecht nog niet als je hem vergeleek met president Donald Trump. Trump prees uv-licht, bleek en hydroxychloroquine aan in de strijd tegen het coronavirus. Dat bleek allemaal onzin, maar van Trumps Operation Warp Speed plukt zijn opvolger Joe Biden en de gehele Amerikaanse bevolking nu de vruchten, schrijft Victor Pak.

De treurige mijlpaal van een half miljoen coronadoden is onlangs bereikt in de Verenigde Staten. Joe Biden stond er samen met vicepresident Kamala Harris bij stil in een uitgebreide ceremonie. De Democratische president blikte ook vooruit: hij beloofde dat zijn landgenoten weer zullen lachen, zonnige dagen zullen beleven en daarvan ook kunnen genieten.

Een op de zes Amerikanen heeft eerste prik gehad

Dat moment komt steeds dichterbij. Het Amerikaanse vaccinatieprogramma draait als een zonnetje. In de staat Alaska, koploper in de Verenigde Staten, heeft één op de vier inwoners een eerste vaccinatieprik gehad. In totaal is 16 procent van de Amerikanen ten minste één keer gevaccineerd tegen het coronavirus. Van die cijfers kan Nederland slechts dromen.

Victor Pak (1995) is redacteur bij EW. Wekelijks op zaterdag blogt hij over wat er speelt in de Amerikaanse politiek.

Het was jaloersmakend dat Biden onlangs de Amerikaanse bevolking kon beloven dat eind mei iedereen die dat wil een eerste vaccinatieprik kan krijgen. Nederland moet hopen dat dat begin juli kan, maar dat lijkt zeer onzeker.

Het vaccinatieschema in Amerika loopt weken voor op dat in Europese landen, behalve het Verenigd Koninkrijk. De Britten houden wel gelijke tred met de Verenigde Staten. Wie later zal terugblikken op de coronapandemie zal zich afvragen: hoe was dat toch mogelijk?

Amerika wint vaccinatiewedstrijd

De Amerikaanse statisticus Nate Silver vergeleek het zo: ‘Amerika krijgt een 1 voor de aanpak van de eerste fase van de crisis, de Europese Unie scoorde toen een 4. Nu haalt Amerika een 8,5 voor de vaccinatiefase, terwijl de EU nog steeds een 4 scoort. Dan doe je het gemiddeld toch beter.’

In de Verenigde Staten leek in eerste instantie alles mis te gaan bij de bestrijding van de pandemie. Staten werkten niet goed samen, de federale overheid leek onmachtig en president Trump beloofde dat het virus vanzelf zou verdwijnen.

Intussen werd alles op alles gezet om zo snel mogelijk een werkend vaccin te produceren: Operation Warp Speed. Over enige tijd zal deze operatie wellicht nog worden vergeleken met het Manhattan Project dat de Amerika als eerste de atoombom bracht.

Het succes van Operation Warp Speed

Tijdens Operation Warp Speed is alle kennis en kunde van de Verenigde Staten gebundeld. Zo kwamen het leger, de overheid, de wetenschap en private bedrijven bijeen. Een aanhanger van de Democraten en voormalig directeur vaccinaties van farmaceut GlaxoSmithKline, Moncef Slaoui, moest leiding geven aan het project onder Trump.

Slaoui kon met een gigantisch budget van ruim 10 miljard dollar (omgerekend 8 miljard euro) farmaceuten ondersteunen in hun zoektocht naar een effectief vaccin. De farmaceuten Moderna, AstraZeneca en Janssen werden gesponsord in hun zoektocht naar een succesvol vaccin. En het vaccin van Pfizer wordt gedistribueerd via een infrastructuur die Operation Warp Speed opzette.

De gok van Trump om hiervoor miljarden vrij te maken, blijkt uitstekend uit te pakken. De scepsis van deze aanpak is alweer vergeten en ook Trumps rol lijkt vergeten.

Trump krijgt niet de verdiende waardering

Toen Joe Biden begin dit jaar aantrad als president, is steen en been geklaagd over de puinhoop die zijn voorganger had achtergelaten. Er zou geen enkel plan bestaan om de vaccins goed te distribueren. Media schreven die verhalen gemakkelijk over en zo temperde Biden slim de verwachtingen van het Amerikaanse publiek.

Inmiddels overtreft het vaccinatiebeleid met gemak elk doel dat Biden stelt, ondanks de zogenaamd slechte start door Trump. Daarvan blijkt dus niet veel te kloppen. Maar Biden wil uiteraard zijn voorganger niet prijzen, vooral niet als die dreigt in 2024 weer een gooi te doen naar het presidentschap. Zelfs de naam van de operatie wordt niet meer gebruikt door de regering van Biden.

Uit politieke overwegingen is het begrijpelijk, maar in de geschiedenisboeken zal er geen ontkomen aan zijn: onder Trumps leiderschap en dankzij Operation Warp Speed is de redding tegen het coronavirus gevonden.